پیش‌بینی و تبیین ساختاری مؤلفه‌های تببین‌کننده تغییرات جمعیتی در کلان‌شهر اهواز

جغرافیا و توسعه فضای شهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 26 آذر 1401

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgusd.2022.78296.1242

نویسندگان

مهناز حسینی سیاه گلی¹؛ سعید امانپور^{* 2}؛ سعید ملکی³

¹دانش آموخته دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

²دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

³استاد گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

چکیده

چکیده:

تحولات جمعیتی به عنوان مهمترین پدیده تحولی دوران معاصر به شمار می‌رود چرا که تحولات جمعیت تقریباً تمام جنبه‌های زندگی و جهان پیرامون ما را تحت تاثیر قرار داده‌است و آثار زیادی بر خرده نظام‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و محیطی وارد ساخته است. در همین راستا؛ هدف پژوهش حاضر پیش‌بینی و تبیین ساختاری مؤلفه‌های تببین‌کننده تغییرات جمعیتی در کلان‌شهر اهواز است. از نظر هدف‌گذاری کاربردی و از نظر روش-شناسی به صورت توصیفی- تحلیلی است. در روند تهیه و تولید داده‌ها ابتدا مؤلفه‌های تببین‌کننده تغییرات جمعیتی با استفاده از نظرات 15 نفر از اساتید و کارشناسان سازمان‌های مربوطه از طریق روش دلفی شناسایی شده‌است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات11 عامل به عنوان عوامل تاثیرگذار قوی بر تغییرات جمعیتی کلان‌شهر اهواز از مدلسازی تفسیری-ساختاری ISM و سپس با نرم افزار میک‌مک بهره گرفته شده است و در نهایت با استفاده از نرم افزار اسپکتروم به پیش‌بینی جمعیت تا افق 1430پرداخته شده‌است. نتایج پژوهش نشان داد که عوامل ساختار جنسی،تراکم جمعیت، باروری، بیکاری، جمعیت فعال و سواد جز تأثیرگذارترین مؤلفه‌ها بر تغییرات جمعیتی و 5 مؤلفه ساختار سنی، رشد جمعیت، مرگ‌و میر، مهاجرت و امید به زندگی جزء تأثیرپذیرترین عوامل به شمار می-آیند. همچنین نتایج حاصل از میک مک نشان می‌دهد همه عوامل بجز عامل تراکم جمعیت جز متغیرهای پیوندی می‌باشند.و در نهایت بهترین سناریو برای پیش‌بینی جمعیت تا سال 1430 سناریو سوم ( کاهش باروری) است که بیش از 98 درصد در برآورد جمعیت دقت داشته‌است . , .. و

واژگان کلیدی: جمعیت، تغییرات جمعیتی، ساختارسنی، پیش‌بینی، اسپکتروم، معادلسازی ساختاری تفسیری.

کلیدواژه‌ها

جمعیت؛ تغییرات جمعیتی؛ ساختارسنی؛ اسپکتروم؛ معادلسازی ساختاری تفسیری

مراجع