تنوع تحمل به شوری ژنوتیپ‌های نخود تیپ کابلی در مرحله گیاهچه‌ای در شرایط کنترل شد

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 شهریور 1402   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.2023.80535.1050

نویسندگان

فرزانه صفدری¹؛ جعفر نباتی^{* 2}؛ احمد نظامی³؛ محمد جواد احمدی لاهیجانی⁴

¹دانشجوی کارشناسی ارشد گروه اگروتکنولوژی، دانشگاه فردوسی مشهد،

²استادیار گروه بقولات پژوهشکده علوم گیاهی، دانشگاه فردوسی مشهد

³گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

⁴استادیار گروه اگروتکنولوژی دانشگاه فردوسی مشهد،

چکیده

این مطالعه باهدف به‌گزینی تحمل به شوری ژنوتیپ‌های نخود، به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1399 اجرا شد. شوری در دو سطح(12 و dSm-116) کلرید سدیم و شاهد dSm-15/0 (آب شرب)، در کرت‌های اصلی و 70 ژنوتیپ نخود در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در شوری 12 و dSm-116 به‌ترتیب 65 و 28 ژنوتیپ، از بقای بوته بین 100-76 درصد برخوردار بودند. با کاهش درصد بقاء در dSm-116، درصد بقاء برگ نیز کاهش یافت. با افزایش شوری از 12 به dSm-116 نشت الکترولیت‌ها در دامنه بقاء 100-76 درصد و دامنه‌های بقاء 75-51 و 50-26 درصد، به‌ترتیب به میزان 8، 25 و 12 درصد افزایش یافت. با افزایش شوری از 12 به dSm-116 وزن خشک در دامنه‌های بقاء 25-0، 50-26، 75-51 و 100-76 درصد به میزان 15، 11، 36 و 14 درصد کاهش یافت. با افزایش شوری از 12 به dSm-116، Na/K در دامنه بقاء 50-26 درصد تغییری نداشت و در دامنه‌های بقاء 25-0، 75-51 و 100-76 درصد به ترتیب 9 و 2 برابر و 22 درصد افزایش یافت. بیشترین میانگین نسبت سدیم به پتاسیم اندام هوایی در دامنه بقاء 25-0 درصد مشاهده شد. در شوری 12 و dSm-116 دو ژنوتیپ MCC1467 و MCC1394 در بیشتر صفات موردمطالعه برتر از سایر ژنوتیپ‌ها بودند. ژنوتیپ‌های گروه سوم حاصل از تجزیه خوشه‌ای از برتری نسبی تحمل به شوری برخوردار بودند. با توجه به گلخانه‌ای بودن این پژوهش بررسی تحمل به شوری ژنوتیپ‌های برتر در شرایط مزرعه توصیه می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

بقاء؛ پتاسیم؛ سدیم؛ نشت الکترولیت؛ وزن خشک بوته

مراجع