بررسی پیش‌نشانگر ابر زلزله در زمین‌لرزه ۱۳۹۶ ازگله کرمانشاه

جغرافیا و مخاطرات محیطی

دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 49، فروردین 1403

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geoeh.2022.75548.1186

نویسندگان

مصطفی حیدری^{* 1}؛ احمد مزیدی²؛ ایمان روستا²

¹دانشگاه یزد، یزد، ایران

²گروه جغرافیا، دانشگاه یزد، یزد، ایران

چکیده

ابر زلزله، پیش‌نشانگری باستانی و عینی است که گاه چند روز پیش از وقوع زلزله، بر فراز گسل مسبب زلزله و اغلب در نزدیکی رومرکز آن تشکیل می‌شود. مهمترین مشخصه ابر زلزله، جوشیدن آن از زمین و ساکن ماندن آن برای ساعاتی در آسمان است. هدف این پژوهش، یافتن ابر زلزله سهمگین ازگله در سال ۱۳۹۶ با تفسیر چشمی در تصاویر ماهواره متئوست-۸ و سپس بررسی ویژگی‌های آن ابر با استفاده از محصولات همان ماهواره است. در این پژوهش، ابر زلزله ازگله و همچنین ابر زلزله سی‌سخت در سال ۱۳۹۹ شناسایی شدند و نشان داده شد که آن ابر، سرچشمه‌ای زمین‌شناسی دارد و تشکیل چنین ابری در آنجا مرسوم نیست. زلزله ازگله، نزدیک به گسل زاگرس مرتفع (HZF) رخ داده بود ولی ابر آن حدود ۷۰۰ کیلومتر دورتر از رومرکز زلزله و در قطعات دیگری از همان گسل در خطی به طول ۱۶۰ کیلومتر تشکیل شده بود. جستجوی چشمی ابر زلزله از زمین و فضا، یک سرگرمی علمی همگانی، به ویژه برای هواشناسان آماتور با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای است. پدیدار شدن ابر زلزله بر فراز یک گسل، هشداری برای رخداد احتمالی زلزله‌ای قریب‌الوقوع در آن گسل است، که البته نیاز به بررسی‌های بیشتری دارد.

کلیدواژه‌ها

پیش‌نشانگر؛ ابر زلزله؛ زلزله ازگله؛ گسل زاگرس مرتفع؛ متئوست-۸

مراجع