Comparative Typology of Tardiyeh (Nakhjirgani) in Persian and Arabic Poetry

جستارهای نوین ادبی

Article 5, Volume 56, Issue 1 - Serial Number 220, July 2023, Pages 95-120   

Document Type: Research Article

DOI: 10.22067/jls.2023.78689.1352

Authors

Abbass Vaezzadeh^{* 1}; Mohammad Reza Azizi²

¹Assistant Professor in Persian Language and Literature, University of Birjand, Birjand, Iran

²Associate Professor in Arabic Language and Literature, University of Birjand, Birjand, Iran

Abstract

Tardiyeh (Nakhjirgani) a kind of poetry in Persian and Arabic literatures. This type of poetry in Arabic literature goes back to the Jahili period, but it is in the Abbasid period that Tardiyah is presented as an independent literary type. The spread of this kind of poetry in the Abbasid period was influenced by the prevalence of hunting and the great interest of the Abbasid caliphs and nobles in this court entertainment that was common in Iran during Sassanid period. This type of literature becomes popular in Persian too and, as one of the subtypes of praise poetry, is practiced by many court poets, especially those of Ghaznavid, Seljuq, and Gurkans of India. This study tried to investigate the characteristics/conventions of this literary type in Persian and Arabic poetry to see its similarities and differences in the languages, its difference with “hunting poetry”, and to provide a comprehensive definition of it. For this purpose, a typological examination of examples of this literary type in Persian and Arabic literature was done

Keywords

Persian and Arabic Poetry; Tardiyeh (Nakhjirgani); Hunting Poetry; Praise Poem; Comparative Typology; Literary Genre

References

ابن­جعفر، قدامه. (بی­تا). نقد الشعر. تحقیق: محمد عبدالمنعم الخفاجِی. بیروت: دارالکتب العلمیه.

ابن­الجهم، علی. (1400 ق). الدیوان. المحقق: خلیل مراد. ط 2. السعودیه: وزاره المعارف.

ابن­رشیق، الحسن (1401 ق) العمد. ط 5. بیروت: دارالجبل.

ابن­زهیر، کعب. (1417 ق). الدیوان. حقّقه و شرّحه: علی فاعور. بیروت: دارالکتب العلمیه.

ابن­المعتز، عبدالله. (بی­تا). الدیوان. بیروت: دار صادر.

ابن­منظور، محمد بن مُکرَّم. (د.تا). لسان العرب. تحقیق: عبدالله علی الکبیر و الأخرون. القاهره: دارالمعارف.

ابونواس، حسن بن هانی. (1984 م). الدیوان. تحقیق احمد عبدالحمید غزالی. بیروت: دار الکتاب العربی.

ابوفراس الحمدِانی. (1987 م). الدیوان. حقّقه: محمد التونجی. دمشق: منشورات المستشاریه الثقافیه للجمهوریه الإسلامیه الأیرانیه.

ازرقی هروی. (1336). دیوان. با تصحیح و مقابله و مقدمۀ سعید نفیسی. تهران: زوار.

آذر بیگدلی، لطفعلی­بیگ. (1366). دیوان. به کوشش و اهتمام: حسن سادات­ناصری و غلامحسین بیگدلی. بی­جا: بی­نا.

آذرنوش، آذرتاش. (1399). «ابونواس» در دایره المعارف بزرگ اسلامی. ج 6. به سرپرستی کاظم موسوی بجنوردی.

بروکلمان، کارل. (1977 م). تاریخ الأدب العربی. نقّله إلی العربیه: عبدالحلیم النجار. ط 4. القاهره: دارالمعارف.

الجاحظ، ابوعثمان عمرو بن بحر. (1385 ق). الحیوان. بتحقیق و شرح عبدالسلام محمد هارون. ط 2. القاهره: شرکه مکتبه و مطبعه مصطفی البابی الحلبی و أولاده.

حافظ، شمس­الدین محمد. (1381). دیوان. براساس نسخۀ محمد قزوینی و قاسم غنی. تهران: ژرف.

خسروی، زهرا. (1379). «پیدایش شعر نخجیرگانی در ادبیات عربی و بررسی آن تا پایان سدۀ سوم هجری»

خسروی، زهرا. (1380). شعر شکار در ادب عربی (با نگاهی به شعر نخجیرگانی فارسی). تهران: امیرکبیر.

الدَّمیری، کمال­الدین محمد بن موسی. (1414 ق). حیاه الحیوان الکبری. تحقیق أحمد حسن بسج. بیروت: دارالکتب العلمیه.

ربیع عطیه، اسلام. (2021 م). «رحله الصید و الطرد فی الشعر الأندلسی دراسه تحلیلیه». حولیه کلیه اللغه العربیه بالزقازیق. الرقم المسلسل 41. العدد الثالث. صص 1237-1358.

رستگار فسایی، منصور. (1382). انواع شعر فارسی. شیراز: نوید شیراز.

زرقانی، سیدمهدی. (1398). تاریخ ادبیات ایران و قلمرو زبان فارسی. ج 1. تهران: فاطمی.

الزوزنِی، الحسین بن أحمد (1423 هـ) شرح المعلقات السّبع. ط 3. بیروت: دار الکتب العلمیه.

سعدی، مصلح ­بن عبدالله. (1381). کلیات. براساس تصحیح و طبع محمدعلی فروغی. تصحیح، مقدمه، تعلیقات و فهارس: بهاء­الدین خرمشاهی. تهران: دوستان.

سعید، جمیل. (1948 م). الوصف فی شعر العراق: فی القرنین الثالث و الربع الهجریین. بغداد: مطبعه الهلال.

شفیعیون، سعید. (1393). «گذری دیگرگون بر تذکره­های ادبی (بحثی در باب گونه­شناسی تذکره­های ادبی ارائۀ طرحی برای تقسیم­بندی آن‌ها)». فنون ادبی. س 6. ش 11. صص 85-104.

ضیف، شوقی. (2004 م). العصر العباسی الأول. ط 16. القاهره: دارالمعارف.

ضیف، شوقی. (بی­تا). تاریخ الأدب العربی؛ العصر العباسی الثانی. ط 2. القاهره: دارالمعارف.

طالب آملی. (بی­تا). کلیات اشعار. به اهتمام و تصحیح و تحشیۀ طاهری شهاب. تهران: سنائی.

الظفیری، محارب. (2011 م). «الصید فی تراث العرب». مجله بیئتنا. الهیئه العامه للبیئه. العدد 102. 27 مایو.

عبید الرشیدی، مسلم (2018 م) «الصید و الطرد فی شعر أبی­نواس». مجله الدراسات العربیه. کلیه دار العلوم. جامعه المینا. العدد 38. صص 2195-2216.

عزام، عبدالوهاب. (1943 م). «الصید فی الأدب العربی». مجله الرساله. العدد 527. صص 6-8.

العقاد، عباس محمود. (2013 م). أبونواس. القاهره: مؤسسه هنداوی.

عمارتی­مقدم، داود. (1395). بلاغت از آتن تا مدینه. تهران: هرمس.

عنصری بلخی. (1363). دیوان. تصحیح و مقدمه: محمد دبیرسیاقی. تهران: سنایی.

الفاخوری، حنا (1377) تاریخ ادبیات عربی. تهران: انتشارات توس.

فالح بکور، حسن و فیاض شتیات، فؤاد. (2009 م). «جمالیات البنیه الشعریه فی الطردیات الکلبیه عند أبی­نواس». مجله دراسات العلوم الإنسانیه و الإجتماعیه. المجلد 36 (الملحق). صص 779 – 795.

فرخی سیستانی، علی­بن جولوغ. (1371). دیوان. به کوشش محمد دبیرسیاقی. تهران: زوار.

فرو، جان. (1398). ژانر. ترجمۀ لیلا میرصفیان. تهران: علمی و فرهنگی.

قدسی مشهدی، حاجی محمدجان. (1375). دیوان. تصحیح: محمد قهرمان. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.

کشاجم، ابوالفتح محمود بن الحسن الکاتب. (بی­تا). المصاید و المطارد. حقّقه وعلّق علیه محمد أسعد طلس، بغداد: مطبعه دارالمعرفه.

کلیم کاشانی. (1362). دیوان. مقدمۀ مهدی افشار. تهران: زرین.

لامعی گرگانی، محمدبن­اسماعیل. (1389). دیوان. به کوشش محمد دبیرسیاقی. تهران: اشجع.

مؤتمن، زین­العابدین. (بی­تا). تحول شعر فارسی. بی­جا: کتابفروشی حافظ و کتابفروشی مصطفوی.

مؤتمن، زین­العابدین. (1364). شعر و ادب فارسی. تهران: زرین.

مصطفی الصالحی، عباس. (1402 ق). الصید و الطرد فی الشعر العربی حتی نهایه القرن الثانی الهجری. بیروت: المؤسسه الجامعیه للدراسات و النشر و التوزیع.

معزی، محمدبن­عبدالملک. (1362). کلیات دیوان. با مقدمه و تصحیح ناصر هیّری. تهران: مرزبان.

نظامی عروضی سمرقندی، احمدبن­عمر. (1382) چهار مقاله. تصحیح: محمد قزوینی. تصحیح مجدد و شرح و توضیح لغات: محمد معین. تهران: جامی.

نظامی گنجوی، الیاس­بن یوسف. (1384). کلیات. مطابق با نسخۀ تصحیح شدۀ وحید دستگردی. ویرایش: ا. بهنام. تهران: پیمان.

یوسفی، غلامحسین. (1373). فرخی سیستانی. تهران: علمی.