| تعداد نشریات | 51 |
| تعداد شماره‌ها | 2,027 |
| تعداد مقالات | 21,104 |
| تعداد مشاهده مقاله | 47,322,522 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 20,135,975 |
بررسی ارتباط آلایندههای هوا با شاخصهای سنجش‌ازدور (NDVI،NDBI، LST و ATI) در شهر تهران | ||
| جغرافیا و مخاطرات محیطی | ||
| مقاله 7، دوره 12، شماره 3 - شماره پیاپی 47، مهر 1402، صفحه 123-144 اصل مقاله (1.47 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geoeh.2023.79729.1305 | ||
| نویسندگان | ||
| سیده زینب شگرخدایی1؛ امان اله فتح نیا* 2؛ سیروس هاشمی دره بادامی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری اقلیم‌شناسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران. | ||
| 2دانشیار اقلیم‌شناسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
| 3دانشجوی دکتری سنجش‌ازدور و سامانه اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| آلودگی هوای شهری یک نگرانی عمده زیست‌محیطی و بهداشت عمومی در سراسر جهان است. هرروزه بر جمعیت شهر تهران به‌عنوان پایتخت ایران افزوده می‌شود که مشکلاتی از قبیل آلودگی هوا را به دنبال داشته و هرسال بر شدت آن نیز افزوده می‌شود. ازاین‌رو هدف این مطالعه یافتن ارتباط شاخصهای سنجش‌ازدوری با آلایندههای هوا در سطح شهر تهران است. شاخصهای مورداستفاده در این مطالعه شامل: دمای سطح زمین (LST)، شاخص نرمال شده تفاضلی پوشش گیاهی (NDVI)، اینرسی حرارتی ظاهری (ATI) و شاخص تفاضلی نرمال شده مناطق ساخته شده (NDBI) استخراج شده از داده‌های تصاویر سنجنده OLI و مودیس، همچنین پارامترهای آلاینده هوا شامل CO، NO2و SO2 طی ماه‌های آگوست، جولای و آوریل سال 2017 است. برای بررسی ارتباط بین شاخصهای سنجش‌ازدور و آلاینده‌ها از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان داد در فصل بهار بالاترین مقدار همبستگی مثبت بین LST و SO2 (24/0) و بیشترین میزان همبستگی منفی بین NDVI و SO2 (36/0-) مشاهده شد. همچنین در فصل بهار بالاترین همبستگی مشاهده شده بین ATI و CO (24/0) و NDBI و SO2 (27/.) وجود داشت. علاوه براین ارتباط قوی و منفی بین NDBI و NDVI به ترتیب در فصل بهار و تابستان (84/0-،91/0-) وجود دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آلودگی هوا؛ همبستگی پیرسون؛ شهر تهران؛ شاخص سنجش‌ازدوری | ||
| مراجع | ||
|
اصغری‌سراسکانرود، صیاد؛ امامی، هادی؛ 1397. پایش دمای سطح زمین و بررسی رابطه کاربری اراضی با دمای سطح با استفاده از تصاویر سنجنده OLI و ETM+ (مطالعه موردی: شهرستان اردبیل). تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دوره 19، شماره 53، 215-195.
آروین، عباسعلی؛ 1397. بررسی جزیره حرارتی در ارتباط با آلودگی هوا در شهر اصفهان. جغرافیا و مخاطرات محیطی، دوره 7، شماره 1، 129-115.
خسروی، یونس؛ حیدری، محمدعلی؛ توکلی، آزاده؛ زمانی، عباسعلی؛ 1396. تحلیل رابطه تغییرات زمانی دمای سطح زمین و الگوی فضایی تغییرات کاربری اراضی (مطالعه موردی: شهر زنجان). برنامه‌ریزی و آمایش فضا، دوره 21، شماره 3، 144-119. http://hsmsp.modares.ac.ir/article-21-4560-fa.html
رفیعیان، مجتبی؛ شالی، محمد؛ 1391. تحلیل فضایی سطح توسعه یافتگی شهر تهران به تفکیک مناطق شهری. برنامه‌ریزی و آمایش فضا، دوره 16، شماره 4، صص 47-26.
رنجبرسعادت‌آبادی، عباس؛ قصابی، زهرا؛1390. مطالعه همدیدی الگوهای جوی حاکم بر روی تهران در روزهای با آلودگی بسیار شدید هوا. پژوهشهای اقلیم شناسی، دوره دوم، شمار 5 و 6، 56-39.
زبردست، اسفندیار؛ ریاضی، حسین؛ 1393. شاخصهای محیط انسان ساخت و تأثیرات آن بر آلودگی هوا. هنرهای زیبا، معماری و شهرسازی، دوره 2، شماره 1، 66-55.
ساسان‌پور، فرزانه؛ ضیائیان، پرویز؛ بهادری، مریم؛ 1392. بررسی رابطه کاربری و پوشش اراضی و جزایر حرارتی شهر تهران. بین المللی انجمن جغرافیای ایران، دوره 11، شماره 39، 270-256.
https://gisj.sbu.ac.ir/article_94232_fb3a7adefdf354c9f11d03655c231582.pdf
سجادیان، ناهید؛ 1394. پیش‌بینی آلودگی هوای ناشی از حمل ونقل شهری کلانشهر تهران با بهره‌گیری از تلفیق GIS با مدل LUR و شبکه عصبی مصنوعی. اطلاعات جغرافیایی، دوره 24، شماره 95، 120-107.
http://ensani.ir/file/download/article/20160405114926-9987-215.pdf
شرعی‌پور، زهرا؛ مزرعه‌فراهانی، مجید؛ 1386. بررسی تغییرات اوزون کلی جو و نقش آلاینده SO2 گشت سپهری (تروپوسفری) در تغییرات اوزون کلی اندازه‌گیری شده با دستگاه دابسون موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران. فیزیک زمین و فضا، دوره 33، شماره 3، 99-113.
شریفی‌سده، مریم؛ احمدی‌ندوشن، مژگان؛ 1397. کاربرد روش رگرسیون کاربری اراضی (LUR) در مدلسازی فضایی آلایندههای هوا در شهر اصفهان. علوم محیطی، دوره 16، شماره 2، صص 216-203.
https://envs.sbu.ac.ir/article_97939_de56c3f37c9dea897a55631186b9350a.pdf
شفیعی، هادی؛ عبداللهی‌کاکرودی، عطاالله؛ کیاورزمقدم، مجید؛ 1396. ارزیابی روند حرارتی، پوشش گیاهی و اراضی ساخته شده کلان شهر تهران در سه دهه اخیر. همایش ملی ژئوماتیک، دوره 10، شماره 4، 18-1.
صفرراد، طاهر؛ یوسفی، یداله؛ رضایی‌طالعی، عاطفه؛ 1398. واکاوی تغیرات سطوح نفوذناپذیر و دمای سطح زمین در قائم شهر. تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دوره 2، شماره 62، 199-183.
کاوسی، امیر؛ سفیدکار، ریحانه؛ علوی‌مجد، حمید؛ رشیدی، یوسف؛ ایمان‌زاد، معصومه؛ نورمرادی، حشمت‌الله؛ 1392. تحلیل فضایی آلودگی هوای شهر تهران با استفاده از مدلهای اتولجستیک، اتولجستیک مرکزی شده و روش کریگینگ نشانگر. دانشگاه علوم پزشکی ایلام، دوره 21، شماره 7، 214-206.
لشکری، حسن؛ کیخسروی، قاسم؛ کریمیان، ندا؛ 1399. بررسی الگوهای همدیدی آلودگیهای شدید هوا، در لایه وردسپهر زیرین کلانشهر تهران. جغرافیا و مخاطرات محیطی، دوره 9، شماره 3، 20-1.
https://geoeh.um.ac.ir/article_34363.html
متکان، علی‌اکبر؛ پوراحمد، احمد؛ منصوریان، حسین؛ میرباقری، بابک؛ حسینی اصل، امین؛ 1388. سنجش کفیت مکان‌های شهری، با استفاده از روش ارزیابی چند معیاره در GIS (مورد مطالعه : شهر تهران). نشریه سنجش‌ازدور و GIS ایران، دوره 1، شماره 4، صص 20-1.
https://gisj.sbu.ac.ir/article_94409_ba87d7a537546f4ae539cf143b05ed34.pdf
محمدی، اکبر؛ قرخلو، مهدی؛ زیاری، کرامت‌الله؛ پوراحمد، احمد؛ 1397. استفاده از مدل رگرسیون کاربری اراضی (LUR) برای پیش‌بینی آلایندههای NO2، CO و PM10 (مطالعۀ موردی: شهر تهران). پژوهشهای جغرافیای انسانی، دوره 50، شماره 1، صص 1-16.
محمودزاده، حسن؛ نقدبیشی، افسانه؛ مؤمنی، سحر؛ 1397. تأثیر کاربریهای شهری در ایجاد جزایر حرارتی (مطالعه موردی: شهر مشهد). جغرافیا و مخاطرات محیطی، دوره 7، شماره 27، 105-119.
ملک حسینی، عباس؛ سلیمانی، فریبا؛ 1397. بررسی آلایندههای تاثیرگذار بر آلودگی هوای تهران و راهکارهای کنترل با توجه به شاخص کیفیت AQI. نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، دوره 10، شماره 4، 73-56.
نورپور، علیرضا؛ فیض، سید محمدعلی؛ 1393. تعیین تغییرات مکانی و زمانی آلایندههای گوگرد دی اکسید، نیتروژن دی اکسید و انواع ذرات معلق با استفاده از تکنیکهای GIS در شهر تهران. محیط‌شناسی، دوره 40، شماره 3، 738-723.
هاشمی‌دره‌بادامی، سیروس؛ 1394. مدلسازی تغییرات سالانه جزیره حرارتی شهری و بررسی اثر آن بر میزان تغییرات آلودگی هوا (کلان شهر تهران). استاد راهنما علی درویشی بلورانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد سنجش‌ازدور، گرایش مطالعات شهری و روستایی دانشگاه تهران: 142 صفحه.
http://jgs.khu.ac.ir/article-1-2745-fa.html
هاشمی‌دره‌بادامی، سیروس؛ درویشی‌بلورانی، علی؛ علوی‌پناه، سید کاظم؛ ملکی، محمد؛ 1397. تحلیل تغییرات جزیره حرارتی سطوح شهری در روز و شب با استفاده از محصولات چند زمانه سنجنده مادیس (مطالعه موردی: کلانشهر تهران). تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دوره 19، شماره 52، 128-113.
وحدت، امیرحسین؛ علی‌محمدی، عباس؛ 1399. بررسی تغییرپذیری ساعتی رابطة بین پارامترهای کاربری اراضی و آلایندة CO، با استفاده از مدل رگرسیون کاربری اراضی (LUR) در شهر تهران، فصلنامه سنجش‌ازدور و GIS ایران، سال 12، شماره 1، 18-1. https://doi.org/10.52547/gisj.12.1.1
Amini, H., Taghavi-Shahri, S. M., Henderson, S. B., Naddafi, K., Nabizadeh, R., & Yunesian, M. 2014. Land use regression models to estimate the annual and seasonal spatial variability of sulfur dioxide and particulate matter in Tehran, Iran. Science of the Total Environment, 488, 343-353. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2014.04.106
Amiri, R., Weng, Q., Alimohammadi, A., & Alavipanah, S. K., 2009. Spatial–temporal dynamics of land surface temperature in relation to fractional vegetation cover and land use/cover in the Tabriz urban area, Iran. Remote sensing of environment 113(12): 2606-2617. https://doi.org/10.1016/j.rse.2009.07.021
Atkinson, R. W., Carey, I. M., Kent, A. J., van Staa, T. P., Anderson, H. R., & Cook, D. G., 2013. Long-term exposure to outdoor air pollution and incidence of cardiovascular diseases. Epidemiology 24(10): 44-53. https://doi.org/10.1097/ede.0b013e318276ccb8
Barnes, K. B., Morgan, J., & Roberge, M., 2001. Impervious surfaces and the quality of natural and built environments. Baltimore: Department of Geography and Environmental Planning, Towson University. www.ijesi.org/papers/Vol(4)5/E045027031.pdf
Buyadi, S. N. A., Mohd, W. M. N. W., & Misni, A., 2013. Impact of land use changes on the surface temperature distribution of area surrounding the National Botanic Garden, Shah Alam. Procedia-Social and Behavioral Sciences101 (15):516-525.
Chen, Y. C., Chiu, H. W., Su, Y. F., Wu, Y. C., & Cheng, K. S. 2017. Does urbanization increase diurnal land surface temperature variation? Evidence and implications. Landscape and Urban Planning, 157, 247-258. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2016.06.014
Erqou, S., Clougherty, J. E., Olafiranye, O., Magnani, J. W., Aiyer, A., Tripathy, S., & Reis, S. E., 2018. Particulate matter air pollution and racial differences in cardiovascular disease risk. Arteriosclerosis, thrombosis, and vascular biology 38(4): 935-942.
Feizizadeh, B., Blaschke, T., Nazmfar, H., Akbari, E., & Kohbanani, H. R., 2013. Monitoring land surface temperature relationship to land use/land cover from satellite imagery in Maraqeh County, Iran. Journal of Environmental Planning and Management 56(9):1290-1315. http://dx.doi.org/10.1080/09640568.2012.717888
Ge, X., Mauree, D., Castello, R., & Scartezzini, J. L. 2020. Spatio-temporal relationship between land cover and land surface temperature in urban areas: a case study in Geneva and Paris. ISPRS International Journal of Geo-Information, 9(10), 593.
Ghotbi, S., Sotoudeheian, S., & Arhami, M. 2016. Estimating urban ground-level PM10 using MODIS 3km AOD product and meteorological parameters from WRF model. Atmospheric Environment, 141, 333-346. https://doi.org/10.1016/j.atmosenv.2016.06.057
Gorsevski, V., Taha, H., Quattrochi, D., & Luvall, J., 1998. Air pollution prevention through urban heat island mitigation: An update on the Urban Heat Island Pilot Project. Proceedings of the ACEEE Summer Study, Asilomar, CA 9(10): 23-32.
Guo, L., Liu, R., Men, C., Wang, Q., Miao, Y., & Zhang, Y. (2019). Quantifying and simulating landscape composition and pattern impacts on land surface temperature: A decadal study of the rapidly urbanizing city of Beijing, China. Science of the Total Environment, 654, 430-440. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2018.11.108
Hashim Mohammed, B., & Abdullah Sultan, M., 2010. Using remote sensing data and GIS to evaluate air pollution and their relationship with land cover and land use in Baghdad City. Iranian Journal of Earth Sciences 2(1): 20-24.
Hu, M., Wang, Y., Wang, S., Jiao, M., Huang, G., & Xia, B. 2021. Spatial-temporal heterogeneity of air pollution and its relationship with meteorological factors in the Pearl River Delta, China. Atmospheric Environment, 254, 118415. https://doi.org/10.1016/j.atmosenv.2021.118415
Ibrahim, F., & Rasul, G., 2017. Urban land use land cover changes and their effect on land surface temperature: Case study using Dohuk City in the Kurdistan Region of Iraq. Climate 5(1): 1-18. https://doi.org/10.3390/cli5010013
Javanbakht, M., Boloorani, A. D., Kiavarz, M., Samany, N. N., Zebardast, L., & Zangiabadi, M. 2021. Spatial-temporal analysis of urban environmental quality of Tehran, Iran. Ecological Indicators, 120, 106901. https://doi.org/10.1016/j.ecolind.2020.106901
Jiménez-Muñoz, J. C., & Sobrino, J. A., 2008. Split-window coefficients for land surface temperature retrieval from low-resolution thermal infrared sensors. IEEE geoscience and remote sensing letters 5(4): 806-809. http://dx.doi.org/10.1109/LGRS.2008.2001636
Jiménez-Muñoz, J. C., Sobrino, J. A., Skoković, D., Mattar, C., & Cristóbal, J., 2014. Land surface temperature retrieval methods from Landsat-8 thermal infrared sensor data. IEEE Geoscience and Remote Sensing Letters 11(10):1840-1843.
Kalisa, E., Fadlallah, S., Amani, M., Nahayo, L., & Habiyaremye, G. 2018. Temperature and air pollution relationship during heatwaves in Birmingham, UK. Sustainable cities and society, 43, 111-120. https://doi.org/10.1016/j.scs.2018.08.033
Kim, K. H., Kabir, E., & Kabir, S. 2015. A review on the human health impact of airborne particulate matter. Environment international, 74, 136-143.
Lenney, M. P., Woodcock, C. E., Collins, J. B., & Hamdi, H., 1996. The status of agricultural lands in Egypt: the use of multitemporal NDVI features derived from Landsat TM. Remote Sensing of Environment 56(1): 8-20. https://doi.org/10.1016/0034-4257(95)00152-2
Liang, S., 2005. Quantitative remote sensing of land surfaces (Vol. 30). John Wiley & Sons. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/book/10.1002/047172372X
Mirzaei, P. A., 2015. Recent challenges in modeling of urban heat island. Sustainable Cities and Society 19:200-206. https://doi.org/10.1016/j.scs.2015.04.001
Mozumder, C., Reddy, K. V., & Pratap, D., 2013. Air pollution modeling from remotely sensed data using regression techniques. Journal of the Indian Society of Remote Sensing 41(2): 269-277. http://dx.doi.org/10.1007/s12524-012-0235-2
Price, J. C., 1985. On the analysis of thermal infrared imagery: The limited utility of apparent thermal inertia. Remote sensing of Environment 18(1): 59-73. https://doi.org/10.1016/0034-4257(85)90038-0
Putrenko, V. V., & Pashynska, N. M. 2017. The Use of Remote Sensing Data for Modeling Air Quality in the Cities. ISPRS Annals of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, 4, 57. https://doi:10.5194/isprs-annals-IV-5-W1-57-2017
Sobrino, J. A., Li, Z. L., Stoll, M. P., & Becker, F., 1996. Multi-channel and multi-angle algorithms for estimating sea and land surface temperature with ATSR data. International Journal of Remote Sensing 17(11): 2089-2114.
Sohrabinia, M., & Khorshiddoust, A. M. 2007. Application of satellite data and GIS in studying air pollutants in Tehran. Habitat International, 31(2), 268-275.
Song, J., Chen, W., Zhang, J., Huang, K., Hou, B., & Prishchepov, A. V. 2020. Effects of building density on land surface temperature in China: Spatial patterns and determinants. Landscape and Urban Planning, 198, 103794. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2020.103794
Sulaymon, I. D., Zhang, Y., Hopke, P. K., Hu, J., Rupakheti, D., Xie, X., ... & She, Y. 2021. Influence of transboundary air pollution and meteorology on air quality in three major cities of Anhui Province, China. Journal of Cleaner Production, 329, 129641.
Vafa-Arani, H., Jahani, S., Dashti, H., Heydari, J., & Moazen, S., 2014. A system dynamics modeling for urban air pollution: A case study of Tehran, Iran. Transportation Research Part D: Transport and Environment 31: 21-36. https://doi.org/10.1016/j.trd.2014.05.016
Vienneau, D., De Hoogh, K., Bechle, M. J., Beelen, R., Van Donkelaar, A., Martin, R. V., ... & Marshall, J. D. 2013. Western European land use regression incorporating satellite-and ground-based measurements of NO2 and PM10. Environmental science & technology, 47(23), 13555-13564. https://doi.org/10.1021/es403089q
Wu, C. D., Chen, Y. C., Pan, W. C., Zeng, Y. T., Chen, M. J., Guo, Y. L., & Lung, S. C. C. 2017. Land-use regression with long-term satellite-based greenness index and culture-specific sources to model PM2.5 spatial-temporal variability. Environmental pollution, 224, 148-157. https://doi.org/10.1016/j.envpol.2017.01.074
Wu, H., Hong, S., Hu, M., Li, Y., & Yun, W. 2022. Assessment of the factors influencing sulfur dioxide emissions in Shandong, China. Atmosphere, 13(1), 142.
Yuan, F., & Bauer, M. E., 2007. Comparison of impervious surface area and normalized difference vegetation index as indicators of surface urban heat island effects in Landsat imagery. Remote Sensing of environment 106(3): 375-386.
Zheng, S., Zhou, X., Singh, R., Wu, Y., Ye, Y., & Wu, C., 2017. The spatiotemporal distribution of air pollutants and their relationship with land-use patterns in Hangzhou city, China. Atmosphere 8(6):1-18. https://doi.org/10.3390/atmos8060110
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,563 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 533 |
||