مدل‌سازی ساختاری تفسیری عناصر مؤثر بر تقویت و نگهداری از تجهیزات مبلمان شهری باهدف کاهش رفتارهای وندالیسم شهری در شهر سمنان

جغرافیا و توسعه فضای شهری

دوره 10، شماره 3 - شماره پیاپی 22، آذر 1402، صفحه 149-169   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgusd.2023.79519.1261

نویسندگان

زینب کرکه آبادی^{* 1}؛ ملیحه نعمتی²؛ محمدرضا زندمقدم³

¹دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سمنان، سمنان، ایران

²دانشجوی دکتری گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سمنان، سمنان، ایران

³دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران

چکیده

اهمیت نگهداری از مبلمان شهری در بسیاری از شهرهای کشور به‌عنوان یکی از موضوعات مهم برنامه ریزان و زیبا سازان شهری موردتوجه است. توجه کافی به عناصری همانند طراحی مناسب، ابعاد، جایابی و نظارت‌های مناسب می‌تواند در کاهش رفتارهای مخرب اثرگذار باشد. به همین منظور این تحقیق باهدف شناسایی بهتر این عناصر تلاش کرده است تا مدل مناسبی را دراین‌خصوص طراحی و در اختیار برنامه‌ریزان و زیبا سازان شهری قرار دهد. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی – همبستگی است. جامعه آماری تحقیق افراد بالای 18 سال ساکن در شهر سمنان در سال 1401 بود و نمونه آماری در بخش دلفی، تعداد 11 نفر خبره از بین خبرگان دانشگاهی و مسئولان سازمان زیباسازی شهری سمنان است. برای آزمون مدل در نمونه آماری بزرگ‌تر افراد بالای 18 سال ساکن در شهر سمنان به تعداد 386 نفر انتخاب شدند. داده های لازم از طریق ابزار پرسش‌نامه محقق ساخته گردآوری شد. تجزیه‌وتحلیل دادهها از طریق نرم‌افزار SPSS و  تکنیک‌های دلفی و مدل‌سازی ساختاری تفسیری انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد که عناصر مؤثر بر تقویت و نگهداری از تجهیزات مبلمان شهری شامل 4 بعد اصلی طراحی، نظارت، عوامل روانی و جایابی مناسب با 16 مؤلفه است. در بخش مدل‌سازی ساختاری تفسیری نیز مشخص شد، القای حس تعلق تأثیرگذارترین عامل و عوامل شکل، تناسب با نیازها، علائم هشداردهنده، رفع سریع عیوب، همخوانی با محیط، پاسخ به نیازها و سهولت استفاده تأثیرپذیرترین هستند. همچنین نتایج نشان داد هر 4 بعد شناسایی شده توانایی کاهش رفتارهای وندالیسمی را دارد و دراین‌بین بیشترین تأثیر را عوامل روانی با میزان تأثیر  37/0 بر کاهش رفتارهای وندالیسمی دارد.

کلیدواژه‌ها

مبلمان شهری؛ مدل‌سازی ساختاری تفسیری؛ وندالیسم

مراجع

1. ارغان، ع.، و نظری، م. (1398). تحلیل عملکرد مبلمان شهری در فضای شهری (مطالعه موردی شهر سمنان). ششمین کنگره ملی عمران، معماری و توسعه شهری.
2. عباس زاده، ش. (1402). خبرگذاری دانشجویان ایران (ایسنا). خسارت‌ میلیاردی به امکانات شهری در سمنان.ir/xcZYdF
3. تیموریان، ک.، و زیویار، پ. (1392). بررسی و مطالعه رضایتمندی از استانداردهای مبلمان شهری (مورد ناحیه 2 منطقه 2 شهر تهران). فصلنامه انجمن جغرافیای ایران، 11(37)، 289-304.
4. توپچی خسروشاهی، م.، ثقفی اصل, آ.، ستارزاده، د.، و ستاری ساربانقلی، ح. (1400). ارزیابی تحقق‌پذیری شاخص‌های کیفیت فضاهای عمومی شهری بر مبنای دیدگاه کرمونا (مطالعه موردی: شهر تبریز). جغرافیا و توسعه فضای شهری، 8(2)، 179-196.
5. خاوریان گرمسیر, ا.، رضائی، م.، علیان، م.، و مولائی قلیچی، م. (1395). تصمیم‌سازی در برنامه‌ریزی منظر شهری با استفاده از مدل تحلیل شبکه‌ای (نمونۀ موردی: شهر تفت). جغرافیا و توسعه فضای شهری، 3(1)، 17-31.
6. جلیلوند، ج. (1390). نقش شوراهای شهر در بهبود کیفیت محیط زیست شهری با تاکید بر مبلمان شهری. مجله شوراها (ماهنامه اطلاع رسانی، آموزشی و پژوهشی شوراها)، (62).
7. زنگی آبادی، ع.، و تبریزی، ن. (1386). تحلیل فضایی مبلمان شهری محدوده گردشگری بخش مرکزی شهر اصفهان. مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان، 22، 66-45.
8. زندیان اجیرلو، ف. (1395). تأثیر مبلمان شهری بر امنیت روانی شهروندان منطقه 4 اردبیل. تهران: پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
9. صوفی، ف. (1392). بررسی میزان آسیب پذیری استان سمنان در برابر مخاطرات جوی و اقلیمی. تهران: پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
10. عظیمی، آ. (1390). مبلمان و سیمای شهر. ماهنامه اطلاع رسانی، آموزشی و پژوهشی، (62).
11. علوی، ع.، حسینی، م.، و ابراهیمی، م. (1393). بررسی تأثیر کیفیت محیط شهری بر رفتارهای وندالیستی (مطالعه موردی: شهر مشهد). پژوهشنامه جغرافیای انتظامی، 2(8)، 51-79.
12. قنبری، ا.، طاهونی، م.، و قادری، ن. (1395).  بررسی عوامل تأثیرگذار بروز وندالیسم در مبلمان شهری(مطالعۀ موردی: شهر تبریز). پژوهش های جغرافیای برنامه ریزی شهری، 4(4)، 569 –
13. قنبری هفت چشمه، ا. (1382). بررسی مشکلات و نارسایی های مبلمان شهری با تأکید بر مسیرهای عابر پیاده. پایان نامه دوره کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز.
14. کریمی، ل. (1392). آراستگی در شهر تبلور هویت شهروندان. روزنامه کیهان، 20542، .5
15. کرکه آبادی، ز.، و نعمتی، م. (1397). عوامل مؤثر در ایجاد رفتارهای وندالیستی شهروندان سمنانی در بافت فرسوده شهری. انتظام اجتماعی، 26.
16. محسنی تبریزی، ع. (1383). وندالیسم. تهران: انتشارات آن.
17. مرتضایی، ر. (1382). رهیافت هایی در طراحی مبلمان شهری. تهران: انتشارات سازمان شهرداری های کشور.
18. محمودی، ح.، و علیمردانی، م. (1394). نقش مبلمان شهری در ارتقای کیفیات بصری و زیبایی شناختی پیاده راه های ساحلی بوشهر. معماری و شهرسازی، 3(1)، 1-16.
19. مسگران کرمانی، ر.، مفیدی شمیرانی، م.، و نیک قدم، ن. (1401). مدیریت اقلیمی فضاهای باز محلات شهری از طریق کنترل تناسبات پوسته‌ای. جغرافیا و توسعه فضای شهری، 9(2)، 137-166.
20. میرزایی، ع.، و زند مقدم، م. (1399). ارزیابی نقش بومی سازی المان ها بر هویت بخشی مبلمان شهری منطقه 5 شهر کرج. مطالعات مدیریت شهری، 12(41)، 47-62.
21. نوریان، ف. (1386 ). شهر همچون چشم انداز. تهران: انتشارات شهرداری تهران،.
22. هاشم پور، ر. (1390). مبلمان شهری و زیبا سازی. چاپ اول، تهران: سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور.
23. هنرپروز تمیز، ح.، و امینی پناهی، ش. (1395). القای مفهوم حس مکان در طراحی محیط های صنعتی با تاکید بر روانشناسی محیط در معماری. اولین کنفرانس ملی معماری اسلامی، میراث شهری و توسعه پایدار.

 

24. Abdul Malek, N., & Mariapan, M. (2009). VIsitors perception on vandalism and safety issues in a Malaysian Urban Park. Theoretical and Empirical Researches in Urban Management. 4(13), 93-107.
25. Arisoy, N. (2020). Measuring students’ preferences for urban furniture vandalism in Selçuk University Campus in Turkey. Archives of Agriculture and Environmental Science, 5(3), 426-430.
26. Bulut, Y., & Atabeyogh, O. (2007). Urban furniture in historical urban stracture and usage culture. Erzrum: Landscape Architecture Department, Agricultureral Faculty, Ataturk University, Turkey.
27. Champion, K. (2020). Characterizing online vandalism: A rational choice perspective. International Conference on Social Media and Society, 30(12), 47–57.
28. Hamzah, H., Othman, N., Hussain N.H.M., & Simis M. (2018). The criteria of urbantreesregardingthe issues oftree vandalism. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science.
29. Mushtaha , E., & Faisal H. (2016). The Effect on vandalism of perception factors related to housing design, case of U.A.E cities. Journal of Asian Architecture and Building Engineering, 15(2), 247-254.
30. Mushtaha, E., Ayssar Nahlé R., Bin Saifan, M., &Altan, H. (2017). The impact of lighting on vandalism in hot climates: The case of the Abu Shagara Vandalised Corridor in Sharjah. United Arab Emirates,Sustainability,9(11), 2040-2058.
31. Pfattheicher, S., Keller, J., & Knezevic, G. (2019). Destroying things for pleasure: On the relation of sadism and vandalism. Personality and Individual Differences, 140, 52-56.
32. Wet, C.D. (2004). The extent and causes of learner vandalism at schools. South African Journal of Education, University of the Free State, Bloemfontein, 9300 South Africa, 24(3), 206–21.
33. Yavuz A., & Kuloğlu, N. (2011). The effects of locational factors on vandalism in the seaside parks. Scientific Research and Essays, 6(20), 4207-4212.
34. Yavuz A., & Kuloğlu, N. (2011).The effects of locational factors on vandalism in the seaside parks. Scientific Research and Essays, 6(20), 4207-4212.
35. Yung, H.K., Esther, C., Sheila, Ch., & Edwin, H.W. (2016). Social needs of the elderlyand active aging in public open spaces in urban renewal. Cities, 52, 114–122.
36. Yung, H.K., Esther, C., Sheila, Ch., & Edwin, H.W. (2016). Social needs of the elderlyand active aging in public open spaces in urban renewal. Cities, 52, 114–122.