تحلیل ترجمۀ فارسی «رویای آشنا » و «خاکسپاری» سرودۀ پل ورلن با پایۀ آراء اتکین

پژوهش های زبان و ترجمه فرانسه

مقاله 6، دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 9، اسفند 1401   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/rltf.2023.82819.1086

نویسندگان

صدیقه شرکت مقدم^{* 1}؛ سپیده-صفیه نواب زاده شفیعی²؛ غزل زارع³

¹دانشیار گروه زبان فرانسه دانشگاه علامه طباطبائی

²استادیار دانشگاه علامه طباطبائی

³کارشناس ارشد مترجمی فرانسه دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

ترجمه عملی است که امکان تبادل افکار و دیدگاه‌های اندیشمندان و نویسندگان در سراسر دنیا را فراهم می‌کند. در میان متون مختلف ادبی، ترجمۀ شعر از نظر برخی از محققان دشوار و حتی غیرممکن به نظر می‌آید. مشکل اصلی، بازآفرینی ریتم و ضرباهنگی است که متن ادبی را به شعر مبدل می‌سازد و خود بخشی از معنای آن را در بر می‌گیرد. در میان شاعران فرانسوی، اشعار پل ورلن از جایگاه ویژه‌ای در ادبیات فرانسه برخوردار است، زیرا این شاعر نسبت به فرم، موسیقی و صدا بسیار حساس است. محمد رضا پارسایار به عنوان مترجم برخی از اشعار این شاعر، سعی کرده تا سازشی میان وفاداری به متن و زیبایی‌شناختی ابیات برقرار سازد.

در این پژوهش سعی بر آن است تا ترجمۀ فارسی «رویای آشنا » و «خاکسپاری» سرودۀ ورلن را بر مبنای آراء افیم اتکین بررسی نماییم تا دریابیم آیا فرم، ریتم و ضرباهنگ آن به خوبی در زبان مقصد انتقال یافته است یا خیر. برای نیل به این مقصود، دسته‌بندی انواع ترجمۀ شعر به شیوه اتکین را ملاک کار خود قرار می‌دهیم و به بررسی میزان واگرایی و همگرایی میان اشعار ورلن و متون ترجمه شده توسط پارسایار در سطوح مختلف معنا، فرم، موسیقیایی، ریتم و صدا می‌پردازیم. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که پارسایار بیشتر از شیوه «ترجمه-بازآفرینی» استفاده کرده‌است.

کلیدواژه‌ها

شعر؛ ورلن؛ ترجمه؛ اتکین؛ پارسایار

مراجع