تأثیر آموزش شفقت به خود بر بهزیستی ذهنی و دل‌بستگی مادر- جنین در زنان با حاملگی ناخواسته: یک مطالعه نیمه تجربی

پژوهش های روان شناسی بالینی و مشاوره

مقاله 10، دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 25، تیر 1402، صفحه 174-190   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/tpccp.2023.73075.1186

نویسندگان

آزاده سالمی قمشه¹؛ مرضیه کبودی^{* 2}؛ علی اکبر فروغی³؛ بیژن کبودی⁴

¹دانشجوی کارشناسی ارشد مشاوره در مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران

²استادیار گروه سلامت باروری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران.

³استادیارگروه روانشناسی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران.

⁴پزشک عمومی، مرکز تحقیقات قلب و عروق، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران.

چکیده

هدف: بارداری ناخواسته یکی از مسائل مهم مرتبط با سلامت مادران در دوران بارداری است. هدف از مطالعه حاضر تعیین تأثیر آموزش شفقت به خود بر بهزیستی ذهنی و دل‌بستگی مادر - جنین زنان با حاملگی ناخواسته بود.
روش‌ها: این مطالعه باطرح پیش آزمون، پس آزمون، پیگیری و با گروه گواه  نیمه تجربی در 80 زن باردار که بارداری ناخواسته داشتند و مراجعه‌کننده به پایگاه‌های سلامت شهر کرمانشاه انجام شد. نمونه­ها به روش خوشه ای و در دسترس انتخاب شدند و از طریق تخصیص تصادفی، به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم گردید. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌های مشخصات جمعیت‌شناسی، بهزیستی ذهنی و دل‌بستگی مادر - جنین استفاده گردید. برای گروه آزمایش، هشت جلسه گروهی به‌صورت یک‌بار در هفته در بازه زمانی ۹۰ دقیقه‌ای آموزش شفقت به خود بر اساس الگوی صیدی برگزار شد و در این مدت گروه کنترل در فهرست انتظار قرار  گرفت. جهت تجزیه‌وتحلیل در نرم‌افزار SPSS نسخه 25 تحلیلی به‌منظور بررسی شاخص‌های توصیفی از فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و جهت بررسی همسانی متغیرهای جمعیت شناختی از آزمون‌های دقیق کای­اسکوئر (آزمون دقیق فیشر)، کای­اسکوئر و آزمون یومن­ویتنی و به‌منظور بررسی یافته‌های از آزمون‌های ناپارامتریک فریدمن و یومن­ویتنی استفاده شد.سطح معنی­داری برای تمامی آزمون‌ها 05/0 در نظر گرفته شد.
نتیجه‌: بر اساس نتایج آزمون فریدمن، در طی زمان مداخله در گروه آزمایش تأثیر معناداری داشته است. همچنین بر اساس نتایج آزمون یومن - ویتنی، بین گروه آزمایش و کنترل در نوبت دوم و سوم سنجش تفاوت معناداری وجود داشت.
بر اساس نتایج این پژوهش، آموزش شفقت به خود موجب ارتقاء بهزیستی ذهنی و دل‌بستگی مادر - جنین در زنان دارای بارداری ناخواسته می‌شود؛ بنابراین پیشنهاد می‌گردد، در مراکز ارائه‌دهنده‌ی خدمات به زنان باردار، از آموزش شفقت به خود استفاده گردد.
 

کلیدواژه‌ها

دل‌بستگی مادر - جنین؛ بهزیستی ذهنی؛ حاملگی ناخواسته؛ آموزش شفقت به خود

مراجع

References

Afshani, S. A., Abooei, A., & Abdoli fahadan, A. M. (2019). Self-compassion training and psychological well-being of infertile female [Short Research Reports]. International Journal of Reproductive BioMedicine, 17(10), 757-762. https://doi.org/10.18502/ijrm.v17i10.5300

Altman, D. G., & Bland, J. M. (2005). Standard deviations and standard errors. Bmj, 331(7521). https://doi.org/10.1136/bmj.331.7521.903

Bigdeli, I., Najafy, M., & Rostami, M. (2013). The relation of attachment styles, emotion regulation, and resilience to well-being among students of medical sciences. Iranian journal of medical education, 13(9), 721-729. https://ijme.mui.ac.ir/article-1-2694-en.html (In Persian)

Cranley, M. S. (1981). Development of a tool for the measurement of maternal attachment during pregnancy. Nursing Research, 30(5), 281-284. http://europepmc.org/abstract/MED/6912989

Daroshi, S., & Khayatan, F. (2018). Effects of Self-Compassion on the Quality of Life and Happiness of Mothers of Children with Autism Spectrum Disorder [Research]. Journal of Exceptional Children, 17(4), 77-86. http://joec.ir/article-1-431-en.html

Diener, E., Emmons, R. A., Larsen, R. J., & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49(1), 71-75. https://doi.org/10.1207/s15327752jpa4901_13

Garg, P. K., & Mohanty, D. (2013). Mean (standard deviation) or mean (standard error of mean): time to ponder. World journal of surgery, 37(4), 932-932. https://doi.org/10.1007/s00268-012-1854-z

Hoseini, S., Motaghi, Z., Nazari, A. M., & Goli, S. (2020). Evaluation of Effectiveness Midwifery Counseling with Cognitive-Behavioral Approach to Maternal-Fetal Attachment in Pregnant Women with Unwanted Pregnancy [Original]. Avicenna Journal of Clinical Medicine, 27(2), 85-93. https://doi.org/10.29252/ajcm.27.2.85 (In Persian)

Hosseinian, S., Yazdi, S. M., & Alavinezhad, S. (2016). The Effectiveness of fetal attachment training program on maternal-fetal relationship and mental health of pregnant women. Quarterly Journal of Child Mental Health, 2(4), 75-87. http://childmentalhealth.ir/article-1-84-en.html (In Persian)

Jamshidimanesh, M., Astaraki, L., Moghadam, Z. B., Taghizadeh, Z., & Haghani, H. (2012). Maternal-Fetal Attachment and its Associated Factors. Hayat, 18(5), 33-45. (In Persian)

Kharaghani, R., Yazdan parast, E., & Arasteh, A. (2021). Evaluation of the Quality OF Marital Relationship and its Relationship with Maternal-Fetal Attachment in Wanted and Unwanted Pregnancies [Research]. Nursing And Midwifery Journal, 19(8), 621-632. https://doi.org/10.52547/unmf.19.8.621 (In Persian)

Kurd, B. (2016). Prediction of Nursing Students’ Subjective Well-being based on Mindfulness and Self-compassion. Iranian journal of medical education, 16(78), 272-282. http://ijme.mui.ac.ir/article-1-4025-en.html (In Persian)

Leary, M. R., Tate, E. B., Adams, C. E., Batts Allen, A., & Hancock, J. (2007). Self-compassion and reactions to unpleasant self-relevant events: the implications of treating oneself kindly. Journal of personality and social psychology, 92(5), 887–904. https://doi.org/10.1037/0022-3514.92.5.887

Matthies, L. M., Müller, M., Doster, A., Sohn, C., Wallwiener, M., Reck, C., & Wallwiener, S. (2020). Maternal–fetal attachment protects against postpartum anxiety: The mediating role of postpartum bonding and partnership satisfaction. Archives of gynecology and obstetrics, 301(1), 107-117. https://doi.org/10.1007/s00404-019-05402-7

Mehrabi S, & A, S. (2017). Predictive model of cognitive factors in mental well-being among patients with epilepsy in isfahan city, Iran. Journal of isfahan medical school (I.U.M.S), 35(424), 326-334. https://www.sid.ir/en/journal/ViewPaper.aspx?id=544271 (In Persian)

Moeini, M., Mokhtari, N., & Vafaei, Z. (2018). Unwanted pregnancy after earthquake in bam city, Iran. Pharmacophore, 9(2), 80-84.

Mohamadirizi, S., & Kordi, M. (2016). The relationship between multi-dimensional self-compassion and fetal-maternal attachment in prenatal period in referred women to Mashhad Health Center. Journal of Education and Health Promotion, 5. https://doi.org/10.4103/2277-9531.184550

Molina, R. C., Roca, C. G., Zamorano, J. S., & Araya, E. G. (2010). Family planning and adolescent pregnancy. . Best practice & research. Clinical obstetrics & gynaecology, 2(2), 209–222. https://doi.org/10.1016/j.bpobgyn.2009.09.008

Mortazavi, F., Damghanian, M., Mottaghi, Z., & Shariati, M. (2012). Women’s experiences of unwanted pregnancy. Kermanshah Univ Med Sci, 15(6), 492-503. https://brieflands.com/articles/jkums-78904.html (In Persian)

Nazari, H., Farhadi, A., Jariayani, M., Hosseinabadi, R., Asgari, S., & Majidimehr, M. (2014). Mental health of pregnant women referred to Khorramabad health centers. Yafteh, 16(2), 40-48. http://yafte.lums.ac.ir/article-1-1667-fa.html (In Persian)

Neff, K. D. (2003). The development and validation of a scale to measure self-compassion. Self and identity, 2(3), 223-250. https://doi.org/10.1080/00223891.2020.1729774

Niazi Sadiqah, D. N., Ali, Momeni, Somayeh. (2019). Comparison of fertility behavior and adjustment in desired and unwanted pregnancies of pregnant women in Kanabad National Conference on Midwifery and Women's Health (on the occasion of one hundred years of academic midwifery in Iran),  https://civilica.com/doc/997830

Pakseresht, S., Rasekh, P., & Leili, E. K. (2018). Physical health and maternal-fetal attachment among women: Planned versus unplanned pregnancy. INternational Journal of Womens Health and Reproduction Sciences, 6(3), 335-341.

Parsa, P., Saiedzadeh, N., Roshanaii, G., & Masoumi, S. Z. (2016). The effect of training on maternal-fetal attachment (MFA) in nulliparous women: A randomized clinical trial. Avicenna Journal of Nursing and Midwifery Care, 24(1), 24-30. http://nmj.umsha.ac.ir/article-1-1458-en.html (In Persian)

Pillitteri, A. (2010). Maternal & child health nursing: Care of the childbearing & childrearing family. Lippincott Williams & Wilkins. https://books.google.com/books?

Rajabi, G., & Maghami, E. (2015). Self-compassion as mediator between attachment dimensions with mental well-being: a path analysis model. Health Psychol, 4(16), 79-96. https://hpj.journals.pnu.ac.ir/?_action=articleInfo&article=3113&lang=fa&lang=en&lang=fa&lang=en

Rasouli, P., Shobeiri, F., Cheraghi, F., Rasouli, R., & Ghanbari, V. (2016). Study of the relationship of anxiety and depression in third trimester pregnancy on growth index of neonates and preterm delivery. Iran J Pediatr, 2(4), 1-9. (In Persian)

Saastad, E., Israel, P., Ahlborg, T., Gunnes, N., & Frøen, J. F. (2011). Fetal movement counting—effects on maternal‐fetal attachment: A multicenter randomized controlled trial. Birth, 38(4), 282-293. https://doi.org/10.1111/j.1523-536X.2011.00489.x

Saeedi Z, G. N., Sarafraz MR, Sharifian MH. (2013). The effect of inducing self-compassion and self-esteem on the level of the experience of shame and guilt. Contemporary Psychology, 8(1). https://www.sid.ir/en/journal/ViewPaper.aspx?id=323927 (In Persian)

Salisbury, A., Law, K., LaGasse, L., & Lester, B. (2003). Maternal-fetal attachment. Jama, 289(13), 1701-1701. https://doi.org/10.1001/jama.289.13.1701

Sarani, A., Azhari, S., Mazlom, S., & Aghamohammadian, S. H. (2016). The relationship between coping strategies during pregnancy with perceived stress level in pregnant mothers. 18(7), 7-13. https://profdoc.um.ac.ir/paper-abstract-1063103.html#tabs-2 (In Persian)

Shabani R, M. G., Ghobari bonab B, Emamipour S ,Sepah Mansour M. (2015). Prediction of psychological well-being based on the attachment styles and selfcompassion in mothers of elementary school students in Urmia. woman & study of family, 7(27). https://www.sid.ir/en/Journal/ViewPaper.aspx?ID=530228 (In Persian)

Shobeiri, F., Ahang Poor, P., Parsa, P., & Yazdi-Ravandi, S. (2019). Comparing health condition between wanted and unwanted pregnancy of women in Hamadan city. Avicenna Journal of Nursing and Midwifery Care, 27(2), 82-88. https://doi.org/10.30699/sjhnmf.27.2.82 (In Persian)

Toosi, M., Akbarzadeh, M., Zare, N., & Sharif, F. (2011). Effect of attachment training on anxiety and attachment behaviors of first-time mothers. Journal of hayat, 17(3), 69-79. https://pesquisa.bvsalud.org/portal/resource/pt/emr-138780 (In Persian)

Tork Zahrani, S., Haji Rafiei, E., Mohamad Khani Shahri, L., & Alavi Majd, H. (2019). Investigation of maternal-fetal attachment behaviors and its related factors in pregnant women, Qazvin in 2015. Journal of Inflammatory Diseases, 23(1), 26-37. https://doi.org/http://dx.doi.org/%2010.32598/JQUMS.23.1.26 (In Persian)

Torshizi, M. (2013). Different dimensions of maternal-fetal attachment behaviors and associated factors in pregnant women referred to health centers of Birjand, Iran, 2012. The Iranian Journal of Obstetrics, Gynecology and Infertility, 16(72), 13-21. https://doi.org/https://doi.org/10.22038/ijogi.2013.1946 (In Persian)

Voukelatou, V., Gabrielli, L., Miliou, I., Cresci, S., Sharma, R., Tesconi, M., & Pappalardo, L. (2021). Measuring objective and subjective well-being: dimensions and data sources. International Journal of Data Science and Analytics, 11(4), 279-309. https://doi.org/10.1007/s41060-020-00224-2

Yarcheski, A., Mahon, N. E., Yarcheski, T. J., Hanks, M. M., & Cannella, B. L. (2009). A meta-analytic study of predictors of maternal-fetal attachment. International journal of nursing studies, 46(5), 708-715. https://doi.org/10.1016/j.ijnurstu.2008.10.013

Zessin, U., Dickhäuser, O., & Garbade, S. (2015). The relationship between self‐compassion and well‐being: A meta‐analysis. Applied Psychology: Health and Well‐Being, 7(3), 340-364. https://doi.org/10.1111/aphw.12051