Philosophical Ethics and Monotheistic Ethics according to Allameh Tabataba'i Rereading the Principles and Educative Effects

جستارهایی در فلسفه و کلام

Volume 55, Issue 1, June 2023, Pages 175-190   

Document Type: علمی پژوهشی

DOI: 10.22067/epk.2023.82190.1241

Authors

Fardin Jamshidi Mehr^{* 1}; Sayed mahdi Rahmati²

¹Assistant Professor and Faculty of Gnbad Kavous University, Gonbad Kavous, Iran

²Assistant Professor and Member of the Faculty of Theology (Quranic and Hadith Sciences), Gonbad Kavous University, Gonbad Kavous, Iran

Abstract

The main concern of this research is the comparative study between philosophical ethics and monotheistic ethics with a case study of Allameh Tabatabai's views. The findings of this research– written in a library research method in collecting information and rationally analyzing and describing the data– is that the philosophical ethics is based on considering man regardless of ontological issues and of the relationship between man and the system of existence and God, and the most fundamental notion in this ethics is equilibrium. The monotheistic ethics, however, is based on the relationship of man with the system of existence and especially with God and the most crucial concept in here is absolute monotheism meaning that God's existence has such an absoluteness that it leaves no room for anything else. As a result, there is no ground for moral vices to appear, and upon reaching this degree of monotheistic knowledge, a monotheist is adorned with all moral virtues, without there being any anteriority and posteriority between the occurrence of virtues.

Keywords

Philosophical ethics; monotheistic ethics; equilibrium; absolute monotheism; Allameh Tabataba'i

References

ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. المباحثات. توضیح و مقدمه: محسن بیدارفر. چ1، قم: بیدار، 1371.

ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. المبدأ و المعاد. به اهتمام: عبدالله نورانی. چ1، تهران: مؤسسۀ مطالعات اسلامی، 1363.

ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. تسع الرسائل فی الحکمة و الطبیعیات (الرسالة التاسعة فی علم الأخلاق). چ2، قاهرة: دارالعرب، 1326ق.

ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. رسائل. قم: بیدار، قم، 1400ق.

ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. عیون الحکمة. مقدمه و تحقیق: عبدالرحمن بدوی. چ2، بیروت: دارالقلم، 1980م.

ابن‌عربی، ابوعبدالله محیی‌الدین محمد بن علی. تفسیر ابن‌عربی. تحقیق: سمیر مصطفی رباب. چ1، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1422ق.

جامی، نورالدین عبدالرحمن بن احمد. نقد النصوص فی شرح نقش الفصوص. تصحیح: سیدجلال‌الدین آشتیانی. چ2، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی، 1370.

جمشیدی‌مهر، فردین و جهانگیر مسعودی و علیرضا کهنسال. «تحلیل ماهیت عدالت در عرصۀ اخلاق با تأکید بر آرای ابن‌سینا». فصلنامۀ حکمت سینوی، ش. 57 (1396): 107-124.

رازی، محمد بن زکریا. السیرة الفلسفیة. تصحیح و مقدمه: پولکراوس. ترجمه: عباس اقبال. چ2، تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، 1371.

سروش، عبدالکریم. ادب قدرت، ادب عدالت. چ5، تهران: صراط، 1392.

شامی، یوسف بن حاتم. الدر النظیم فی مناقب الأئمة اللهامیم. چ1، قم: ‌جامعة المدرسین، 1420ق.

شهرزوری، شمس‌الدین محمد. رسائل الشجرة الإلهیّة فی علوم الحقایق الربانیة. تحقیق و تصحیح: نجفقلی حبیبی. چ1، تهران: مؤسسۀ حکمت و فلسفه ایران، 1383.

شهید اول، محمد بن جمال‌الدین مکی. الدرّة الباهرة من الأصداف الطاهرة. تصحیح و ترجمه: عبدالهادی مسعودی. چ1 قم: زائر، 1379.

شیخ اشراق، شهاب‌الدین یحیی سهروردی. مجموعه مصنفات شیخ اشراق. تصحیح و مقدمه: هانری کربن، سیدحسین نصر و نجفقلی حبیبی. چ2، تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی، تهران، 1375.

شیخ صدوق، محمد بن علی بن بابویه. الخصال. چ1، قم: جامعه مدرسین، 1362.

طباطبایی، سیدمحمدحسین. الرسائل التوحیدیة. چ1، بیروت: النعمان، 1999م.

طباطبایی، سیدمحمدحسین. المیزان فی تفسیر القرآن. چ5، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم، 1417ق.

طباطبایی، سیدمحمدحسین. نهایة الحکمة. قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة، مؤسسه النشر الإسلامی، 1416ق.

طوسی، خواجه نصیرالدین محمد بن محمد. اخلاق ناصری. چ1، تهران: انتشارات علمیة اسلامیة، 1413ق.

طوسی، خواجه نصیرالدین محمد بن محمد. شرح الإشارات و التنبیهات مع المحاکمات. چ1، قم: نشر البلاغة، 1375.

فیاضی، غلامرضا. تعلیقه بر نهایة الحکمة. چ2، قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1382.

فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی. الحقائق فی محاسن الأخلاق – قرة العیون. تصحیح: محسن عقیل. چ2، قم: مؤسسة دارالکتاب الإسلامی، 1423ق.

قمی، علی بن ابراهیم. تفسیر القمی. تصحیح: طیب موسوی جزائری. چ3، قم: دارالکتاب، 1404ق.

کلینی، محمد بن یعقوب. الکافی. تصحیح: علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی. چ4، تهران: دار الکتب الإسلامیّة، 1407ق.

مجلسی، محمد باقر بن محمدتقی. بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار. تصحیح: جمعی از محققان. چ2، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1403ق.

ملاصدرا، صدرالدین محمد شیرازی. الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة. چ3، بیروت: دار إحیاء التراث، 1981م.

ملاصدرا، صدرالدین محمد شیرازی. الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة. تصحیح و تعلیق: سیدجلال‌الدین آشتیانی. چ2، مشهد:‌ المرکز الجامعی للنشر، 1360.

ملاصدرا، صدرالدین محمد شیرازی. تفسیر القرآن الکریم. تصحیح: محمد خواجوی. چ2، قم: بیدار، 1366.

ملاصدرا، صدرالدین محمد شیرازی. مفاتیح الغیب. مقدمه و تصحیح: محمد خواجوی. چ1، تهران: مؤسسۀ تحقیقات فرهنگی، 1363.

یاقوت الأهری، عبدالقادر بن حمزة. الأقطاب القطبیّة أو البلغة فی الحکم. مقدمه و تحقیق: محمدتقی دانش‌پژوه. تهران: انجمن فلسفۀ ایران، 1358.