بهینه‌سازی کاربرد علف‌کش‌های خاک مصرف جهت کنترل علف‌های هرز در کشت مستقیم نخود (Cicer arietinum L.) دیم با استفاده از روش اختلاط هم‌زمان با کاشت

پژوهش‌های حبوبات ایران

دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 28، اسفند 1402، صفحه 235-250   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.2023.76756.1036

نویسندگان

حسین نجفی^{* 1}؛ سید حسین ناظر کاخکی²؛ بیتا سهیلی مقدم³

¹بخش تحقیقات علف‌های هرز، مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

²بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، مشهد، ایران

³بخش تحقیقات گیاهپزشکی، ایستگاه تحقیقات کشاورزی آلاروق، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی، اردبیل، ایران

چکیده

امکان کاربرد علف­‌کش‌­های غیر انتخابی در کشت مستقیم نخود، طی سال زراعی 1399- 1398 در استان­‌های اردبیل و زنجان مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب کرت‌­های خرد شده نواری با طرح پایه بلوک­‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل کاربرد علف­‌کش (در 11 سطح، به‌عنوان تیمار عمودی شامل: کاربرد تری‌­فلورالین (ترفلان، EC 48%)، متری­‌بیوزین (سنکور، WP 70%)، پندی‌­متالین (استامپ، EC 33%)، ایمازتاپیر (پرسوئیت، SL 10%)، اکسی‌­فلورفن (گل، EC 24%)، تری­‌فلورالین و پندی­‌متالین و ایمازتاپیر در ترکیب با فن.دس.اتو (فن‌­د­مدیفام + دس­‌مدیفام + اتوفومزیت (بتانال­‌پراگرس‌­اُ اف، EC 27.4%)) و شاهدهای وجین و عدم کنترل علف­‌های هرز) و شیوه اختلاط علف­‌کش با خاک (به‌عنوان تیمار افقی شامل کاربرد کولتیواتور + بذرکار و اختلاط علف­کش صرفاً توسط بذرکار) بودند. بر اساس نتایج این آزمایش، شیوه اختلاط علف‌کش‌­ها با خاک ­تأثیری بر تراکم و وزن خشک علف­‌های هرز و همچنین وزن خشک نخود نداشت و از این جهت، اضافه شدن عملیات کولتیواتور به‌دلیل لزوم کاهش هزینه‌­ها توصیه نمی­‌شود. نتایج بررسی تیمارهای علف­‌کشی نشان داد که کاربرد تری­‌فلورالین (در دو منطقه اردبیل با 90 و زنجان با 79 درصد کنترل) و متری‌­بیوزین (در دو منطقه اردبیل با 92 و زنجان با 71 درصد کنترل) به‌صورت اختلاط هم­زمان با کاشت، با حداقل آسیب به نخود، برای کنترل علف­‌های هرز توصیه می­شوند. در منطقه اردبیل، دو علف­‌کش ایمازتاپیر و اکسی­‌فلورفن نیز به‌ترتیب با 97 و 96 درصد، کنترل مطلوبی روی علف­‌های هرز داشتند. عملکرد دانه نخود نیز در تیمار اکسی­‌فلورفن و تری­‌فلورالین + فن.دس.اتو در اردبیل و زنجان (به‌ترتیب با میانگین 1071 و 814 کیلوگرم در هکتار) در بیشترین مقدار بود.

کلیدواژه‌ها

اکسی‌فلورفن؛ ایمازتاپیر؛ پندی‌متالین؛ تری‌فلورالین؛ خاک‌ورزی؛ کشاورزی حفاظت

مراجع

Ahmadi, K., Ebadzadeh, H.R., Hatami, F., Abdshah H., & Kazemian, A. (2020). Agricultural Statistics, 2018-2019. Ministry of Agriculture-Jahad, Iran. p. 97. (In Persian)

Atri, A., Khalghani, J., Hatami, S., Pourazar, R., & Karaminejad, M.R. (2005). Evaluation of some herbicides in Tomato. Final Report. Iranian Research Institute of Plant Protection. p. 58. (In Persian with English Abstract)

Blackshaw, R.E.R., Moyer, J., & Kozub, G.C. (1994). Efficacy of downy brome herbicides as influenced by soil properties. Canadian Journal of Plant Science, 74, 177-183. https://doi.org/10.4141/cjps94-037

Boutsalis, P., Gill, G.S., & Preston, C. (2014). Control of rigid ryegrass in Australian wheat production with pyroxasulfone. Weed Technology, 28(2), 332-339. https://doi.org/10.1614/WT-D-13-00094.1

Boydston, R.A., Nelson, H., & Chaves-Cordoba, B. (2018). Tolerance of chickpeas to postemergence broadleaf herbicides. Weed Technology, 32(2), 190–194. https://doi.org/10.1017/wet.2017.99

Frenda, A.S., Ruisi, P., Saia, S., Frangipane, B., Di Miceli, G., Amato, G., & Giambalvo, D. (2013). The critical period of weed control in faba bean and chickpea in Mediterranean areas. Weed Science, 61, 452–459. https://doi.org/10.1614/WS-D-12-00137.1

Gaur, P.M., Jukanti, A.K., Samineni, S., Chaturvedi, S.K., Singh, S., Tripathi, S., Singh, I., Singh, G., Das, T.K., Aski, M., Mishra, N., Nadarajan N., & Gowda, C.L.L. (2013). Large genetic variability in chickpea for tolerance to herbicides imazethapyr and metribuzin. Agronomy, 3, 524-536. https://doi.org/10.3390/agronomy3030524

Gill, G.S., & Bowran, D.G. (1990). Tolerance of wheat cultivars to metribuzin and implications for the control of Bromus diandrus and B. rigidus in Western Australia. Australian Journal of Experimental Agriculture, 30, 373-378. https://doi.org/10.1071/EA9900373

Haskins, B. (2019). Using pre-emergent herbicides in conservation farming systems. NSW DPI, District Agronomist, Hillston. Broadacre unit. Accessed on: https://www.dpi.nsw.gov.au › winter-crops › general-information .

Hoseiny-Rad, M., & Jagannath, S. (2011). Effect of herbicide Imazethapyr (pursuitTM) on chickpea seed germination. Archives of Phytopathology and Plant Protection, 44(3), 224–230. https://doi.org/10.1080/03235400902952723

Izadi Drbandi, E., & Soleimani Pour, Z. (2014). Study the Effect of different concentrations of Metribuzin herbicide in soil on chickpea (Cicer arietinum L.), growth and nodulation. Agronomy Journal (Pajouhesh & Sazandegi), 110, 103-109. (In Persian with English Abstract). https://doi.org/https://doi.org/10.22092/aj.2016.109342

Kleemann, S.G.L., & Gill, G.S. (2008). Applications of metribuzin for the control of rigid brome (Bromus rigidus) in no-till barley crops of Southern Australia. Weed Technology, 22(1), 34-37. https://doi.org/10.1614/WT-07-017.1

Kleemann, S., Desbiolles, J., Gill, G., & Preston, C. (2015). Seeding systems and pre emergence herbicides. Accessed online 2021 at: https://grdc.com.au/.

Lyon, D.J., & Wilson, R.G. (2005). Chemical weed control in dryland and irrigated chickpea. Weed Technology, 19(4), 959-965. https://doi.org/10.1614/WT-05-013R.1

Majnoon Hosseini, N. (1994). Effects of selective herbicides in weed managemnt of chickpea. Abstract of 3th Iranian Iranian Crop Science Congress. Tabriz, Iran. (In Persian with English Abstract)

Mousavi, K. (2009). Evaluation of some herbicides for weed control in chickpea, and their residual effects on wheat in the following season. Iranian Journal of Field Crop Research, 7(1), 229-239. (In Persian with English Abstract).

Mousavi, K. (2010). Chemical weed control in autumn sowing of chickpea (Cicer aretinum L.) at Lorestan province. Iranian Journal of Pulses Research, 1(2), 131-142. (In Persian with English Abstract). https://doi.org/10.22067/ijpr.v1i2.9223

Mousavi, K. (2021). The best application time of Trifluralin for chikpea weeds control and evaluation of their residue on Triticum as next crop. Final Report of Research Project. Iranain Research Institute of Plant Protection, pp. 64. (In Persian with English Abstract)

Plew, J.N., Hill, G.D., & Dastgheib, F. (1994). Weed control in chickpeas (Cicer arietinum). Proceedings Agronomy Society of N. Z. 24.

Rainbow, R., & Derpsch, R. (2011). Advances in no-till farming technologies and soil compaction management in rainfed farming systems. p. 991–1014. In P. Tow, I. Cooper, I. Partridge and C. Birch, (Eds.) Rainfed Farming Systems. New York: Springer.

Roohi, A, Sohrabi, S., & Taherimoradi, H. (2019). Comparison of conservation and traditional planting of chikpea (Cicer arietinum L.) in highland and cold rigone of Kordestan. Rainfed Pulses Promotion Magezine, 2(1), 31-40. (In Persian)

Sabaghpour, H. (2017). Economic aspect of chikpea. Radio intervew . Available at: http:// radioeghtesad.ir/NewsDetail/?m=94105&n=57497. (In Persian)

Shafaghi, F., Montakhabi, K., Shahraeen, N., Veisi, M., Ashtari, S., & Alipanah, H. (2021). Chickpea Handbook (Pests, Diseases and Weeds). Iranian Research Institute of Plant Protection. p. 97. (In Persian)

Sheikhi Gorjan, A., Najafi, H., Abbasi, S., Azimi, H., & Moradi, M. (2021). Organic and chemical pesticide guide of Iran 2021. Raah Daan. pp. 514.

Taran, B., Holm, F., & Banniza, S. (2013). Response of chickpea cultivars to pre-and post-emergence herbicide applications. Canadian Journal of Plant Science, 93, 279-286. https://doi.org/10.4141/cjps2012-167

Veisi, M., Mansoori, M.S., & Ghiasvand, M. (2019a). Study of Chikpea weed control possibility in Fall and Entezari planting. Final Report of Research Project. Iranian Research Institute of Plant Protection. pp. 54. (In Persian with English Abstract)

Veisi, M., Mansoori, M.S., & Jahedi, A. (2019b). Study of new herbicides in weed control of rainfed chikpea. Final Report of Research Project.Iranian Research Institute of Plant Protection. p. 62. (In Persian with English Abstract)