ارزیابی اثر جهت های کاشت بر کارایی مصرف منابع و عناصر غذایی خاک در کشت مخلوط آفتابگردان و لوبیا چشم بلبلی

بوم شناسی کشاورزی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 دی 1401

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/agry.2022.77648.1117

نویسندگان

الهام وزیری¹؛ مهدی دهمرده^{* 1}؛ عیسی خمری²

¹دانشگاه زابل

²زابل

چکیده

به منظور بررسی اثر جهت های کاشت بر شاخص های موثر در کاهش تبخیر در کشت مخلوط آفتابگردان (Helianthus annus L.) و لوبیای چشم بلبلی (Phaseolus vulgaris L.) آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل اجرا گردید.عامل اصلی جهت کاشت در دو سطح (شمالی-جنوبی و شرقی–غربی) و سیستم کشت مخلوط به عنوان عامل فرعی در پنج سطح : (100درصد آفتابگردان خالص)، (100درصد لوبیا خالص)، (50 درصد آفتابگردان بعلاوه 50 درصد لوبیا)، (25 درصد لوبیا بعلاوه 75 درصد آفتابگردان) و (75 درصد لوبیا بعلاوه 25 درصد آفتابگردان) در نظر گرفته شد. نتایج به دست آمده از تجزیه واریانس نشان داد که کاشت گیاهان در جهت خلاف جهت باد (شرقی- غربی) بیشترین میزان جذب تشعشعات فعال فتوسنتزی (90/77 درصد) بیشترین رطوبت حجمی خاک (39/63 درصد) و کمترین دمای خاک (78/26 سانتیگراد) را داشت. بالاترین مقدار نسبت برابری زمین (2.54) از کشت مخلوط (25 درصد لوبیا بعلاوه 75 درصد آفتابگردان) به دست آمد. نتایج تغییرات عناصر غذایی نشان داد که بیشترین مقدار پتاسیم خاک (70/24 پی پی ام) در جهت کاشت شرقی-غربی و در کشت مخلوط 50 درصد آفتابگردان بعلاوه 50 درصد لوبیا چشم بلبلی به دست آمد. با توجه به نتایج به دست آمده می توان بیان کرد که در شرایط ویژه اقلیمی کنونی منطقه با کشت گیاهان در جهت خلاف جهت باد و استفاده از نسبت کاشت 75 درصد آفتابگردان بعلاوه 25 درصد لوبیا چشم بلبلی ضمن کاهش تبخیر از سطح خاک میزان عملکرد بیشتری نیز حاصل می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

تشعشعات فعال فتوسنتزی؛ دمای خاک؛ رطوبت خاک؛ نسبت برابری زمین

مراجع