تبیین میزان جرم خیزی مجتمع های مسکونی مهر و نقش طراحی کالبدی در پیشگیری جرائم و ارتقای امنیت با رویکرد CPTED (مطالعه موردی: مجتمع‌های مسکن مهر شهر زنجان)

جغرافیا و توسعه فضای شهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 مرداد 1402   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgusd.2023.81439.1303

نویسندگان

عظیم علی شائی¹؛ داریوش جهانی²؛ یعقوب حقی^{* 3}

¹دانشگاه پیام نور تهران

²استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه پیام نور

³کارشناسی ارشد، جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز

چکیده

پیشگیری از وقوع جرم از طریق طراحی محیطی را می توان به عنوان بخشی از راهکارهای جامعه در جهت اجتناب از جرم بررسی کرد. بر داشتن محیط شهری ایمن با زیرساخت های مناسب برای پیشگیری از وقوع جرم و ایجاد امنیت روانی در افراد، سبب افزایش سرزندگی و زیست پذیری فضای شهری بویژه در فضاهای متراکم و پرجمعیت شهری می گردد.

این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به دنبال بررسی تبیین میزان جرم خیزی مجتمع های مسکونی مهر و نقش طراحی کالبدی در پیشگیری جرائم و ارتقای امنیت با رویکرد CPTED در مجتمع های مسکن مهر شهر زنجان است. گردآوری داده ها با مطالعات کتابخانه ای و میدانی انجام شد. جامعه آماری شامل ساکنین مجتمع های مسکونی شهر زنجان به تعداد 19053 نفر است که با فرمول کوکران 377 نفر نمونه انتخاب شد. برای تحلیل داده ها از جداول آماری توصیفی، مدل تصمیم گیری چندمعیاره TODIM و آزمون تحلیل مسیر و مدل DPSIR با کمک نرم افزار Excel و SPSS استفاده شده است.

یافته های تحقیق نشان داد که وضعیت مولفه های طراحی و برنامه ریزی شهری موثر در ارتقای امنیت مجتمع های مسکن مهر شهر زنجان و پیشگیری از جرم با میانگین 49/3 قابل قبول است. طبق مدل DPSIR با ضرایب وزنی مدل تودیم شاخص‌های زیر مجموعه مولفه «تاثیر» با امتیاز 742/0 بیشترین تاثیر را بر ارتقای امنیت و پیشگیری از جرم تاثیر داشته است. همچنین طبق آزمون تحلیل مسیر، مولفه «پاسخ» بواسطه تاکید بر طراحی مبلمان و اِلِمان های شهری در محیط های عمومی؛ مناسب سازی محله برای اقشار آسیب پذیر؛ روشنایی و خوانایی شهر بویژه در شب ها؛ و مدیریت و حفاظت از محیط با اثر مستقیم 542/0 بیشترین ارتباط را با ارتقای امنیت و پیشگیری از وقوع جرم در مجتمع های مسکن مهر شهر زنجان دارد.

کلیدواژه‌ها

مسکن مهر؛ طراحی شهری؛ رویکرد CPTED؛ امنیت شهری؛ شهر زنجان

مراجع