شناسایی مناطق مستعد مخاطرات ناشی از آلودگی در حوضه آبریز روانسر با استفاده از روش‌های COP و EPIK

جغرافیا و مخاطرات محیطی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 دی 1401  

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geoeh.2023.74166.1210

نویسندگان

زهرا زنگنه تبار ¹؛ داود مختاری²؛ سارا مطاعی³

¹گروه آموزشی ژئومورفولوژی دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز

²دانشگاه تبریز-دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی

³گروه آموزشی ژئومورفولوژی، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، تبریز

چکیده

منابع آب کارستیک، در کنار اهمیت و نقش بسزایی که در تامین منابع آبی دارند، پتانسیل آسیب‌پذیری بالایی نیز دارند، که همین امر سبب شده است تا این منابع همیشه در معرض آلودگی باشند. در واقع، حفاظت از منابع آب کارست به دلیل آسیب‌پذیری و حساسیت زیاد به آلودگی، یکی از مهم‌ترین اقدامات در مدیریت منابع آب کارست است. بنابراین با توجه به اهمیت موضوع، در این تحقیق به شناسایی مناطق آسیب‌پذیر در حوضه آبریز روانسر پرداخته شده است. داده‌های تحقیق شامل نقشه‌های توپوگرافی ۱:۵۰۰۰۰، نقشه زمین‌شناسی ۱:۱۰۰۰۰۰، مدل رقومی ارتفاعی ۱۰ متر و لایه‌های رقومی مربوط به سازمان‌های مختلف مانند لایه خاک، لیتولوژی می‌باشد. روش کار به این صورت است که پس از جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز، با استفاده از ۲ روش COP و EPIK، مناطق آسیب‌پذیر در برابر آلودگی شناسایی شده و سپس نتایج حاصله مقایسه و ارزیابی شده است. بررسی نتایج بدست آمده از طریق دو روش COP و EPIK بیانگر این است که حوضه روانسر پتانسیل آسیب‌پذیری بالایی دارد،‌ به طوری که بر اساس نتایج هر دو روش، بخش‌های زیادی از منطقه در معرض آسیب‌پذیری قرار دارد. در روش COP 8/27 درصد(346کیلومترمربع) از منطقه دارای پتانسیل آسیب‌پذیری خیلی زیادی است و در روش EPIK نیز 5/29(367کیلومتر مربع) درصد از منطقه دارای پتانسیل آسیب‌پذیری زیادی است. همچنین از نظر توزیع مکانی آسیب‌پذیری نیز بر اساس نتایج بدست آمده از هر دو روش، مناطق شمالی دارای بالاترین پتانسیل آسیب‌پذیری و مناطق جنوبی دارای کم‌ترین پتانسیل آسیب‌پذیری است بنابراین این منطقه باید بیش‌تر مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

مخاطرات؛ آلودگی؛ روانسر؛ COP؛ EPIK

مراجع