تحلیل سناریوهای مطلوب توسعه کارآفرینی سبز در مناطق روستایی (منطقه مورد مطالعه: شهرستان تربت جام)

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 بهمن 1401   

نوع مقاله: پژوهشی-مطالعه موردی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgrd.2023.80686.1235

نویسندگان

جواد دامن پاک¹؛ طاهره صادقلو^{* 2}؛ حمدالله سجاسی قیداری³؛ علی اکبر عنابستانی⁴

¹گروه جغرافیا ، دانشکده ادبیات و علوم ا نسانی دکتر شریعتی، دانشگاه فردوسی ، مشهد ،ایران

²استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

³استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

⁴گروه جغرافیا ی انسانی و آمایش ، دانشگاه شهید بهشتی تهران ، تهران ، ایران

چکیده

اهداف: هدف این پژوهش، تحلیل سناریوهای مطلوب توسعه کارآفرینی سبز در مناطق روستایی شهرستان تربت جام است.

روش: نوع تحقیق کاربردی، روش مورد استفاده توصیفی- تحلیلی و برای گردآوری داده از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی (مشاهده، پرسشنامه) استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق، 45 کارشناس حوزه کارآفرینان روستایی است که به صورت تمام شماری مورد بررسی قرار گرفتند. برای تحلیل داده ها پس از استخراج عوامل موثر بر پذیرش کارآفرینی سبز به عنوان پیشرانهای کلیدی موثر، از روش تحلیل اثرات متقابل متغیرها در نرم‌افزار میک مک استفاده شده و در نهایت، تدوین سناریوها در نرم‌افزار سناریو انجام شد. بر مبنای مقادیر ارزشی محاسبه شده درون ماتریس اولیۀ اثرات متقاطع از طرف نخبگان، 9 عامل دارای ارزش تاثیرگذاری بالا، 70 مورد دارای تأثیرگذاری متوسط، 309 مورد کم تأثیر و 53 مورد بدون‌تأثیر محاسبه شده‌اند.

یافته‌ها : براساس نتایج می توان سه سناریو محتمل برای توسعه پایدار کارآفرینی سبز در مناطق روستایی شهرستان تربت جام پیشنهاد که سناریوی اول قوی‌ترین و مطلوب ترین سناریو است. این سناریو در مجموع با امتیاز اثر متقابل 418 و ارزش سازگاری آن برابر با 9 می باشد . سناریو دوم که گویای شرایط نسبتاٌ مطلوب برای آینده توسعه کارآفرینی سبز در روستاهای شهرستان تربت جام است، دارای مجموع امتیاز اثر متقابل 298 و ارزش سازگاری 3 می‌باشد. سناریوی سوم نیز دارای ارزش سازگاری 2- بوده و همچنین امتیاز مجموع اثر متقابل آن 196 می‌باشد که می‌تواند از سناریوهای محتمل برای آینده پیش روی توسعه کارآفرینی سبز در سکونتگاه‌های روستایی تربت جام باشد.

نتیجه‌گیری: نتابج نشان داد که با برنامه ریزی، دسترسی به اعتبارات و بودجه های اختصاص یافته به تولید محصولات سبز و برندسازی و بازاریابی محصولات می تواند عناصر کلیدی برای تقویت فعالیت های کارآفرینان سبز در مناطق روستایی شهرستان تربت جام است.

کلمات کلیدی: کارآفرینی روستایی، کارآفرینی سبز، محیط زیست، آینده پژوهی، شهرستان تربت‌جام.

کلیدواژه‌ها

کارآفرینی روستایی؛ کارآفرینی سبز؛ محیط زیست؛ آینده پژوهی؛ شهرستان تربت‌جام

مراجع