ویژگی‌ها و نقش منبع مرجع راهنماهای گردشگری چاپی و الکترونیکی در ایران

پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی

مقاله 8، دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 26، آذر 1402، صفحه 153-173   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/infosci.2023.79833.1147

نویسندگان

فریبرز درودی^{* 1}؛ مریم بیات²

¹استادیار؛ پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)، تهران، ایران

²کارشناس علم اطلاعات و دانش‌شناسی مدرسه غیردولتی سلام، تهران، ایران،

چکیده

مقدمه: راهنمای گردشگری، مرجع مسافرت گردشگری برای گردشگران و مسافران است. این راهنما شامل اطلاعاتی درباره نقاط گردشگری، مکان‌های تاریخی، فرهنگی و جذاب برای مسافران است. همچنین دارای فهرست انجمن‌ها، سازمان‌ها و خدمات در سفر و گردشگری است. هدف از این پژوهش بررسی ویژگی‌های راهنماهای گردشگری چاپی و الکترونیکی، طراحی و سازماندهی آن در ایران است.
روش‌شناسی‌: این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر ماهیت و روش، پیمایشی‌ـ‌‌توصیفی است. جامعه آماری پژوهش، تمامی کارکنان معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی تهران هستند که تعداد آنها 143 نفر است. به‌دلیل محدود بودن جامعه، نمونه‌گیری انجام نشد. ابزار گردآوری داده‌ها در پژوهش حاضر، پرسشنامه محقق‌ساخته است. برای سنجش روایی پرسشنامه از روش روایی صوری بهره گرفته شد. محاسبه پایایی پرسشنامه با ضریب آلفای کرونباخ موردسنجش قرار گرفت که میزان 879/0 تعیین شد. اطلاعات حاصل از پرسشنامه، با استفاده از نرم‌افزار اس‌پی‌اس‌اس نسخه 19 تحلیل شد.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش حاضر از آزمون فرضیه‌های توصیفی نشان داد از دیدگاه پاسخگویان، راهنماهای مکتوب گردشگری در ایران در دریافت اطلاعات مناسب و استفاده مطلوب بر اساس نیاز کاربران مؤثر است. افزون بر این، به باور پاسخگویان راهنماهای گردشگری مکتوب ایران، ازنظر شکل و استفاده مطلوب و ازنظر فناوری‌های روز و استفاده مطلوب از استانداردهای گرافیکی مطلوب هستند. همچنین دیدگاه پاسخگویان درباره راهنماهای الکترونیکی گردشگری ایران نیز نشان داد پاسخگویان این راهنماها را در دریافت اطلاعات و استفاده مطلوب از راهنماهای گردشگری مؤثر و ازنظر شکل و فناوری‌های روز و استفاده از استانداردهای گرافیکی مطلوب می‌دانند.
 نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که استفاده از راهنماهای گردشگری در ایران برای دریافت اطلاعات و بهره‌گیری مناسب از آنها در ترغیب گردشگران و شناخت بهتر فضاهای فرهنگی و تاریخی نقش مهمی دارد. همچنین پیشرفت‌های فناوری، سبب بهره‌گیری از ابزارهایی چون شبکه‌های اجتماعی، فضای وب، نرم‌افزارهای تخصصی گردشگری شده که تأثیر بسزایی در جذب مخاطب دارد. برنامه‌های منطبق با گوشی‌های هوشمند می‌تواند فعالیت گردشگری را افزایش دهد. علاوه بر آن، اشترک گذاری اطلاعات گردشگری در میان مسافران یکی از راهکارهای مهم آگاهی یافتن از مقاصد گردشگری است. همچنین مشخص شد که اشتراک‌گذاری اطلاعات در محیط برخط می‌تواند عاملی برای تقویت بهره‌گیری از راهنماهای الکترونیکی باشد.

کلیدواژه‌ها

جذب گردشگر؛ راهنمای گردشگری الکترونیکی؛ راهنمای گردشگری چاپی؛ گردشگری؛ منابع مرجع؛ نیاز اطلاعاتی کاربران

مراجع

Abubakirova, A., Syzdykova, A., Kelesbayev, D., Dandayeva, B., & Ermankulova, R. (2016). Place of Tourism in the Economy of Kazakhstan Republic. Procedia Economics and Finance, 39, 3-6. doi: https://doi.org/10.1016/S2212-5671(16)30232-5

Afolalu, C., OIatunji, K., & Nwagbo, C. (2016). A point-of-interest directory for mobile tourists in Abuja, Nigeria. computing, 3(10), 5642-5650.

Ahmad, S., Ullah, I., Mehmood, F., Fayaz, M., & Kim, D. (2019). A Stochastic Approach Towards Travel Route Optimization and Recommendation Based on Users Constraints Using Markov Chain. IEEE Access, 7, 90760-90776. doi: 10.1109/ACCESS.2019.2926675

Aktymbayeva, B., Koshkimbayeva, U., Abisheva, Z., Tokbergenova, U., & Tumazhanova, M. (2020). Tourism Industry Development And Governance: A Comparative Stage Review Of Kazakhstan’s Experience For The Years Of Independence, 1991-2020. GeoJournal of Tourism and Geosites, 34, 69-76. doi: 10.30892/gtg.34110-621

Alghizzawi, M., Salloum, S., & Habes, M. (2018). The role of social media in tourism marketing in Jordan. 2, 59-70.

Antonyuk, N., Vysotska, V., Lytvyn, V., Burov, Y., Demchuk, A., Lyudkevych, I., . . . Bobyk, I. (2019). Consolidated Information Web Resource for Online Tourism Based on Data Integration and Geolocation. Paper presented at the 2019 IEEE 14th International Conference on Computer Sciences and Information Technologies (17-20 Sept.).

Aroca, P., Brida, J. G., & Volo, S. (2017). Tourism statistics:Correcting data inadequacy. Tourism Economics, 23(1), 99-112. doi: https://doi.org/10.5367/te.2015.0500

Arshad, M. I., Iqbal, M. A., & Shahbaz, M. (2018). Pakistan tourism industry and challenges: a review. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 23(2), 121-132. doi: 10.1080/10941665.2017.1410192

Bello, F., Lovelock, B., & Carr, N. (2016). Constraints of community participation in protected area-based tourism planning: the case of Malawi. Journal of Ecotourism, 16, 1-21. doi: 10.1080/14724049.2016.1251444

Bello, F. G., Lovelock, B., & Carr, N. (2018). Enhancing community participation in tourism planning associated with protected areas in developing countries Lessons from Malawi. Tourism and Hospitality Research, 18(3), 309-320.

Berhanu, M., Raghuvanshi, T., & Suryabhagavan, K. (2017). Web-Based GIS Approach for Tourism Development in Addis Ababa City, Ethiopia. Malaysian Journal of Remote Sensing and GIS, 6, 13-24.

Brščić, K., Prats, L., Raschi, A., Marchi, V., Šugar Korda, T., Lovrečić, K., & Poljuha, D. (2020). Can indicators for sustainable tourism improve tourism planning in the coastal destinations? Empirical evidence from Catalonia, Istrian Region and Tuscany Region. Tourism, 68. doi: 10.37741/t.68.2.3

Buhalis, D. (2020). Technology in tourism-from information communication technologies to eTourism and smart tourism towards ambient intelligence tourism: a perspective article. Tourism Review, 75(1), 267-272. doi: 10.1108/TR-06-2019-0258

Chaudhary, B., & Kaur, A. (2020). Repercussions of the introduction of ict in the tourism industry.

Dolan, R., Seo, Y., & Kemper, J. (2019). Complaining practices on social media in tourism: A value co-creation and co-destruction perspective. Tourism Management, 73, 35-45. doi: https://doi.org/10.1016/j.tourman.2019.01.017

Eccleston, R. E., Hardy, A. L., & Hyslop, S. (2020). Unlocking the Potential of Tracking Technology for Co-created Tourism Planning and Development: Insights from the Tourism Tracer Tasmania Project. Tourism Planning & Development, 17(1), 82-95. doi: 10.1080/21568316.2019.1683884

Fakana, S., Alemken, & Mengist, A . (2019). Factors Hindering Tourism Industry Development: Gambella People's National Regional State, South West Ethiopia.

Gulmira, T., Sobirov, B., Suyunovich, T. I., & Hasanovna, A. D. Implementation Of Up-To–Date Innovative Approaches In A Competitive Merit Of Tourism Industry In Central Asia. The Case Of Uzbekistan. Journal of Management Value & Ethics, 7(3), 4-15.

Hamouda, M. (2018). Understanding social media advertising effect on consumers’ responses. Journal of Enterprise Information Management, 31(3), 426-445. doi: 10.1108/JEIM-07-2017-0101

Hur, K., Kim, T. T., Karatepe, O. M., & Lee, G. (2017). An exploration of the factors influencing social media continuance usage and information sharing intentions among Korean travellers. Tourism Management, 63, 170-178. doi: https://doi.org/10.1016/j.tourman.2017.06.013

Leal, F., Dias, J. M., Malheiro, B., & Burguillo, J. C. (2016). Analysis and Visualisation of Crowd-sourced Tourism Data. Paper presented at the Proceedings of the Ninth International C* Conference on Computer Science & Software Engineering, Porto, Portugal. https://doi.org/10.1145/2948992.2949008

Li, H. (2021). Internet Tourism Resource Retrieval Using PageRank Search Ranking Algorithm. Complexity, 2021, 1-11. doi: 10.1155/2021/5114802

Lin, D., & Simmons, D. (2017). Structured inter-network collaboration: Public participation in tourism planning in Southern China. Tourism Management, 63, 315-328. doi: https://doi.org/10.1016/j.tourman.2017.06.024

Matikiti, R., Mpinganjira, M., & Roberts-Lombard, P. (2018). Application of the Technology Acceptance Model and the Technology–Organisation–Environment Model to examine social media marketing use in the South African tourism industry. SA Journal of Information Management, 20. doi: 10.4102/sajim.v20i1.790

Matiku, S., Zuwarimwe, J., & Tshipala, N. (2020). Sustainable tourism planning and management for sustainable livelihoods. Development Southern Africa, 38, 1-15. doi: 10.1080/0376835X.2020.1801386

Michna, F. D., Santos, B. D., & Norman, B. M. (2016). Democratic tourism service directory maps to help the whale shark. . QScience Proceedings (The 4th International Whale Shark Conference) 2016:iwsc4.35, doi: http://dx.doi.org/10.5339/qproc.2016.iwsc4.35.

Molefe, P., Tauoatsoala, P., Sifolo, P., Pfarelo, S., Unathi, M., Henama, S., & Henama, U. (2018). The effects of tourism supply chain management practices on tourism operations in Pretoria, South Africa. African Journal of Hospitality, Tourism and Leisure, 7.

Na, L., Xueyuan, W., & Yulian, X. (2016). Hotel Information Platform Design and Implementation Based on Cloud Computing. International Journal of Hybrid Information Technology, 9, 61-72. doi: 10.14257/ijhit.2016.9.3.06

Nikhil, N., & Saraswathy, S. (2015). Attitude of the Tourists towards Responsible Tourism. International Journal of Management, IT and Engineering, 5, 49-65.

Oliveira, T., Araujo, B., & Tam, C. (2020). Why do people share their travel experiences on social media? Tourism Management, 78, 104041. doi: https://doi.org/10.1016/j.tourman.2019.104041

Olufunke, A. P., & Oghenekaro, A. P. (2020). Promoting hospitality and tourism through library and information services in the 21st century. Journal of Service Science and Management, 13(4), 702-708. doi: 10.4236/jssm.2020.134.44.

Saito, H., & Ruhanen, L. (2017). Power in tourism stakeholder collaborations: Power types and power holders. Journal of Hospitality and Tourism Management, 31, 189-196. doi: https://doi.org/10.1016/j.jhtm.2017.01.001

Sedarati, P., Santos, S., & Pintassilgo, P. (2018). System Dynamics in Tourism Planning and Development. Tourism Planning and Development, 16. doi: 10.1080/21568316.2018.1436586

Singhal, N., & GOEL, S. K. (2021). Problems And Prospects Of Tourism Industry In India–With Special Reference To Uttar Pradesh. Ilkogretim Online, 20(6), 2720-2729. doi: 10.17051/ilkonline.2021.06.252

Singhal, N., & Khattri, V. (2018). Impact of Social Media on Consumer Attitude and Purchase Decision in Travel and Tourism Industry. 8, 151-162.

Soualah-Alila, F., Coustaty, M., Rempulski, N., & Doucet, A. (2016). DataTourism: designing an architecture to process tourism data. A. Inversini und R. Schegg. Information and Communication Technologies in Tourism 2016, 751-763.

Tsai, T.-H., Chang, H.-T., Lin, Y.-W., Yu, M.-C., Lien, P.-J., Yan, W.-C., & Ho, W.-L. (2018). Emerging Social Media and Social Networks Analysis Transforms the Tourism Industry: Living Green Smart Tourism Ecosystem. Paper presented at the Universal Access in Human-Computer Interaction. Virtual, Augmented, and Intelligent Environments, Cham.

Var, T., & Gunn, C. (2020). Tourism planning: Basics, concepts, cases: Routledge.

Vu, H. Q., Li, G., Law, R., & Zhang, Y. (2018). Tourist Activity Analysis by Leveraging Mobile Social Media Data. Journal of Travel Research, 57(7), 883-898. doi: 10.1177/0047287517722232

Wenjun, Z., & Guoqiang, L. (2019). Characteristics of sichuan cultural tourism industry and its internationalization. International Journal of Physical and Social Sciences, 9(1), 1-19.

Xiang, Z. (2018). From digitization to the age of acceleration: On information technology and tourism. Tourism Management Perspectives, 25, 147-150. doi: https://doi.org/10.1016/j.tmp.2017.11.023

Ying, Z. (2020). Research on Guangdong Tourism Resources Development and Integration Development under the Background of Rural Revitalization Strategy. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 546, 032013. doi: 10.1088/1755-1315/546/3/032013

Zhang, S., Zhen, F., Wang, B., Li, Z., & Qin, X. (2020). Coupling Social Media and Agent-Based Modelling: A Novel Approach for Supporting Smart Tourism Planning. Journal of Urban Technology, 29(2), 79-97. doi: 10.1080/10630732.2020.1847987

Zhou, X., & Chen, W. (2021). The Impact of Informatization on the Relationship between the Tourism Industry and Regional Economic Development. Sustainability, 13(16), 93-99.