| تعداد نشریات | 52 |
| تعداد شماره‌ها | 2,091 |
| تعداد مقالات | 21,679 |
| تعداد مشاهده مقاله | 79,664,493 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 25,524,691 |
بازتاب تاریخ صدر اسلام در أنساب الأشراف بلاذری؛ مطالعه موردی اخبار مربوط به علی بنابیطالب(ع) (11-38هـ.ق) | ||
| تاریخ و فرهنگ | ||
| مقاله 3، دوره 55، شماره 2 - شماره پیاپی 111، اسفند 1402، صفحه 79-96 اصل مقاله (912.79 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhistory.2023.69239.1178 | ||
| نویسنده | ||
| محمد تقوی* | ||
| دانشجوی دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| أنساب الأشراف تألیف احمد بنیحیی بلاذری (د. 279ق) دربردارنده روایتهای پرشمار و متنوعی دربارۀ علی بنابیطالب(ع) است که چشمپوشی از آنها در بررسی تاریخ دوران زندگانی آن حضرت ممکن نیست. باوجوداین، اهمیت روایتهای تاریخی این کتاب به طرز شایستهای مورد توجه مورخان و محققان قرار نگرفته است. در مقاله حاضر تلاش شده است تا اهمیت اخبار و روایات أنساب الأشراف دربارۀ امام علی (ع) از طریق مقایسه آن با مهمترین منابع تاریخی قبل و بعد از آن معلوم گردد. غلبه نداشتن رویکرد دینی نزد بلاذری در قیاس با نویسندگانی چون ابنسعد و طبری سبب شده است تا او تصویر جامعتری از وقایعی همچون سقیفه، شورای جانشینی عمر، قتل عثمان و نبرد جمل ارائه دهد و اخبار او دربارۀ علی بنابیطالب(ع) کاملتر باشد. همچنین تعلق خاطر او به حکومت عباسیان سبب گزینش روایتهایی در راستای تعامل عباس عموی پیامبر با علی بنابیطالب(ع) شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| علی بن ابی طالب(ع)؛ بلاذری؛ أنساب الأشراف؛ تاریخ‌نگاری صدر اسلام | ||
| مراجع | ||
|
ابنسعد، محمد. الطبقات الکبرى. بهتحقیق محمدعبدالقادر عطا. بیروت: دارالکتب العلمیة، 1410هـ.ق.
ابنشبه، عمر. تاریخ المدینة المنورة. بهتحقیق فهیم محمد شلتوت. قم: دارالفکر، 1410هـ.ق.
ابنهشام، عبدالملک. السیرة النبویة. بهتحقیق مصطفى السقا و ابراهیم الأبیارى و عبدالحفیظ شلبى. بیروت: دار المعرفة، بىتا.
بربهاری، حسن بنعلی. شرح السنة. بهتحقیق ابویاسر خالد بنقاسم. مدینه: مکتبة الغرباء الأثریة، 1993.
بلاذری، احمد بنیحیی. أنساب الأشراف. بهتحقیق سهیل زکار. بیروت: دارالفکر، 1417ق.
بلاذرى، احمد بن یحیى. فتوح البلدان. بیروت: دار و مکتبه الهلال، 1988.
بهرامیان، علی. «اصحاب حدیث و مسأله تاریخ نیمسده اول هجری». نامه پژوهش فرهنگی. ش. 6 (بهار 1379): 331-340.
بهرامیان، علی. «بلاذری». در دایرةالمعارف بزرگ اسلامی. زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران: مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، 1380.
جعفریان، رسول. «نقش احمد بنحنبل در تعدیل مذهب اهلسنت». هفت آسمان، ش. 5 (خرداد 1379): 145-177
حموی، یاقوت. معجم الادباء. بهتحقیق احسان عباس. بیروت: دار الغرب الإسلامی، 1993.
خلیفة بنخیاط. تاریخ. بهتحقیق فواز. بیروت: دار الکتب العلمیة، 1415هـ.ق.
ذهبی، شمسالدین. تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام. بهتحقیق عمر عبدالسلام تدمرى. بیروت: دارالکتاب العربى، 1413ق.
سیف بنعمر. کتاب الردة و الفتوح و کتاب الجمل و مسیر عائشة و علی. بهتحقیق قاسم سامرائی. ریاض: دار أمیة للطباعة و النشر و التوزیع، 1418هـ.ق.
ضیاء العمری، أکرم. عصر الخلافة الراشدة محاولة لنقد الروایة التاریخیة وفق مناهج المحدثین. ریاض: العبیکان، 1430هـ.ق.
طبری، محمد بنجریر. تاریخ الأمم و الملوک. بهتحقیق محمد أبوالفضل ابراهیم. بیروت: دارالتراث، 1387ق.
عبدالغنی، زهور. صورة علی بنابیطالب فی کتاب أنساب الأشراف لأحمد بنیحیی البلاذری (ت 279هـ/892م) دراسة تاریخیة منهجیة. پایاننامۀ کارشناسی ارشد.جامعة النجاح الوطنیة نابلس، 2011.
علمالهدی، سیدمرتضی. الشافی فی الإمامة. قم: مؤسسة اسماعیلیة، 1410هـ.ق.
کرون، پاتریشیا. تاریخ اندیشه سیاسی در اسلام. ترجمۀ مسعود جعفری. تهران: سخن، 1389.
گوهری فخرآباد، مصطفی. طبقات ابنسعد در ترازوی نقد: بررسی اخبار خلفای راشدین در کتاب الطبقات الکبری ابنسعد. تهران: سفیر اردهال، 1396.
مادلونگ، ویلفرد. جانشینی حضرت محمد(ص)؛ پژوهشی پیرامون خلافت نخستین. ترجمۀ احمد نمایی و دیگران. مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی، 1390.
مسعودی، علی بنحسین. مروج الذهب و معادن الجوهر. بهتحقیق أسعد داغر. قم: دارالهجرة، 1409هـ.ق.
یعقوبی، احمد. تاریخ. بیروت: دارصادر، بیتا.
Anthony, Sean. The Caliph and the Heretic: Ibn Sabaʾ and the origins of Shīʿism. Leiden: Brill, 2012.
Della Vida, G. Levi. "Il Califfato di Ali Secondo IL "Kitab Ansāb Al-Ashrāf" di Al-Balādhurī". Rivista degli studi orientali. Vol. 6, Fasc. 2 (1913), pp. 427-507.
Gleave, Robert. “Ali b. Abi Tālib”. In Encyclopaedia of Islam. Edition 3. Edited by Kate Fleet and others. Brill: Leiden, 2017.
Keaney, Heather. Medieval Islamic Historiography, Remembering Rebellion. New York: Routledge, 2013.
Petersen, Erling. Ali and Muʿāwiya in Early Arabic Tradition; Studies on Genesis and Growth of Islamic Historical Writing until the End of the Ninth Century. Copenhagen: Munksgaard, 1964. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,441 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 910 |
||