بررسی پراکنش و میزان خسارت غلاف‌خوار لوبیا Helicoverpa armigera در مزارع لوبیای استان مرکزی

پژوهش‌های حبوبات ایران

دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 26، دی 1401، صفحه 160-175   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.v13i2.2204-1032

نویسندگان

صدیقه اشتری^{* 1}؛ مظاهر یوسفی¹؛ غلامرضا گودرزی²

¹بخش تحقیقات گیاه‌پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران

²استادیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران

چکیده

لوبیا از مهم‌ترین حبوبات و در عین حال هفتمین محصول عمده غذایی جهان محسوب می­شود. این محصول توسط آفات مختلف از جمله غلاف­خوار مورد حمله قرار می­گیرد. با توجه به خسارت بالای این آفت، بررسی پراکنش و میزان خسارت این آفت در مزارع آلوده استان ضروری به نظر می­رسد. به منظور بررسی پراکنش و تعیین خسارت کرم غلاف‌خوار لوبیا در مناطق مهم لوبیاکاری خمین به مدت دو سال 1401-1399، پنج منطقه لوبیا کاری (اراک، خمین، شازند، میلاجرد و خنداب) که تراکم آفت در آن­ها نسبتاً بالاست انتخاب شدند و از هر منطقه 5 مزرعه و جمعا 25 مزرعه لوبیا پس از سبزشدن در سه زمان اواسط گلدهی، تشکیل غلاف و قبل از برداشت مورد بررسی و آماربرداری جهت شمارش لاروها قرار گرفتند. به منظور تعیین درصد آلودگی نیز پس از رسیدن محصول و قبل از برداشت از هر مزرعه 20بوته را انتخاب و کلیه غلاف­‌های سالم و خسارت‌دیده در اثر آفت مشخص و شمارش شده و درصد آلودگی مزرعه برآورد شد. مقایسات میانگین با آزمون توکی انجام شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که در دو سال اجرای پروژه مناطق خمین و خنداب به ترتیب بیشترین و کمترین درصد آلودگی را نشان دادند. بیشترین جمعیت لارو غلاف­خوار لوبیا در مرحله اواسط گلدهی ثبت شد. لذا توصیه می­‌شود کنترل شیمیایی در این مرحله انجام گردد. با توجه به این که از بین توده­های مورد بررسی به ترتیب چیتی، قرمز و سفید به این آفت حساسیت بیشتری نشان دادند، جهت کاهش درصد آلودگی، توده­های لوبیاسفید و قرمز نسبت به چیتی جهت کشت در مناطق مذکور ارجحیت دارند.

کلیدواژه‌ها

پراکنش؛ توده محلی؛ درصد آلودگی؛ غلاف‌خوار لوبیا

مراجع

1. Ahmadi, K., Ebadzadeh, H., Hoseinpoor, R., Hatami, F., Abdeshah, H., Kazemian, A., and Rafiei, M. 2018. Agricultural Statistics. The First Volume of Agriculture. Ministry of Agriculture Jihad. Office of Statistics and Information Technology. 87 pp.
2. Alavi, J. and Gholizadeh, M. Estimation of economic injury level (EIl) of Cotton Bollworm Helicoverpa armigera (Lep., Noctuidae) on cotton. Journal of Entomological Research 3(7): 203-212.
3. Barari, H., Espahboodi, A., and Peyrovi, R. 2011. Survey on population dynamics of Helicoverpa armigera in soybean crops and evaluation on environmental abiotic and biotic factors for its control. Final Report of the Research Project. Agricultural Research, Education and Extension Organization.
4. Gautam, M.P., Yadav, S.K. and Singh, S.N. Studies on population dynamics of Gram pod borer Helicoverpa armigera (Hubner) on chickpea (Cicer arietinum L.), Journal of Entomology and Zoology 6(1): 904-906.
5. Hoseini, A. 2017.Executive Instructions for Bud Worm.Plant Protection Organization. number 950401.
6. Jozeyan, A. 2017. Effect of cultivation date and cultivar on density and damage of chickpea caterpillars in rainfed conditions.Iranian Cereals Research8(1): 73-82.
7. Jozeyan, A. 1996. Study on bioecology of pod borers on chickpea in different sowing date. Pest and Diseases Research Institute Reports, 35 pp. (in Persian).
8. Khanizad, A., Shafaghi, F., Khalil Aria, A., Tohidi, M.T., Ghorbani, R., and Saderi, S.F. 2018. Investigation on abundance and population frequency of chickpea pod borer species in chickpea farms of Iran west region using phero-traps. Cereals Promotion Magazine 1(1): 58-67.
9. Khanizad, A., and Kanouni, H. 2006. Comparison of resistance of 16 cultivars of deci and caboli type chickpea to Chloridea viriplaca using photomorphological traits. Journal of Agricultural Knowledge 16(1): 61-72.
10. Reed, W., Lateef, S., and Sithanatan, S. 1989. Pigeonpea and Chickpea Insect Identification. Handbook ICRISAT. India.
11. Sadeghi, H., and Noori, P. 2008. Legume P pp. 322-386. In: M. Parsa and A.R. Bagheri (Eds.). Pulses. Jdmpress, Mashhad, Iran. 522 pp. (in Persian).
12. Shafaghi, F., Tohidi, M.T., Ghorbani, R. Khalil Aria, A., and Khanizad, A. 2020. Management of Pod Borer in Chickpea Fields. Technical Instructions, 17pp.
13. Seyyedi Sahebari, F., and Rajabi, G.H. 2010. Estimation of economic injury level of chickpea pod borer, Heliothis viriplaca (Lep.: Noctuidae) in Maragheh, Northwestern Iran. Plant Pests and Diseases 77(2): 19-32.
14. Seyyedi Sahebari, F., and Bahrami, N. 2004. Popul ation density and infestation rate of pod borers (Helicoverpa ) on expectation and spring planted ch ickpeas in Maragheh and Kermanshah region. Entomology and Phytopathology 1: 129-140. (In Persian).
15. Solangi, B., Suther, V., Sultana, R., Pathan, M., Qureshi, B., Sheikhi, M.A., and Solangi, S.A. Population fluctuation of gram pod borer on chick pea varieties. Pakistan Journal of Entomology 31(2): 197-203.
16. Wakil, W., Ghazanfar, M.U., Kwon, Y.J., Qayyum, M.A., and Nasir, F. 2010. Distribution of Helicoverpa armigera Hübner (Lepidoptera: Noctuidae) in tomato fields and its relationship to weather factors. Entomological Research 40: 290-