شناسایی پیشران‌های کلیدی مؤثر بر ایجاد مدیریت یکپارچه شهری با رویکرد آینده‌پژوهی و برنامه‌ریزی بر پایه سناریو (نمونه موردمطالعه: شهر قم)

جغرافیا و توسعه فضای شهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 آذر 1401   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgusd.2022.77397.1250

نویسندگان

سید علی حسینی¹؛ حسین یغفوری²؛ زهره هادیانی^{* 3}

¹دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری

²دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، گروه جغرافیای انسانی

³استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری

چکیده

توسعه روزافزون شهرنشینی از مشخصه‌های بارز زندگی اجتماعی در عصر کنونی است که تأثیر عمیقی بر جوامع انسانی داشته است، متناسب با توسعه شهرنشینی و ظهور کلان‌شهرها، مدیریت شهری نیز به‌تدریج تکامل‌یافته است. تغییرات در محیط زندگی شهری چنان شتابی یافته است که متخصصان در حوزه‌های مختلف را به بررسی و مطالعه مستمر، برای غلبه برمشکلات کلان‌شهرها وادار نموده است. امروزه شهرها هراندازه و بُعدی داشته باشند، به یک مدیریت بهینه، جهت کاهش مشکلات فرهنگی، اجتماعی، خدماتی، ایجاد آرامش و آسایش، اجرای عدالت به نحو مؤثر و تقویت روحیه‌ی مشارکت شهروندان نیاز دارند و این خود نیازمند به یک مدیریت یکپارچه شهری می‌باشد. هدف از این مقاله شناسایی پیشران‌های کلیدی مؤثر بر ایجاد مدیریت یکپارچه شهری با رویکرد آینده‌پژوهی و برنامه‌ریزی بر پایه سناریو در شهر قم می‌باشد. پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی، از حیث روش ترکیبی از روش‌های اسنادی و پیمایشی در سطح اکتشافی و مبتنی بر رویکرد آینده‌پژوهی و سناریو نگاری است. روش جمع‌آوری اطلاعات مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی است. در این تحقیق از روش‌های تحلیل ساختاری، سناریونگاری و تکنیک دلفی استفاده‌شده است. نرم‌افزارهای مورداستفاده در این تحقیق نرم‌افزار Scenario Wizard و MIC MAC می‌باشد. نتایج مدل تحلیل ساختاری نشان داد که مهم‌ترین و کلیدی‌ترین متغیر در ایجاد و توسعه‌ی مدیریت یکپارچه‌ی شهری در شهر قم، متغیر مدیریتی – نهادی و قانونی می‌باشد. نتایج نهایی هم نشان داد که 6 سناریو با سازگاری قوی و محتمل پیش روی توسعه‌ی مدیریت یکپارچه شهری قم قرار دارد که شرایط امیدوارکننده‌ای را برای توسعه مدیریت یکپارچه‌ی شهری در شهر قم فراهم کرده‌اند.

کلیدواژه‌ها

"؛ پیشران های کلیدی"؛ مدیریت یکپارچه شهری"؛ آینده‌پژوهی"؛؛ "؛ برنامه‌ریزی بر پایه سناریو"؛؛ "؛ شهر قم"

مراجع