عوامل اثرگذار بر جذب مقصد و دفع مبدأ مهاجرت روستایی و واکاوی معانی ذهنی مهاجران .

علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 اسفند 1401

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/social.2023.79998.1273

نویسندگان

عباس رمضانی باصری^{* 1}؛ مریم مختاری²؛ مجید فولادیان³؛ رامین مرادی⁴

¹دانشجوی دکتری جامعه شناسی اقتصادی و توسعه دانشگاه یاسوج

²دانشیار علوم اجتماعی دانشگاه یاسوج

³دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

⁴استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه یاسوج

چکیده

هدف از این پژوهش، بررسی عوامل دافعه و جاذبه در مهاجرت روستائیان از طریق تمرکز بر روایت‌های مهاجران می‌باشد. اغلب تحقیقاتی که به این موضوع پرداخته اند عموماً تفسیر ذهنی مهاجران نسبت به عوامل مؤثر در دفع مبدأ و جذب مقصد را نادیده گرفته‌اند. جامعۀ مورد مطالعه در این پژوهش، خانواده‌هایی هستند که از منطقه کامفیروز مهاجرت کرده‌اند و در شهرک‌های سعدی و جوادیه شیراز مستقر شده‌اند. در این پژوهش از روش روایت‌پژوهی به منظور دستیابی به روایت زندگی این افراد استفاده شده است. پس از 22 مصاحبۀ عمیق اشباع نظری حاصل شد و چهار مدل بدست آمد؛ 1.مدل خانواده‌های مهاجر دارای فقر اقتصادی 2. مدل خانواده‌هایی که دچار دگرگونی ارزشی-هنجاری شده‌اند 3. مدل زمین‌داران روستایی ساکن در حاشیه شهر و 4. مدل خانواده‌های علاقه‌مند به کار و تلاش دائمی ( فرهنگ کار). تحلیل نتایج بیانگر این است که از دیدگاه مشارکت‌کنندگان عوامل دافعۀ مبدأ عبارتند از توسعه‌نیافتگی، بیکاری فصلی، نبود امکانات رفاهی و آموزشی، نظارت جمعی شدید و نقض حریم زندگی شخصی و عوامل جاذبۀ شهری نیز کسب منزلت اجتماعی بالاتر، جهت‌گیری مدرن، وجود شبکۀ آشنایان قبلی، فراهم بودن امکانات آموزشی مناسب و امکانات رفاهی بالاتر در شهر می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

روایت؛ تفسیر ذهنی مهاجر؛ جاذبه؛ دافعه؛ مهاجرت