ارزیابی تاثیر روش های مختلف برآورد ETO در شبیه سازی تبخیروتعرق واقعی و زیست توده گندم با مدل آکوآکراپ

آب و خاک

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 دی 1401  

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.2022.76839.1171

نویسندگان

هادی رمضانی اعتدالی ¹؛ فاطمه صفری²

¹دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین

²گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

چکیده

ارزیابی مدل‌های گیاهی در بخش کشاورزی توسط بسیاری از پژوهشگران انجام شده است. تعیین مدل گیاهی مناسب برای برنامه‌ریزی و پیش‌بینی واکنش گیاهان زراعی در مناطق مختلف ضروری است. این عمل سبب می‌شود با صرف هزینه و وقت کمتر بتوان اثر عوامل مختلف را بر عملکرد و کارایی مصرف آب گیاهان بررسی کرد. با توجه به اینکه معادله FAO-56 بعنوان روش مرجع برای برآورد ET در مدل AquaCrop استفاده می‌شود و به دلیل تعداد ورودی زیاد استفاده از آن دشوار است. روش‌های دیگری همچون روش‌های دمایی و تشعشعی وجود دارد که با حداقل داده ورودی میتوان ET را با همان میزان دقت برآورد کرد. با توجه به اهمیت این موضوع، تحقیق حاضر به منظور بررسی دقت و کارایی مدل AquaCrop در شبیه‌سازی تبخیروتعرق و زیست‌توده، تحت تأثیر روش‌های مختلف دمایی (بلانی-کریدل و هارگریوز-سامانی) و تشعشعی (پریستلی-تیلور، مک‌کینک و تورک) برآورد تبخیروتعرق مرجع در پنج ایستگاه (ارومیه، قزوین، رشت، یزد و مشهد) و چهار اقلیم (خشک، نیمه خشک، مرطوب و نیمه مرطوب) مختلف در ایران و برای گیاه گندم انجام شد. طبق نتایج، روش بلانی-کریدل با مقدار R2 بیشتر از 5/0، NRMSE در محدوده 10-0 درصد (عالی) و شاخص NS نزدیک به یک (99/0) و روش تورک با مقدار R2 بیشتر از 5/0، NRMSE در محدوده 50-10 درصد و شاخص NS برابر با 9/0 روش‌های مناسب برای شبیه‌سازی تبخیروتعرق در تمام ایستگاه‌ها بودند. در مورد شبیه‌سازی زیست‌توده، روش‌های بلانی-کریدل و هارگریوز-سامانی با مقادیر R2 برابر با 9/0، NRMSE در محدوده 10-0 درصد (عالی) و شاخص NS برابر با 99/0 بعنوان روش‌های دمایی مناسب و روش‌های پریستلی-تیلور، مک‌کینک و تورک با آماره‌های R2 برابر 9/0، NRMSE در محدوده 10-0 درصد (عالی) و شاخص NS برابر با 99/0 بعنوان روش‌های تشعشعی مناسب انتخاب شدند. در این پژوهش دقت خوب مدل AquaCrop در شبیه-سازی تبخیروتعرق و زیست‌توده با این روش‌های برآورد تبخیروتعرق نسبت به سایر روش‌ها نشان داده شد.

کلیدواژه‌ها

بلانی-کریدل؛ تبخیروتعرق مرجع؛ تورک؛ مدل گیاهی؛ AquaCrop