برخی شاخص‌های تغذیه‌ای لمبه‌ی گندمTrogoderma granarium (Everts) (Coleoptera: Dermestidae) روی دانه‌ی ژنوتیپ‌های مختلف گندم

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 4، دوره 37، شماره 2 - شماره پیاپی 60، شهریور 1402، صفحه 159-164   

نوع مقاله: کوتاه پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.2023.81101.1130

نویسندگان

بهرام ناصری^* ؛ سویل نوروزی نیا؛ سید علی اصغر فتحی؛ هوشنگ رفیعی دستجردی

گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

لمبه­ی گندم Trogoderma granarium (Everts) یکی از آفات مهم غلات انباری در ایران و بسیاری از نواحی گرمسیری و نیمه­گرمسیری جهان می‌باشد. مطالعه­ی شاخص‌های تغذیه‌ای حشرات و اثرات متقابل بین گیاه- گیاهخوار، یکی از روش‌های مهم اندازه‌گیری مقاومت آنتی‌بیوزی ارقام گیاهی است. در این تحقیق، شاخص‌های تغذیه‌ای لاروهای سن پنجم T. granarium روی دانه­ی هفت ژنوتیپ گندم (ارقام حیدری، آفتاب، تیرگان، گاسکوژن و کوهدشت و لاین­های N-91-9 و N-92-19) در شرایط کنترل شده بررسی شد. بدین منظور، وزن لاروهای سن پنجم قبل و بعد از تغذیه محاسبه شد، سپس مقدار دانه­های خورده شده توسط لاروها از طریق محاسبه­ی اختلاف وزن دانه­های داده شده به لارو و وزن دانه­های باقی­مانده در انتهای آزمایش تعیین شد. لاروهای پرورش­یافته روی لاین N-91-9 کمترین وزن غذای خورده شده را در مقایسه با سایر ژنوتیپ­ها داشتند. لاروهای تغذیه­شده با رقم گاسکوژن بیشترین افزایش وزن و لاروهای تغذیه­شده با لاین N-91-9 و ارقام حیدری و آفتاب کمترین افزایش وزن را در مقایسه با سایر ژنوتیپ­ها دارا بودند. بیشترین میزان بازدهی تبدیل غذای خورده شده روی ارقام تیرگان و گاسکوژن و کمترین مقدار آن روی ارقام آفتاب و حیدری مشاهده شد. بیشترین مقدار نرخ مصرف نسبی روی رقم گاسکوژن و لاین N-92-19 و کمترین آن روی لاین N-91-9 و ارقام حیدری و آفتاب ثبت شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان­دهنده­ی مقاومت بالاتر لاین N-91-9 و ارقام حیدری و آفتاب در برابر تغذیه­ی T. granarium می­باشد. از این ارقام می‌توان در تولید محصولات تراریخته در برنامه­های مهندسی ژنتیک برای به حداقل رساندن خسارت این آفت کلیدی استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها

رقم گندم؛ لمبه‌ی گندم؛ کارایی تغذیه‌ای؛ وزن لارو

مراجع

• Barzin, Sh., Naseri, B., Fathi, S.A.A., Razmjou, J., & Aeinehchi, P. (2019). Feeding efficiency and digestive physiology of Trogoderma granarium Everts (Coleoptera: Dermestidae) on different rice cultivars. Journal of Stored Products Research, 84, 101511. https://doi.org/10.1016/j.jspr.2019.101511
• Burges, H.D. (2008). Development of the khapra beetle, Trogoderma granarium, in the lower part of its temperature range. Journal of Stored Products Research, 44, 32-35. https://doi.org/10.1016/j.jspr.2005.12.003
• Finkelman, S., Navarro, S., Rindner, M., & Dias, R. (2006). Effect of low pressure on the survival of Trogoderma granarium Everts, Lasioderma serricorne (F.) and Oryzaephilus surinamensis (L.) at 30°C. Journal of Stored Products Research, 42, 23–30. https://doi.org/10.1016/j.jspr.2004.09.001
• Golizadeh, A., & Abedi, Z. (2016). Comparative performance of the Khapra beetle, Trogoderma granarium Everts (Coleoptera: Dermestidae) on various wheat cultivars. Journal of Stored Products Research, 69, 159-165. https://doi.org/10.1016/j.jspr.2016.08.003
• Golizadeh, A., & Abedi, Z. (2017). Feeding performance and life table parameters of Khapra Beetle, Trogoderma granarium Everts (Coleoptera: Dermestidae) on various barley cultivars. Bulletin of Entomological Research, 14, 1-10. https://doi.org/1017/S0007485317000207
• Jood, S., & Kapoor, A.C. (1993). Protein and uric acid contents of cereal grains as affected by insect infestation. Food Chemistry, 46, 143-146. https://doi.org/10.1016/0308-8146(93)90027-D
• Scriber, J.M., & Slansky, F. (1981). The nutritional ecology of immature insects. Annual Review of Entomology, 26, 183-211.
• Seifi, S., Naseri, B., & Razmjou, J. (2015). Nutritional physiology of the Khapra beetle, Trogoderma granarium Everts (Coleoptera: Dermestidae) fed on various barley cultivars. Journal of Economic Entomology, 109, 472-477. https://doi.org/1093/jee/tov331
• Waldbauer, G.P. (1968). The consumption and utilization of food by insects. Advances in Insect Physiology, 5, 229-288.