نقش سوگیری شناختی زیان‌گریزی و نتایج آن در نظام مسئولیت مدنی ایران با تکیه بر نظریه‌ چشم‌انداز

دانشنامه حقوق اقتصادی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 بهمن 1401  

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/economlaw.2023.77469.1191

نویسندگان

حبیب ا... رحیمی ¹؛ نسرین خدارحمی²

¹دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

²گروه حقوق خصوص ی و اقتصادی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران ، ایران.

چکیده

در اقتصاد متعارف، تصمیمات افراد براساس الگوی عقلایی مبتنی بر منطق هزینه - سود اتخاذ می‌‌گردد؛ در مقابل نگرش رفتاری که دستاورد آموزه‌های اقتصاد رفتاری است، معتقد است که در جهان واقعی، تصمیم‌گیری‌ها توسط انسان واقعی (و نه انسان اقتصادی) در مورد مسائل واقعی به شیوه‌ای که در الگوهای عقلایی تصمیم‌گیری (هزینه_سود) تعریف شده است، انجام نمی-شود بلکه فرایند تصمیم‌گیری متأثر از سوگیری‌های شناختی است.
یکی از نظریه‌هایی که در حوزه‌ اقتصاد رفتاری به تأثیر این سوگیری‌ها بر تصمیمات افراد اشاره‌ می‌کند، نظریه‌ چشم‌انداز است که بیان کننده‌ تأثیر سوگیری زیان‌گریزی بر فرایند تصمیم‌گیری است؛ در این مقاله تأثیر سوگیری زیان‌گریزی بر نحوه‌ تصمیم‌گیری قانونگذار را بر اساس نظریه چشم انداز و آموزه‌های اقتصاد رفتاری بررسی می‌کنیم.
یافته‌های این مقاله مؤید وجود تفکر مبتنی بر زیان‌گریزی در نظام مسئولیت مدنی ایران است که بازتاب آن در جای جای پیکره‌ نظام مسئولیت از جمله در وضع ابزارهای مناسب اقامه‌ دعوی، مبانی مسئولیت، اصول و قواعد جبران خسارت نیز نمودار می-گردد؛ در این مقاله با استفاده از نظریه چشم‌انداز ضمن یافتن ردپای سوگیری شناختی زیان‌گریزی، به ارزیابی جایگاه سوگیری مزبور و نتایج آن در نظام مسئولیت می‌پردازیم تا از این طریق تصویر واقعی‌تری از مدل تصمیم‌گیری قانونگذار ارائه نمائیم.

کلیدواژه‌ها

زیان گریزی؛ اقتصاد رفتاری؛ نظریه چشم انداز؛ سوگیری شناختی

مراجع