بررسی نقش میانجی تصویر مقصد گردشگری بر رابطۀ میان ریسک‌های ادراک‌شده و تمایل به بازدید مجدد: گردشگران کویر مرنجاب

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 9، دوره 21، شماره 3 - شماره پیاپی 44، مهر 1402، صفحه 233-261   

نوع مقاله: پژوهشی- مطالعه موردی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgrd.2023.83063.1295

نویسندگان

سیده سمیه حسینی^{* 1}؛ یونس غلامی²؛ محسن صیدالی³؛ محمد اسکندری ثانی⁴

¹استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه‌ریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

²دانشیار گروه جغرافیا و گردشگری، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

³استادیار گروه جغرافیا و گردشگری، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

⁴دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری ،دانشگاه بیرجند،بیرجند،ایران

چکیده

وجه استنباط‌شده یک عامل عمده اثرگذار بر رقابت­پذیری کشورهای مقصد است که بسیاری از گردشگران در هنگام انتخاب آن را مدنظر قرار می‌دهند؛ ازاین‌رو بخش اساسی از تبلیغات و برندسازی بر ارائه تصویر مقصد استوار است. هدف  پژوهش حاضر، بررسی تأثیر تصویر مقصد گردشگری بر ریسک درک‌شده و قصد رفتاری گردشگران داخلی برای بازدید مجدد از کویر مرنجاب بود. پژوهش از نوع کاربردی و جمع‌آوری داده‌ها از طریق پرسش‌نامه بود. حجم جامعه نمونه محاسبه‌شده توسط نرم‌افزار Sample Power با توان 08/0 و سطح اطمینان 95/0، درمجموع 176 نفر برای جامعه گردشگران داخلی به‌صورت تصادفی در فصل‌های پاییز و زمستان در محدوده کویر مرنجاب بود. برای تحلیل فرضیه‌ها از مدل‌سازی معادلات ساختاری توسط نرم‌افزار AMOS استفاده شد. همچنین برای بررسی اثر شاخص تجربه قبلی بازدید گردشگران بر وجه استنباط‌شده آن‌ها، آزمون F در نرم‌افزار SPSS به کار رفت. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که وجه استنباط‌شده در ابعاد مختلف با توجه به آزمون F در سفر مجدد به کویر مرنجاب اثرگذار بوده است. همچنین براساس مدل معادلات ساختاری و طبق نظر گردشگران، ریسک‌های امنیت و بهداشت با برازش 83/0 در علاقه به برگشت و بازدید مجدد مقصد، مهم‌ترین ریسک هستند که باید در برنامه‌ریزی های سفر به منطقه کویر مرنجاب به آن توجه شود. این مطلب نشان می‌دهد که گردشگران از نظر فرهنگی (34/0) و زیرساختی (49/0) مشکلی برای بازدید مجدد ندارند. درواقع ریسک ادراک‌شده در این دو شاخص بسیار کم است. درمقابل، ریسک ناشی از رعایت‌نشدن بهداشت (95/0) و ایمنی (88/0) اثر بیشتری بر بازدید مجدد گردشگران در هر مدت‌زمان دارد؛ علت این امر با توجه به کمبود آب و سرویس‌های بهداشتی مناسب، وضعیت تپه‌های ماسه‌ای، کنترل‌نشدن اتومبیل‌های مخصوص کویر و ماسه‌نوردی و رانندگی‌های خطرناکی هستند که در مسیرها به مرگ خیلی از افراد منجر شده است. این مطالعه ثابت می‌کند که تصویر مقصد گردشگری (TDI) از طریق ادراک ریسک گردشگری (TRP) به‌طور مثبت و درخورتوجهی بر قصد بازدید تأثیر می‌گذارد؛ بنابراین توصیه می‌شود که مدیران مقصد گردشگری به عوامل خطر درک‌شده توسط گردشگران بالقوه‌ای که در این مطالعه بررسی شدند، توجه کنند. همچنین در تحقیقات آتی توصیه می‌شود عواملی بررسی شود که مدیران مقصد گردشگری آن را کنترل نمی‌کنند؛ یعنی سیاست‌های دولت در رابطه با مدیریت مقاصد گردشگری در عصر جدید.

کلیدواژه‌ها

تصویر مقصد؛ وفاداری گردشگر؛ ریسک ادراک‌شده؛ کویر مرنجاب

مراجع

1. حیدرزاده، ک.، نجفی، ک.، و حسینی، س. ع. (1396). تأثیر کیفیت خدمات گردشگری بر وفاداری به مقصد گردشگری با توجه به نقش میانجی تصویر ذهنی از مقصد گردشگری و رضایت گردشگران. مطالعات مدیریت گردشگری، 12(40)، 153-115.
2. رنجبریان، ب.، غفاری، م.، و تسلیمی، ا. (1392) طبقه‌بندی ریسک‌های استنباط شده از سفرهای خارجی و ارتباط آن با تجربه سفرهای قبلی به عنوان ابزاری برای مدیریت شهری و برنامه‌ریزی گردشگری، فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، (2)، 74-65.
3. زارع، ر.، پورسعید، م. م.، و سلطانی‌نژاد، ن. (1396). بررسی نقش میانجی تصویر مقصد بر رابطه میان ریسک‌ ادراک‌شده و تمایل به بازدید مجدد: مورد مطالعه ارگ بم پس از فاجعه زلزله. مطالعات مدیریت گردشگری، 12(37)، 70-47.
4. شکور، ع.، یاپنگ غراوی، م.، فیضی، س.، و سلیمی‌سبحان، م. ر. (1400). بررسی تأثیر اصالت ادراک‌شده، تصویر مقصد و تجربۀ به‌یادماندنی بر قصد بازدید مجدد گردشگران (مطالعۀ موردی: شهرستان اردبیل)، نشریه جغرافیا و توسعه، 63(19)، 226-199.
5. کروبــی، م.، بهــاری، ج.، بهــاری، ش.، بهــاری، ح.، محمــدی، س.، و بذلــه، م. (1397). بررســی روابــط ســاختاری بازدیدهــای قبلــی، انگیزه‌ها، رضایــت و قصــد بازگشــت مجــدد گردشــگران (مطالعــه مــوردی: شــهر تبریــز). جغرافیــا و روابــط انســانی، 1(2)، 732-716.
6. محمدیان، م.، نعمت‌پور، م.، قربانی، س.، و سیدی، پ. (1398). شخصیت برند مقصدگردشگری تهران و اعتماد به مقصد گردشگری: با نقش میانجی همخوانی خودپنداره گردشگر. مطالعات مدیریت گردشگری، 47(14)، 96-65.
7. محمودی، س.، رنجبریان، ب.، و فتحی، س. (1395). توسعه مدل تصویر ذهنی گردشگران بالقوه از مقصد گردشگری ایران. مطالعات مدیریت گردشگری، (29)، 44-21.
8. مختاری، م.، آزاد، ن.، و روستا، ع. (1401). بررسی عوامل مؤثر بر سفر مجدد گردشگران به جزیرۀ کیش با رویکرد تئوری عملکرد متقاعدکننده: پژوهشی آمیخته. گردشگری و توسعه، 1(11)، 68-53.

 

9. Abodeeb, J., Wilson, E., & Moyle, B. (2015). Shaping destination image and identity: Insights for arab tourism at the gold coast, Australia. International Journal of Culture, Tourism and Hospitality Research, 9(1), 6–21.
10. Al-Ansi, A., & Han, H. (2019). Role of halal-friendly destination performances, value, satisfaction, and trust in generating destination image and loyalty. Journal of Destination Marketing and Management, 13, 51–60.
11. An, W., & Alarcón, S. (2021). From netnography to segmentation for the description of the rural tourism market based on tourist experiences in Spain. Journal of Destination Marketing and Management, 19, 100549.
12. Andreu, L., Bigne, J. E., & Cooper, C. (2000). Projected and perceived image of Spain as a tourist destination for British travellers. Journal of Travel & Tourism Marketing, 9(4), 47–67. 
13. Baloglu, S., & Brinberg D. (1997). Affective images of tourism destinations. Journal of Travel Research, 35(4), 11–15.
14. Baloglu, S., & McCleary, K.W. (1999). A model of destination image formation. Annals of Tourism Research, 26(4), 868–897.
15. Baloglu, S., Henthorne, T. L., & Sahin, S. (2014). Destination image and brand personality of Jamaica: A model of tourist behavior. Journal of Travel& Tourism Marketing, 31(8), 1057–1070.
16. Beerli, A., & Martín, J. D. (2004). Factors influencing destination image. Annals of Tourism Research, 31(3), 657–681.
17. Beerli-Palacio, A., & Martín-Santana, J. D. (2017). How does confirmation of motivations influence on the pre- and post-visit change of image of a destination? European Journalof Managementand Business Economics, 26(2), 238–251.
18. Beritelli, P., & Laesser, C. (2018). Destination logo recognition and implications for intentional destination branding by DMOs: A case for saving money. Journal of Destination Marketing and Management, 8, 1–13.
19. Byon, K.K., & Zhang, J. (2010). Development of a scale measuring destination image. Marketing Intelligence & Planning, 28(4), 508-532.
20. Chaulagain, S., Wiitala, J., & Fu, X. (2019). The impact of country image and destination image on US tourists’ travel intention Journal of Destination Marketing and Management, 12, 1–11.
21. Chen, P.J., Hua, N., & Wang, Y. (2013). Mediating perceived travel constraints: The role of destination image. Journal of Travel& Tourism Marketing, 30(3), 201–221.
22. Chew, E. Y. T., & Jahari, S. A. (2014). Destination image as a mediator between perceived risks and revisit intention: A case of post-disaster Japan. Tourism Management, 40, 382-393.
23. Chiu, W., Zeng, S., & Cheng, P. S. T. (2016). The influence of destination image and tourist satisfaction on tourist loyalty: A case study of Chinese tourists in Korea. International Journal of Culture, Tourism and Hospitality Research, 10(2), 223–234.
24. Coelho M., Gosling M., & Almeida A. (2018). Tourism experiences: Core processes of memorable trips. Journal of Hospitality and Tourism Management, 37, 11–22.
25. Coshall, J. T. (2003). The Threat of Terrorism as an Intervention of International Travel Flows. Journal of Travel Research, 42(1), 4–12.
26. Cruz-Milán, O. (2021). Assessing the role of venturesomeness in a destination consumer-based brand equity model. Journal of Hospitality and Tourism Insights, 6(1), 324-343.
27. Ding, G., & Wu, J. (2022). Influence of tourism safety perception on destination image: A case study of Xinjiang, China. Sustainability, 14(3), 1663.
28. Estrada, M.A.R., Park, D., Kim, J.S., & Khan, A. (2015). The economic impact of terrorism: a new model and its application to Pakistan. Journal of Policy Modeling, 37(6), 1065–1080.
29. Garry, S., & Oddone, N. (2017). Strengthening tourism value chains in rural settings. Rural Industrial policy and Strengthening Value Chains, Retrieved from
    https://hdl.handle.net/11362/43155
30. Gunter, G., & Kenny, R. (2021). Using design thinking and formative assessment to create an experience economy in online classrooms. Journal of Formative Design in Learning, 5, 79–88.
31. Gursoy, D., Chen, J. S., & Chi, C. G. (2014). Theoretical examination of destination loyalty formation. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 25(6), 809-827.
32. Hao, X., Xu, S., & Zhang, X. (2019). Barrage participation and feedback in travel reality shows: The effects of media on destination image among Generation Y. Journal of Destination Marketing and Management, 12, 27–36.
33. Hosany, S., Ekinci, Y., & Uysal, M. (2006). Destination image and destination personality: An application of branding theories to tourism places. Journal of Business Research, 59(5), 638-642.
34. Hung, K., & Petrick, J. F. (2010). Developing a measurement scale for constraints to cruising. Annals of Tourism Research, 37, 206–228.
35. Karri, V. R. S., & Dogra, J.(2022). Destination stereotypes: A phenomenon of destination image. Journal of Hospitality and Tourism Insights, 6(3), 1290-1308.
36. Khan, M.J., Chelliah, S., Ahmed, S., 2017. Factors influencing destination image and visit intention among young women travellers: Role of travel motivation, perceived risks, and travel constraints. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 22(11), 1139–1155.
37. Kheirabadi, M. A., Rahimi, G., Zamani, A., Alizadeh, F., & Oveisi, K. (2019). The comparison between the attitudes of employees and clients towards organizational intelligence (Case study: Isfahan general directorate of sports and youth). Revista Latinoamericana Hipertension,14, 62–69.
38. Lee, C. K., Lee, Y. K., & Lee, B. (2005). Korea’s destination image formed by the 2002 World Cup. Annals of Tourism Research, 32(4), 839–858.
39. Lee, S. (2021). The relationship among leisure experience, exercise flow adherence of senior in fitness center. Journal of Korea Entertainment Indusiation, 15, 159–167. 
40. Lee, W., & Jeong, C. (2018). Effects of pro-environmental destination image and leisure sports mania on motivation and pro-environmental behavior of visitors to Korea’s national parks. Journal of Destination Marketing and Management, 10, 25–35.
41. Lepp, A., & Gibson, H. (2008). Sensation seeking and tourism: Tourist role, perception of risk and destination choice. Tourism Management,29, 740–750.
42. Li, H., Lien, C.-H., Wang, S. W., Wang, T., Dong, W. (2020). Event and city image: The effect on revisit intention. TourReview, 76(1), 212–228.
43. Lindblom, A., Lindblom, T., Lehtonen, M. J., Wechtler, H. (2018). A study on country images, destination beliefs, and travel intentions: A structural equation modelapproach. International Journal of Tourism Research, 20(1), 1–10.
44. Lu, Y. H., Zhang, J., Zhang, H., Xiao, X., Liu, P., Zhuang, M., & Hu, M. (2021). Flow in soundscape: The conceptualization of soundscape flow experience and its relationship with soundscape perception and behaviour intention in tourism destinations. Current Issues in Tourism, 1, 2090-2108.
45. Mano, L., Mazzo, A., Torres Neto, J., Filho, C., Goncalves, V., Ueyama, J., et al.. (2019). The relation of satisfaction, self-confidence and emotion in a simulated environment. International Journal of Nursing Education Scholarship, 16, 934–940. 
46. Ninomiya, H., Kaplanidou, K., Hu, W., & Matsunaga, K. (2019). An examination of the relationship between destination image and marathon participants ’ behaviours. Journal of Sport & Tourism, 1, 1–17.
47. Nowacki, M. (2009). Quality of visitor attractions, satisfaction, benefits and behavioural intentions of visitors: Verification of a model. International Journal of Tourism Research, 11(3), 297-309.
48. Pike, S., Jin, H. S., & Kotsi, F. (2019). There is nothing so practical as good theory for tracking destination image over time. Journal of Destination Marketing and Management, 14, 100387.
49. Piramanayagam, S., Rathore, S., & Seal, P. P. (2020). Destination image, visitor experience, and behavioural intention at heritage centre. Anatolia, 31(2), 211–228. 
50. Rather, R., & Hollebeek, L. (2020). Experiential marketing for tourism destinations. In S. Dixit (Ed.), Routledge handbook of tourism experience management and marketing (pp. 271-282). London: Routledge Publishing House.
51. Rittichainuwat, B. N., & Chakraborty, G. (2009). Perceived travel risks regarding terrorism and disease: The case of Thailand. Tourism Management, 30(3), 410-418.
52. Tavitiyaman, P., & Qu, H. (2013). Destination image and behavior intention of travelers to Thailand: The moderating effect of perceived risk. Journal of Travel & Tourism Marketing, 30(3), 169–185.
53. Tegegne, W. A., Moyle, B. D., & Becken, S. (2018). A qualitative system dynamics approach to understanding destination image. Journal of Destination Marketing & Management, 8, 14–22.
54. Vengesayi S., Mavondo F. T., & Reisinger Y. (2009). Tourism destination attractiveness: Attractions, facilities, and people as predictors. Tourism Analysis, 14(5), 621–636.
55. Vinyals-Mirabent, S. (2019). European urban destinations’ attractors at the frontier between competitiveness and a unique destination image. A benchmark study of communication practices. Journal of Destination Marketing and Management, 12, 37–45.
56. Zhang, J., Wu, B., Morrison, A.M., Tseng, C., Chen, Y.C., 2018. How country image affects tourists’ destination evaluations: a moderated mediation approach. Journal of Hospitality and Tourism Research, 42(6), 904–930.