اثرات تغییر اقلیم بر عملکرد و مراحل فنولوژیکی گیاه سیب زمینی (مطالعه موردی: جنوب استان کرمان)

بوم شناسی کشاورزی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 اسفند 1401

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/agry.2023.77055.1116

نویسندگان

فاطمه بیاتانی¹؛ کرامت نژادافضلی^{* 2}

¹----

²گروه آموزشی جغرافیا، دانشکده ادبیات، دانشگاه جیرفت، ایران.

چکیده

سیب‌زمینی از محصولات مهم زراعی است که به عنوان یک محصول استراتژیک در تامین امنیت غذایی در آینده شناخته شده است. با توجه به پدیده گرمایش جهانی و تحت تاثیر قرار دادن تولیدات محصولات کشاورزی، ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر تولید سیب‌زمینی در کشور ضروری می‌باشد. بدین منظور از داده‌های مدل CanESM2، تحت سناریوهای انتشار RCP در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری استان کرمان، استفاده گردید. از مدل آماری SDSM، برای ریزمقیاس نمایی خروجی مدل CanESM2، و از مدل WOFOST جهت شبیه‌سازی عملکرد غده و مراحل فنولوژیکی سیب‌زمینی استفاده شد. در این مطالعه مدل WOFOST با استفاده از داده‌های مزرعه‌ای سه سال کالیبراسیون و با داده‌های دو سال تعیین اعتبار گردید. با توجه به نتایج به دست آمده از شاخص-های آماری، نشان از دقت بالای مدل SDSM و مدل WOFOST و مطابقت نتایج کالبیراسیون و تعیین اعتبار با داده‌های دیده-بانی بود. نتایج شبیه‌سازی در مناطق مورد مطالعه تحت سناریوی های RCP نشان دهنده افزایش دمای حداقل در محدوده 3/0 تا 3/1 درجه سانتیگراد، دمای حداکثر در محدوده 3/0 تا 2/1 درجه سانتیگراد و کاهش بارش در محدوده 4/6- تا 6/37- میلیمتر خواهد بود. نتایج حاصل از شبیه‌سازی عملکرد غده و مراحل فنولوژیکی سیب‌زمینی در دوره آینده توسط مدل WOFOST، بیانگر کاهش عملکرد سیب‌زمینی و کوتاه‌تر شدن طول مراحل رشد آن در سناریوهای RCPبود. همچنین نتایج نشان داد که به ازای هر یک درجه سانتیگراد افزایش میانگین دما سالانه، عملکرد غده به میزان 99/4 درصد کاهش خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

مدل گردش عمومی؛ ریزمقیاس نمایی؛ مدل WOFOST؛ مراحل فنولوژیکی سیب زمینی؛ جنوب استان کرمان

مراجع