اثر عصاره کنوکارپوس بر مقاومت اسفناج به تنش خشکی

فصلنامه آب و توسعه پایدار

مقاله 11، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 27، خرداد 1402، صفحه 99-104   

نوع مقاله: فنی و ترویجی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jwsd.v10i1.2211-1190

نویسندگان

معصومه فراستی^{* 1}؛ علی نخزری مقدم²؛ ابراهیم غلامعلی پور علمداری²؛ متینه رجب نیا³

¹دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس، ایران

²استادیار گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس، ایران

³دانشجوی کارشناسی‌ارشد آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس، ایران

چکیده

به ‎منظور بررسی اثر عصاره کنوکارپوس بر مقاومت اسفناج به تنش خشکی آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با دو تکرار در سال زراعی 1400-1399 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه گنبد کاووس انجام شد. عامل‌های مورد بررسی شامل تنش خشکی در پنج سطح (10، 20، 30، 40 و 50 درصد تخلیه مجاز) و عصاره کنوکارپوس در پنج سطح (0، 2، 4، 6 و 8 درصد) بود. نتایج نشان داد که بیشترین افزایش بهره‌‏وری در دوره رشد از تیمار 6% غلظت عصاره به‏ ترتیب 1/045 و 0/235 میکروگرم بر میلی لیتر به ‎‏دست آمد. بهره‏‌وری آب براساس وزن خشک و بهره‏‌وری آب براساس وزن تر از تیمار بدون عصاره به‏ ترتیب 603/2 درصد و 695/8 درصد حاصل شد. نتایج مقایسه میانگین تحت تنش آبی وزن تر اندام هوایی و از تیمار 2% عصاره به ‏دست آمد. حداکثر طول ریشه به‏ ترتیب به تخلیه مجاز 20 و 30 درصد با 8/17 و 8/07  سانتیمتر به‏ دست آمد و حداقل آن متعلق به تیمار 50 درصد تخلیه رطوبت بود. بیشترین مقدار کلروفیل، بهره‌وری آب در دوره رشد و کل آب مصرفی از تیماره شاهد به ‏دست آمد. همچنین بیشترین بهره‌وری آب در وزن خشک و وزن تر از تیمار 2% عصاره حاصل شد.

کلیدواژه‌ها

تنش آبی؛ اسفناج؛ عصاره کنوکارپوس؛ بهره‌وری آب

مراجع

ابراهیمی محمدآبادی، ن.، روحانی، ح.، قلمعلی‌پور علمداری، ه. و مصطفی‌لو، ح. 1394. اثر آللوپاتیکی Atriplex canesence و Atriplex lentiformis بر مولفه‏های جوانه‏زنی، میزان کلروفیل و فنل کل Agropyron elongatum. پژوهش‌‏های آبخیزداری، 28(1): 2-9.
اسماعیل‌پور، ب.، فاطمی، ح. و مرادی، م. 1400. تأثیر عصاره جلبک دریایی بر شاخص‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ریحان تحت تنش آبی. علم و فناوری کشت گلخانه‌ای. سال یازدهم، 1: 59-69.doi: 10.47176/jspi.11.1.10288
حسین‌زاده، س.، امیری، ح. و اسماعیلی، ع. 1395. تأثیر عصاره ورمی کمپوست بر برخی ویژگی‏‌های جوانه زنی نخود تحت تنش خشکی. مجله تحقیقات گیاهی (مجله زیست‌شناسی ایران)، 3: 506-521. 20.1001.1.23832592.1395.29.3.5.1 :doi
سیفی، ع.، میرلطیفی، س.م.، دهقانی سانیج، ح. و ترابی، م. 1393. تعیین شاخص تنش آبی برای درختان پسته تحت روش آبیاری قطرهای زیرسطحی با استفاده از تفاوت دمای گیاه و دمای هوا. مدیریت آب و آبیاری، 4(1): 123-136. doi: 10.22059/JWIM.2014.51642
قائمی، م.، زارع، ز. و نصیری، ی. 1397. تأثیر تنش خشکی بر برخی خصوصیات مورفولوژیکی و میزان تولید اسانس در ریحان (Ocimum basilicum L.) در مراحل مختلف نمو. فصلنامه زیست‌شناسی رشد، 1: 26-15.
کرامتی، س.، غلامی، ع.، برادران فیروزآبادی، م. و عباس دخت، ح. 1400. نقش عصاره مخمر در کاهش اثرات تنش خشکی در مطالعه فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی لوبیا چشم بلبلی. مجله کشاورزی، 2: 247-261. doi: https://doi.org/10.22059/jci.2020.295925.2338
ناصری، ر.، براری، م.، زارع، م.ج.، خوازی، ک.، و طهماسبی، ز. 1395. مطالعه سیستم ریشه بذری و نابجای ارقام گندم نان و دوروم. نشریه علمی اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی، 10(2): 477-492.

Arasteh F., Moghaddam M., and Ghasemi Pir Balouti A. 2020. The effect of putrescine foliar application on induction of drought resistance in Mexican parsley. Journal of Cell and Tissue (Scientific - Research). Eleventh Year, 3: 221-204. doi: doi.org/10.52547/JCT.11.3.204
Bandeira A. 2003. Estudo Fitoqúimico e Atividade. Biológica de Conocarpus erectus L. (Mangue Botão). Universidade Federal de Pernambuco. Recife (PE), Brazil.
Fabian A., JagerK. and Barnabas B. 2008. Effects of drought and combined drought and heat stress on germination ability and seminal root growth of wheat (Triticum aestivum L) seedlings. Acta Biologica Szegediensis, 52: 157-159.
Fitzgerald G.J., Rodriguez D., Christensen L.K., Belford R, Sadras V.O., and Clarke T. R. 2006. Spectral and thermal sensing for nitrogen and water status in rain-fed and irrigated wheat environments. Journal of Precision Agriculture, 7(4): 233-248. doi: doi.org/10.1007/s11119-006-9011-z
Hooshmandzadeh F., Sodaizadeh H., Hakimi M. and Hakimzadeh M. 2019.The effect of drought stress on the inhibitory properties of Esfand medicinal plant (Peganum harmala L.). Two scientific journals of dry canvas. Ninth Year, 1: 125-138. doi: 10.1016/j.phytochem.2019.03.004
Leskovar D.I. 1998. Root and shoot modification by irrigation. Hortitechnology. 8(4): 510-514. doi: 10.21273/HORTTECH.8.4.510
Yan M. 2015. Seed priming stimulate germination and early seedling growth of Chinese cabbage under drought stress. South African Journal Botany, 99: 88-92. doi: doi.org/10.1016/j.sajb.2015.03.195