سطح‌بندی استان‌های ایران بر مبنای سهم آن‌ها در تولید ناخالص داخلی منطقه (GDPR) با روش CoCoSo

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 خرداد 1402   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgrd.2023.81508.1256

نویسندگان

محمد مولائی قلیچی^{* 1}؛ مجید رمضانی مهریان²؛ حمیدرضا طهوری³

¹پژوهشکده دانشنامه نگاری، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران

²پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی «سمت»

³گروه مدیریت فناوری، دانشکده مدیریت، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران، ایران

چکیده

تولید ناخالص داخلی (GDP) به‌عنوان شاخصی موثر برای اندازه‌گیری چگونگی عملکرد بازار و رشد اقتصادی در یک کشور مطرح بوده و می‌تواند بیانگر میزان رفاه اقتصادی و اجتماعی آن جامعه باشد. درصورتی‌که دیگر عوامل مؤثر بر رفاه ثابت باقی بماند، با افزایش میزان تولید ناخالص داخلی انتظار بر این است که میزان رفاه نیز افزایش یابد. به‌این‌ترتیب افزایش تولید ناخالص داخلی به‌عنوان یکی از هدف‌های مهم در سیاست‌گذاری کشورها مطرح خواهد بود. هدف از پژوهش حاضر تحلیل سهم GDP استان‌های کشور از تولید ناخالص داخلی می‌باشد. برای انجام تحلیل از مدل‌های CoCoSo و CRITIC استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در استراتژی اول (Ka) استان تهران با امتیاز (0.047)، استان خوزستان با امتیاز (0.041) و استان خراسان رضوی با امتیاز (0.040) بهترین رتبه را در این استراتژی به خودشان اختصاص داده‌اند. در استراتژی دوم (Kb) استان تهران با امتیاز (136.86)، استان خوزستان با امتیاز (59.97) و استان خراسان رضوی با امتیاز (43.24) بهترین رتبه را به خودشان اختصاص داده‌اند. در استراتژی سوم (Kc) نیز استان تهران با امتیاز (1)، استان خوزستان با امتیاز (0.874) و خراسان رضوی با امتیاز (0.840) بهترین رتبه را به خودشان اختصاص دادند. در شاخص‌های موردبررسی 19 استان در وضعیت متوسط و بسیار پایین قرار دارند. همچنین براساس نتایج مستخرج از آزمون همبستگی، با افزایش خالص مهاجرت و تراکم جمعیت، تولید ناخالص داخلی در استان‏های مورد مطالعه افزایش می‏یابد. بدین ترتیب برنامه‌ریزان منطقه‌ای می‌بایست به‌منظور بهبود وضعیت تولید ناخالص داخلی در استان‌هایی که رتبه بسیار پایینی دارند، الگویی متناسب با ظرفیت‌های بالقوه آن‌ها را مدنظر قرار دهند که نتیجه آن توسعه متوازن و پایدار و بهره‌برداری از پتانسیل‌ها و منابع در تمام استان‌ها می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

توسعه منطقه‌ای؛ تولید ناخالص داخلی؛ تصمیم‌گیری چندمعیاره؛ کوکوسو

مراجع