پیش بینیِ خطرپذیریِ شهرخاش ناشی از بحرانِ طوفان به روشِ گامبل و سری های جزئی

جغرافیا و مخاطرات محیطی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 خرداد 1402

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geoeh.2023.81449.1337

نویسندگان

امید پیریان کلات^{* 1}؛ جواد جمشید زهی²؛ رضا شفیع کناری³؛ کرامت الله زیاری⁴

¹دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی منطقه‌ای، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

²دانشگاه سیستان و بلوچستان

³کارشناس ارشد برنامه‌ریزی منطقه‌ای-دانشکدۀ معماری و شهرسازی- دانشگاه شهید بهشتی- ایران.

⁴فوق دکترای مهندسی شهرسازی، استاد دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

این مقاله با هدف پیش بینیِ خطرپذیریِ شهرخاش ناشی از بحرانِ طوفان به روش گامبل و سری های جزئی جهت ضرورت توجه به مدیریت بحران شهری انجام شده است. با درنظر داشتن سرعت آستانه ای طوفان به مقدار 15 متر بر ثانیه، گل طوفان های ماهانه، فصلی و سالانه شهر خاش با نرم افزار WRPLOT 8.0.2 ترسیم گردید. به روش گامبل و سری های جزئی به پیش بینی دوره های بازگشت طوفان 1 تا 100 ساله برای بازه زمانی ماهانه، فصلی و سالانه بر مبنای آخرین داده های ثبت شده (از سال 1365 تا 1397) پرداخته شد. نتایج تحلیلی با دو مدل فوق، نشان داد: دوره های بازگشت طوفان به روش سری های جزئی با شدت بیشتر و به روش گامبل، با شدت کمتر پیش بینی شده است، در دوره بازگشت 100 ساله شدیدترین طوفان های ماهانه خاش به روش گامبل با شدت-های 29 و 1/29 متر بر ثانیه بوده است. اما در روش سری های جزئی شدیدترین طوفان های ماهانه برای دوره بازگشت 100 ساله با شدت های 2/32، 7/31 و 4/30 متر بر ثانیه می‌باشد. روش سری‌های جزئی به سبب پیش بینی های حد بالاتر، که در ایمنی سازه‌ها و کاهش خسارات های جانی و مالی اهمیت دارد، روش مناسب‌تری نسبت به توزیع گامبل برای پیش بینی طوفان های خاش و برنامه ریزی جهت مدیریت بهینۀ بحران به نظر می‌رسد.

کلیدواژه‌ها

پیش بینی خطرپذیری؛ بحران طوفان؛ سری های جزئی و گامبل؛ شهر خاش

مراجع