بازسازی ژئومورفیک معادن رویکردی نو در ایران

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 فروردین 1403

نوع مقاله: کاربردی-موردی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgrd.2023.80354.1226

نویسندگان

مهوش نداف سنگانی¹؛ سیدرضا حسین زاده^{* 2}؛ مهناز جهادی³؛ خوزه فرنسیسکو مارتین داک⁴

¹دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

²دانشیار ژئومورفولوژی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

³استادیار ژئومورفولوژی، دانشگاه پیام نور، ایران

⁴دانشیار ژئومورفولوژی، دانشگاه کمپلوتنسه، اسپانیا.

چکیده

در سال‌های اخیر میزان بهم ریختگی‌ ناشی از فعالیت‎های معدنکاری ‎در پاسخ به تقاضاهای روز افزون اقتصادی بیشتر شده است. کشور ایران از نظر تنوع معدنی استثنایی و در میان 15 کشور غنی از مواد معدنی جهان قرار دارد. اما مهمترین معضل این که زمین‎های معدنکاری شده پس از استخراج علی رغم پیش بینی مواد قانونی و مجاری تامین هزینه ی اقدامات بازسازی مورد غفلت و بدون بازسازی به حال خود رها شده است. با اینکه در ایران در قوانین مربوطه مانند قوانین معدن، به امربازسازی معادن و تامین مالی آن اشاره شده است. شناسایی و تحلیل این عوارض و فرایندهای مرتبط، بیانگر یک چالش برای درک تحول چشم اندازهای زمین است. رویکردهای ژئومورفیک و درک آنها به طور فزاینده ای در طراحی‎های بازسازی زمین های معدنی مورد استفاده قرار می گیرند. بازسازی ژئومورفیک یک روش جایگزین روش‎های قدیمی برای بازسازی چشم اندازهای ناشی از معدنکاری مطرح می‎شود. اغلب مترادف با بازسازی ژئومورفیک رودخانه‎ای است که اکثراً با استفاده از روش GeoFluv دنبال می‎شود و با موفقیت توسط بزرگترین شرکت معدنکاری جهان در سال 2002 در نیومکزیکو مورد استفاده قرار گرفت و در سال2005 نیز در آمریکا در قالب یک نرم افزار رایانه‌ای جهت طراحی و بازسازی مناطق تحت تأثیر معدنکاری بر اساس اصول علمی رشته ژئومورفولوژی بکار گرفته شد. امکان طراحی لندفرم هایی را فراهم می‌‌آورد که به طور طبیعی تحت شرایط آب و هوایی و فیزیوگرافی سایت شکل می‌گیرند. عدم وجود تجربه کافی در کشور در زمینه بازسازی در این مقاله سعی شده این روش بازسازی ژئومورفیک بعنوان یک روش جدیدتر در بازسازی چشم اندازهای مربوط به معادن مورد بهره برداری معرفی و مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

بازسازی ژئومورفیک؛ GeoFluv؛ معدنکاری؛ ژئومورفولوژی

مراجع