شکستگی در اساطیر ایران و هند

جستارهای نوین ادبی

دوره 55، شماره 3 - شماره پیاپی 218، بهمن 1401، صفحه 91-111  

نوع مقاله: مقاله پژوهشی.

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jls.2023.78062.1337

نویسندگان

سجاد خجسته گزافرودی¹؛ فاطمه مدرسی ²

¹دانشجوی دکتری دانشگاه ارومیه

²استاد دانشگاه ارومیه

چکیده

اسطوره از بدو پدید آمدنش، همواره تغییر کرده‌است. این تغییر، در میان اقوام و ملت‌های گوناگون به‌ ویژه ایران و هند، همواره تکرار می‌شود. این پژوهش به روش مقایسه‌ای - توصیفی مبتنی بر تحلیل ساخت‌گرایانه نشان‌ می‌دهد؛ در عین مشابهت‌های اساطیر ایران و هند، وجوه تمایز گوناگونی نیز وجود دارد که می‌توان به شکستن به آب، آتش، نابودگر و قهرمان اشاره کرد. برخی اسطوره‌ها مقام الوهیت دارند و در عین حال می‌شکنند؛ این امر، در اسطوره‌هایی که اسطوره - خدا نیستند؛ نیز دیده می‌شود. شکستگی در اسطوره‌های ایرانی در حقیقت، تکرار شکستگی اساطیر هند است اما در عین حال موجب دوری اسطوره‌های هندی و ایرانی از یکدیگر می‌شود. هنگامی که اسطوره‌ای هندی تغییرمی‌یابد؛ نمی‌ایستد. این عدم ایستایی در شکستگی اسطوره‌های ایرانی نیز دیده می‌شود. این نوع تغییر در اساطیر هند موجب ‌شده‌است که برخی از اسطوره‌های مذکور، ایفاکنندة نقش متضاد باشند و این امر در اسطوره‌های ایرانی شکسته‌شده دیده‌ نمی‌شود.

کلیدواژه‌ها

شکستگی؛ اسطوره؛ ایران؛ هند

مراجع