تحلیل فضایی شاخص‌های مسکن پایدار در کلان‌شهر تهران

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 مرداد 1402   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgrd.2023.82420.1278

نویسندگان

اسماعیل صفرعلی زاده¹؛ رباب حسین زاده^{* 2}

¹استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور

²استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

توجه به پایداری بخش مسکن به عنوان مهم ترین عنصر شهری در توسعة پایدار شهری، از اساسی‌ترین وجه آن شناخته می‌شود؛ از این رو، شناخت شاخص‌های مسکن مناسب و تلاش در جهت تحقّق سکونتگاه مطلوب، امر مهمی در بحث توسعة پایدار شهری می‌باشد. با توجه به اهمیّت مسکن در ساختار شهرهای امروزی و زندگی شهروندان توجه به اصول توسعة پایدار در جهت عدالت فضایی و اجتماعی و ساختار کالبدی شهرها، مطلوبیت کمّی و کیفی کاربری ها به‌ویژه کاربری مسکونی و مقولة مسکن امری مهم است. از این‌رو، هدف پژوهش حاضر بررسی و تحلیل فضایی شاخص‌های مسکن پایدار در کلان‌شهر تهران است. روش این تحقیق، از نوع توصیفی- تحلیلی و از لحاظ هدف‌گذاری کاربردی است. در این پژوهش، برای بررسی و تحلیل فضایی شاخص‌های مسکن پایدار در مناطق 22 گانه کلانشهر تهران از مدل‌های کمی آنتروپی، تحلیل رابطه خاکستری (GRA)، آمار خود همبستگی فضایی موران و از نرم افزار Arc Gis استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که الگوی توزیع فضایی شاخص‌های مسکن پایدار در سطح مناطق 22 گانه شهر تهران به صورت خوشه‌ای می‌باشد و مناطق 1، 22 و 21 به ترتیب با کسب میزان رتبه خاکستری 638/0، 554/0 و 550/0 از لحاظ برخورداری از شاخص‌های مورد مطالعه در رتبه‌های اول تا سوم و در وضعیت مطلوب قرار دارند. از نظر آماری حدود 4/0 درصد از مناطق در وضعیت مطلوب، 41/0 درصد در وضعیت نیمه مطلوب و 45/0 درصد در وضعیت نامطلوب قرار دارند. از نظر جغرافیایی مناطق جنوب شرقی تهران در وضعیت نامطلوب قرار دارد و از شمال به جنوب و از غرب به شرق تهران از نظر شاخص‌های مسکن پایدار کاسته شده است.

کلیدواژه‌ها

مسکن؛ مسکن پایدار؛ تحلیل رابطه خاکستری (GRA)؛ تحلیل خود همبستگی فضایی؛ تهران

مراجع