| تعداد نشریات | 51 |
| تعداد شماره‌ها | 2,028 |
| تعداد مقالات | 21,110 |
| تعداد مشاهده مقاله | 47,464,103 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 20,347,917 |
برآورد میزان آسیبپذیری سکونتگاههای غیر رسمی شهر تبریز در برابر خطر وقوع زلزله | ||
| جغرافیا و مخاطرات محیطی | ||
| مقاله 15، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 46، تیر 1402، صفحه 285-304 اصل مقاله (1.11 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geoeh.2022.78381.1273 | ||
| نویسندگان | ||
| منیر شیرزاد گرجان1؛ حسین نظم فر* 2؛ ابوالفضل قنبری3 | ||
| 1دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران | ||
| 2استاد گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری و روستایی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران | ||
| 3دانشیار دانشکده برنامهریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
| چکیده | ||
| در پژوهش حاضر با هدف مشخص کردن مناسبترین روش به‌منظور ارزیابی میزان آسیبپذیری سکونتگاههای غیر رسمی شهر تبریز در برابر زلزله محتمل، دو مدل ELECTRE FUZZY و مدل WASPAS نسبت به 13 معیار (عرض معبر، کیفیت ابنیه، جنس مصالح، تعداد طبقات، فاصله از فضای باز عمومی، فاصله از تأسیسات شهری، فاصله از مراکز درمانی، تراکم جمعیت، تراکم ساختمان، فاصله از گسل، جنس زمین‌شناسی، مساحت قطعات، کاربری اراضی) با هم مقایسه شدند. بدین منظور تمامی سکونتگاههای غیر رسمی موجود در شهر تبریز مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از هر دو مدل به‌وسیله مطالعات میدانی نویسندگان مورد ارزیابی قرار گرفت و سپس مناسبترین روش انتخاب شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بر اساس مدل WASPAS سکونتگاههای غیر رسمی واقع در منطقه 5 با کسب رتبه 1 کمترین و منطقه 10 با کسب رتبه 6 بیشترین آسیبپذیری را خواهند داشت. همچنین بیش از 57 % از مساحت سکونتگاههای غیر رسمی شهر تبریز در معرض آسیبپذیری خیلی زیاد و 05/11 % زیاد و 03.27 % متوسط و فقط 01/4 % در معرض آسیبپذیری کم قرار دارند. نتایج حاصل از محاسبات مدل ELECTRE FUZZY حاکی از آن است که سکونتگاههای غیر رسمی واقع در منطقه 3 با کسب رتبه 1 کمترین و مناطق 1 و 10 با کسب رتبه 5 بیشترین آسیبپذیری را تجربه خواهند کرد. همچنین بیش از 34 % از مساحت سکونتگاههای غیر رسمی شهر تبریز در معرض آسیبپذیری خیلی زیاد و بیش از 27 % زیاد و بیش از 25 % در متوسط و تنها 69/12 % در معرض آسیبپذیری کم قرار دارند. بر اساس مطالعات میدانی نویسندگان نتایج حاصل از روش ELECTRE FUZZY نسبت به روش WASPAS دقیق‌تر و واقع‌بینانه‌تر است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سکونتگاه غیر رسمی؛ زلزله؛ ریسک؛ بافت؛ تبریز | ||
| مراجع | ||
|
بازدار، سجاد؛ زندمقدم، محمدرضا؛ کامیابی، سعید؛ 1399. سنجش و ارزیابی کمی آسیبپذیری شهری در برابر زلزله نمونه موردی: استان ایلام. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال بیستم، شماره 59. صص 212-197. http://jgs.khu.ac.ir/article-1-3315-fa
پاشاپور، حجت‌الله؛ قربانی، رامین؛ فرهادی، ابراهیم؛ درودینیا، عباس؛ 1398. پهنه‌بندی خطر زلزله با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی مطالعه موردی: کلان‌شهر تبریز. فصلنامه آمایش محیط، شماره 45. صص 69-50 https://sid.ir/paper/130783/fa
حسینیخواه، حسین و ضرابی، اصغر؛ 1398. نقش مدل ترکیبی تصمیمگیری WASPAS در شناسایی پهنه‌های لرزه‌خیز پژوهش موردی: مراکز جمعیتی شهرستان بهمئی در استان کهکیلویه و بویراحمد. نشریه تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، سال ششم، شماره 2، صص 164-175.
حیدریان، شیدا؛ رحیمی، محمود؛ فتح الهی، ثریا؛ غفوری، سیروان؛ 1396. تحلیل شاخصهای تابآوری سکونتگاههای غیر رسمی در برابر زلزله با رویکرد اجتماعی نمونه موردی: محله فرحزاد تهران. نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، شماره 11، 260-246.
خدادادی فاطمه؛ انتظاری، مژگان؛ ساسان پور، فرزانه؛ 1399. تحلیل آسیبپذیری شهری در برابر مخاطره زلزله با روش ELECTRE FUZZY(مطالعه موردی: کلان‌شهر کرج). نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی ، شماره 56، صص 113-93.
خدمت زاده، علی؛ موسوی، میر نجف؛ یوسفزاده، اردشیر؛1400. تحلیل شاخصهای آسیبپذیری شهری با رویکرد مدیریت بحران زلزله مطالعه موردی: شهر ارومیه. فصلنامه علمی مطالعات برنامهریزی سکونتگاههای انسانی، دوره 16 ، شماره 1،صص 622-43.
شماعی، علی؛ دانشور خرم، عاطفه؛ روانبخش، احمد؛ افسر، مجید؛ 1399. تحلیل آسیبپذیری بافت‌های قدیمی شهر کاشان در برابر زلزله. پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دورۀ 52. شمارۀ 1، صص 130-111 https://sid.ir/paper/379608/fa
ضرابی، اصغر؛ عباسی، شایسته؛ مشکینی، ابوالفضل؛ 1399. ارزیابی توسعه پایدار شهری با تأکید بر رویکرد تابآوری در سکونتگاههای غیررسمی موردمطالعه سکونتگاههای غیررسمی شهر سنندج. نشریه علمی جغرافیا و برنامهریزی، سال 24 ، شماره 74 ، صص 133-119.
ملکی، سعید؛ امانپور، سعید؛ صفایی پور، مسعود؛ پورموسوی، سیددانا؛ مودت، الیاس؛ 1396. ارزیابی طیف تاب آوری کالبدی شهرها در برابر زلزله با استفاده از مدل‌های برنامهریزی، نمونه موردی شهر ایلام . نشریه علمی پژوهشی برنامهریزی توسعه کالبدی ، سال 2 شماره 11،صص 200-9.
Abunyewah M, Gajendran T and Maund K., 2018. Profiling Informal Settlements for Disaster Risks, Procedia Engineering, Vol. 212: 238-245.
Byron Walker B، Nadine S، David S، John J., 2021. GIS‑based multicriteria evaluation for earthquake response: a case study of expert opinion in Vancouver, Canada. Natural Hazards، 105:2075–2091. https://doi.org/10.1007/s11069-020-04390-1
Enzo F., Zambrano-Verratti, J., and Reinout, K., 2019. Web-Based Participatory Mapping in Informal Settlements: The Slums of Caracas, Venezuela, Habitat International, in Press, Corrected Proof, Available Online, Article 102038.
Guoa X, Kapucub N., 2020. Assessing social vulnerability to earthquake disaster using rough analytic hierarchy process method: A case study of Hanzhong City, China، Safety Science 125 :104625. https://doi.org/10.1016/j.ssci.2020.104625
Ghorbanzadeh O، Feizizadeh B, Blaschke T., 2018. Multi-criteria risk evaluation by integrating an analytical network process approach into GIS-based sensitivity and uncertainty analyses. Geomatics, Natural Hazards and Risk, 9(1): 127-151.
Jena R, Pradhan B, Beydoun G., 2020. Earthquake vulnerability assessment northera sumatra province by using a multi-criteria decision-making model, International Journal of Disaster Risk Reduction 46: 1-28. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2020.101518
Jasemi M and Ahmadi E., 2018. A new fuzzy ELECTRE-based multiple criteria method for personnel selection، Sharif University of Technology، Scientia Iranica E ، Transactions E: Industrial Engineering . 25(2): 943-953. https://www.scientiairanica.sharif. edu
Lyu H, Shuilong J, Arulrajah A., 2018. Assessment of geohazards and preventative countermeasures using AHP incorporated with GIS in Lanzhou, China." Sustainability 10(2). 304. https://doi.org/10.3390/su10020304
Neeraj, D., and Sandra, C., 2019. Residents’self-Initiatives for Flood Adaptation in Informal Riverbank Settlements of Kathmandu, International Journal of Disaster Risk Reduction, Vol. 40, Article 101156. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2019.101156
Ratiranjan J، Biswajeet P، Ghassan B، Nizamuddin H ،Ardiansyah A ، Muzailin A., 2020. Integrated model for earthquake risk assessment using neural network and analytic hierarchy process: Aceh province, Indonesia، Geoscience Frontiers 11:613–634.
Smith H، Coupé F، Ferrari S، Rivera H ، Mera W., 2020. Toward negotiated mitigation of landslide risks in informal settlements: reflections from a pilot experience in Medellin, Colombia، Ecology and Society 25(1). 19. https://doi.org/10.5751/ES-11337-250119
Senvar, O. Tuzkaya, G., Kahraman, C., 2014. Multi Criteria Supplier SelectionUsing Fuzzy PROMETHEE Method, Journal of Department of Industrial Engineerin Marmara University, 3 (12).21-34. https://doi.org/10.1007/978-3-642-53939-8_2
Ventura S، Frigerio I, Strigaro D, Mattavelli M, Amicis M, Mugnano S, Boffi M., 2016. A GIS-based approach to identify the spatial variability of social vulnerability to seismic hazard in Italy، Applied Geography 74 : 12-22. https://www.elsevier.com/locate/apgeog
Yariyan P, Avand M, Soltani F, Ghorbanzadeh O, Blaschke T., 2020. Earthquake Vulnerability Mapping Using Different Hybrid Models, Symmetry 12(405): 1-31.
Yazdani M, Zavadskas E, Ignatius J, Doval Abad M., 2016. Sensitivity Analysis in MADM Methods: Application of Material, Inzinerine Ekonomika-Engineering Economics 27(4) 382. http://dx.doi.org/10.5755/j01.ee.27.4.14005
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,519 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 438 |
||