کاربرد دمای احساسی مبتنی بر تئوری نسبت طلایی در ارزیابی شرایط آسایش انسانی کلان شهرهای ایران

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

دوره 20، شماره 3 - شماره پیاپی 40، مهر 1401  

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgrd.2023.77411.1158

نویسندگان

محمد باعقیده ؛ فاطمه میوانه

حکیم سبزواری

چکیده

احساس راحتی انسان تا حد قابل توجهی به فراسنج‌های آب و هوایی و البته ویژگی‌ها جغرافیایی بستگی دارد پژوهش‌های معدودی وجود دارد که نقش این دو دسته از عوامل را در کنار هم در مبحث آسایش انسانی در نظر گرفته باشند. پژوهش حاضر با این دیدگاه تلاش دارد سطوح مختلف آسایش انسانی رابا استفاده از شاخص دمای احساسی مبتنی بر تئوری نسبت طلایی در کلانشهر های ایران ارزیابی نماید.

پارامترهای دمایی، بارش و میانگین سرعت باد در گام زمانی روزانه برای 13کلانشهر ایران برای دوره آماری(2020-1991) از سازمان هواشناسی کشور اخذ گردید و در محاسبه شاخص" دمای احساسی(ST)" مورد استفاده قرار گرفت. این شاخص مبتنی بر "تئوری نسبت طلایی" و "دمای بهینه آسایش واقعی(AOCT)" طراحی شده و از قابلیت‌های مهم آن انعطاف‌پذیری قابل توجه نسبت به تغییرات عرض جغرافیایی، ارتفاع و فصل است.

نتایج نشان داد همبستگی قابل توجه (867/0-) معکوس و معنی دار(α>01/0) بین عرض جغرافیایی و دمای بهینه آسایش وجود دارد و این ارتباط برای پارامتر ارتفاع نیز با ضریب (607/0-) درسطح (α>05/0) معنی‌دار بود. شهرهای بندرعباس و اهواز بالاترین درصد فراوانی احساس حرارتی داغ و تبریز بالاترین درصد فراوانی روزهای خیلی‌سرد را داشتند. و بالاترین توزیع ماهانه شرایط آسایش حرارتی برای شهر رشت برآورد شده است. برای فصل تابستان شهر تبریز با مجموع ۲۱ درصد شرایط آسایشی، با اختلاف، وضعیت بهتری در بین دیگر شهرها دارد در حالی که اهواز، بندرعباس، کرمان و یزد هیچ موردی از هیچ یک از سطوح آسایشی را در این فصل تجربه نکرده‌اند. بالاترین درصد فراوانی شرایط آسایش کامل برای فصل پاییز برآورد شده است به گونه‌ای که در ۹ مورد از ۱۳ شهر، آستانه غالب بوده است.

استفاده از تمام فراسنج‌های اصلی آب و هوایی وامکان اعمال تصحیحات متنوع، قابلیت استفاده در گستره قابل توجهی از عرض‌های جغرافیایی و مناطق با ارتفاع متفاوت را برای شاخص ST فراهم آورده است

کلیدواژه‌ها

آسایش انسانی؛ تئوری نسبت طلایی؛ دمای احساسی؛ کلان شهرهای ایران

مراجع