واکاوی نقش نشانه‌ها در رفتار مسیریابی کودکان 14-10 با تأکید بر هوش هیجانی (نمونه موردی محله سجاد)

جغرافیا و توسعه فضای شهری

مقاله 7، دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 24، اردیبهشت 1403، صفحه 135-152   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgusd.2023.74509.1154

نویسندگان

شیما عابدی^{* 1}؛ تکتم حنایی²

¹آزاد اسلامی واحد مشهد

²دانشیار گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

چکیده

ترجیحات کودکان که شامل توجه، دریافت، پردازش و تصمیم‌گیری درباره پیام‌های دریافتی از محیط به حضور کودک در فضای شهری کمک می‌نماید. لذا توجه به ادراک و رفتار مسیریابی آنان جایگاه قابل‌توجهی در طراحی و برنامه ریزی شهری دارد. کودکان با توجه به اطلاعات دریافتی از محیط مسیریابی می‌نمایند و نشانه‌ها ازجمله ابزارهای راهنما در مسیریابی کودکان در فضای شهری است. هدف از ارائه این پژوهش، بررسی نقش نشانه‌ها در رفتار مسیریابی کودکان 14-10 با تأکید بر هوش هیجانی در محله سجاد است. روش مورداستفاده در پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ماهیت پیمایشی است، در این راستا به‌منظور گردآوری داده‌ها از مشاهدات میدانی، پرسشنامه و بازدید از سایت استفاده‌شده است. حجم جامعه آماری 1310 نفر است که با روش نمونه‌گیری تصادفی و استفاده از فرمول کوکران در محدوده 297 نفر محاسبه‌شده است. تحلیل داده‌ها و ارزیابی تأثیر نشانه در فرآیند مسیریابی با تأکید بر هوش هیجانی با استفاده از تحلیل‌های آماری شامل تحلیل واریانس یک‌سویه (آنوا)، آزمون تی وابسته و آزمون کولموگروف اسمیرنوف متغیرها تحلیل گردیده است. نتایج پژوهش حکایت از آن دارد که کودکان 12-10سال در فرآیند مسیریابی  به اندازه و فرم ابنیه توجه می نمایند و کودکان14-12سال به ویژگی های تضاد، برجستگی و منحصر به فردی ابنیه نیز توجه می نمایند. همچنین کودکانی که هوش هیجانی بالاتری نسبت به سایر کودکان دیگر دارند، در فرآیند مسیریابی تمرکز قابل‌توجهی به نشانه‌ها دارند. کودکانی که سن کمتری دارند هوش هیجانی نسبتاً ضعیفی نسبت به کودکان بزرگ‌تر از خود دارند و کمتر در مسیریابی از  ویژگی های ظاهری نشانه­ها استفاده می­کنند.

کلیدواژه‌ها

کودکان؛ مسیریابی؛ محله سجاد؛ نشانه؛ هوش هیجانی

مراجع

1. اثنی عشری، م.، فردمال، ج.، نوری، ن.، معینی، ب.، کریمی شاهنجرینی، ا.، و قلعه­ ها، ع. (1393). بررسی رابطه بین هوش هیجانی و مهارت های ارتباطی دانش آموزان دبیرستانی شهر همدان بر مبنای تئوری حمایت اجتماعی. مجله آموزش و سلامت جامعه، 1(3)، 46-38.
2. جوهر تیموری، ا.، ثقه الاسلامی، ع.، و علی پور، ح. (1392). بررسی راهکارهای تأمین نیازهای کودکان در عرصه­ی عمومی محله با تأکید بر ارتقاء پایداری اجتماعی. مشهد: همایش معماری و شهرسازی و توسعه پایدار با محوریت از معماری بومی تا شهر پایدار، موسسه آموزش عالی خاوران مشهد.
3. حمیدی زاده، م. (1386). تصمیم گیری هوشمند و خلاق: هوش هیجانی. تهران: انتشارات ترمه.
4. خامه، م.، اعتصام.، ا و شاهچراغی، آ. (1395). واکاوی فرایندهای راه­یابی و مسیرهای کارآمد در شهرهای گذشته ایران. باغ نظر، 13(41)، 82-67.
5. زینعلی، ش.، و جاوید، م. (1389). هوش هیجانی و سبک‌های حل مسئله در معتادان. روانشناسی تحولی،روانشناسان ایرانی، 24، 369-361.
6. شمس دولت آبادی حسنی، س.، مظفر، ف.، ملک، ن.، و صالح صدق پور، ب. (1398). ویژگی ها و عناصر طراحی فضاهای باز کودکان دبستانی براساس هوش هیجانی در فرآیند یادگیری از دیدگاه متخصصان. فناوری آموزش (فناوری و آموزش)، 13(3 )، 413-423.
7. شکیبا، ش.، فتی، ل.، و فرید، ع. (1387). رابطه تیپ‌های روان شناختی و هوش هیجانی–اجتماعی: نکاتی کاربردی درباره هوش هیجانی. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 4، 625-607.
8. کیانی، آ.، و اسماعیل زاده کواکی، ع.، (1393). ارزیابی فضاهای عمومی و طرحهای شهری قوچان منطبق با الگوی »شهر دوستدار کودک « (CFC). مجلّة جغرافیا و توسعه فضای شهری، 1(2)، 63-53.
9. کیانی، ق.، و کاکاوند، ع. (1392). اثر بخشی آموزش هوش هیجانی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر سال اول متوسطه شهر زنجان. مطالعات روان شناختی، 2، 171-153.
10. معصومی، ا. (1385). بررسی مقایسه‌ای هوش هیجانی و ادراک دیداری –حرکتی در نوجوانان شبانه روزی و عادی شهر تهران. تهران: پایان نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی عمومی، دانشگاه الزهرا.

 

11. Anacta, V.J., Li, R., Löwen, H., De Lima Galvao, M., & Schwering, A. (2018). Spatial distribution of local landmarks in route-based sketch maps. Springer International Publishing­­, 107-118.
12. Abu-Obeid, N. (1998). Abstract and sceneographic imagery: The effect of environmental form on wayfinding. Journal of Environmental Psychology, 18, 159-173.
13. Fatum, B. (2008). The relationship between emotional intelligence and academic achievement in elementary-school children. San Francisco: Doctoral Dissertations, The University of San Francisco.
14. Alexander Segal, R. (2015). Playfinding child-friendly wayfinding as a tool for Children’s independent mobilityin the exchange district of Winnipeg. Manitoba: Department of City Planning Faculty of Architecture University of Manitoba Winnipeg.
15. Al Rabbaa, J. (2019). MRsive: An augmented reality tool for enhancing wayfinding and engagement with art in museums. Toronto­: A thesis for the degree of Master of Design in Digital Futures, OCAD University.
16. Bar-On, R. (2006). The Bar-On Model of Emotional-Social Intelligence (ESI). Psicothema, 18, 13-25.
17. Bentley, L., Alcock, A., Murrain, P., McGlynn, S. and Smith, G. (1985). Responsive environments: A manual for designers. Oxford: Butterworth Architecture. 
18. Dalton, R., Hölscher, Ch.R. & Montello, D. (2019). Wayfinding as a social activity. Frontiers in Psychology, 10­, 1-14.
19. Darken, R.P., & Peterson, B. (2002). Spatial orientation, wayfinding, and representation. In K. M. Stanney (Ed.), Handbook of virtual environments: Design, implementation, and applications (pp. 493–518). Mahwah: Lawrence Erlbaum Associates Inc., Publishers.
20. Di Fabio, A. (2012). Emotional intelligence –new perspectivies and applications. London: IntecOpen.
21. Dolev, N. (2012). Developing emotional intelligence competencies in teachers through group-based coaching. Leicester: Thesis submitted for the degree of Doctor of Philosophy at the University of Leicester.
22. Filomena, G.A., Verstegen, J., & Manley, E. (2019). A computational approach to the Image of the City, Cities, 89­, 14–25.
23. Golledge, R., Jacobson, D., Kitchin, R., & Blades, M. (2000). Cognitive maps, spatial abilities, and human wayfinding. Geographical Review of Japan, 73(2), 93-104.
24. Golledge, R. G., & Spector, A. (1978). Comprehending the Urban Environment. Geographical Analysis, 10, 403-426.
25. Güler Ufuk Doğu Demirbaş, G. (2001). Spatial familiarity as a dimension of wayfinding. Ankara: A thesis for the degree of doctor of philosophy in art, design and archtecture, Bilkent University.
26. Helvacıoğlu, E. (2007). Colour contribution to children’s wayfnding in school environments. Ankara: Unpublished Master Thesis, Department of Interior Architecture and Environmental Design, Bilkent University.
27. Hong, I. (2006). Communal ontology of landmarks for urban regional navigation. Journal of the Korean Geographical Society, 41(5), 582-599.
28. Lingwood, J., Blades, M.K., Farran, E., Courbois, Y., & Matthews, D. (2018). Using virtual environments to investigate wayfinding in 8- to 12-year-olds and adults. Journal of Experimental Child Psychology, 178-189.
29. Lynch, K. (1960). The Image of the City. Massachusetts: Massachusetts Institute of Technology.
30. Kirvaburun, k., Demetrovics, Z., D. Griffiths, M., Kirlay, O., Kun, B., & Tosuntas, S. (2020). Trait emotional intelligence and internet gaming disorder among gamers: The mediating role of online gaming motives and moderating mole of age groups. International Journal of Mental Health and Addiction, 18, 1446–1457.
31. Kurtoglo, M. (2018). Determination of the relationship between emotional intelligence level decision making strategies in gifted students. Journal for the Education of Gifted Young Scientisits, 6(1),1-16.
32. MacCann, C., Yixin, J.E.R., Brown, L., & S. Double, K., Bucich, M., & Minbashian, A. (2020). Emotional Intelligence Predicts Academic Performance: A Meta-Analysis. Psychological Bulletin, 146(2), 150–186.
33. Maliha, N., & Masrur, R. (2010). An exploration of emotional intelligence of the students of IIUI in relation to gender, age and academic achirvement. Bulletin of Education and Research, 32(1), 37-51.
34. Mayer, J.D., Salovey, P., & Caruso, D.R. (2004). A further consideration of issues of emotional intelligence. Psychological Inquiry, 15(3), 249-55.
35. Mayer, J.D., Salovey, P., & Caruso, D.R. (2008). Emotional intelligence: new ability or eclectic traits? Am Psychol, 63(6), 503-17.
36. Montazerolhodjah, M., Sharifnejad, M. Pourjafar, M. (2018). The Characteristics of Distinctive Urban Elements in Citizens’ Cognitive Maps (Case Study: The City of Isfahan. International Journal of Architectural Engineering & Urban Planning, 28 (1), 37-47.
37. Norgate, H., & Ormerod, G. (2012). Landmarks in tourist wayfinding: a review. Urban Design and Planning, 165(DP2), 79–87.
38. Özgece, N., Edgü, E., & Talug, M. (2016). Exploring children's perceptions and experiences of outdoor spaces. London: 10th International Space Syntax Symposium.
39. Rezaei Liapaee, S., Askarizad, R., & Alborzi, F. (2020). Investigation of Physical Factors Affecting the Wayfinding of Educational Spaces Children aged 7-12 years old in Rasht, North of Iran. Int J Pediatr, 8(1): 10689-10704.
40. Saklofske, D.H., Austin, E.J., & Minski, P.S. (2003). Factor structure and validity of a trait emotional intelligence measure. Personality and Individual Differences, 34(4), 707–721.
41. Trigueros, , Navarro, N.J., Cangas, A., Mercader, I.M., Aguilar-Parra, J., González-Santos, J.J., González-Bernal, J., & Soto-Cámara, R. (2020). The protective role of emotional intelligence in self-stigma and emotional exhaustion of family members of people with mental disorders. Sustainability, 12, 4862.
42. Wright, H., Williams, S., Hargrave, J., & zu Dohna, F. (2017). Cities alive designing for urban childhood. London: ARUP.