اثر محلول‌پاشی سایکوسل بر ویژگی‌های کمی مرتبط با عملکرد ژنوتیپ‌های ماش (Vigna radiata) در شرایط تنش رطوبتی

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 شهریور 1402   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.2023.82200.1058

نویسندگان

الهه دانائی راد^{* 1}؛ غلامرضا زمانی²؛ حمیدرضا فلاحی²

¹دانشجوی دکتری دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند - بیرجند- ایران

²دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند

چکیده

به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی سایکوسل بر صفات کمی مرتبط با عملکرد ژنوتیپ‌های ماش تحت تأثیر تنش رطوبتی، آزمایشی به‌صورت اسپلیت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1401-1400 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. در این آزمایش سطوح آبیاری در سه سطح شامل، بدون تنش ، تنش ملایم و تنش شدید به‌عنوان عامل اصلی و سطوح محلول‌پاشی سایکوسل در سه سطح شامل، عدم محلول‌پاشی، 400 و 800 پی‌پی‌ام و ژنوتیپ‌های ماش شامل توده هندی و رقم زربخش به‌صورت فاکتوریل به‌عنوان عوامل فرعی بودند. نتایج نشان داد که برهمکنش تنش رطوبتی، محلول‌پاشی سایکوسل و ژنوتیپ بر تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت معنی‌دار بودند. تنش شدید موجب کاهش تعداد غلاف در بوته (27%)، تعداد دانه در غلاف (25%)، وزن هزار دانه (23%)، عملکرد دانه (57%) و شاخص برداشت (42%) شد. در بین ارقام ماش موردبررسی، رقم زربخش در تحمل شرایط کمبود آب نسبت به توده هندی برتری نشان داد، به‌طوری‌که وزن هزار دانه رقم زربخش و توده هندی در شرایط تنش شدید رطوبتی کاهش 15 و 21 درصدی را نشان دادند. محلول‌پاشی سایکوسل 800 پی‌پی‌ام ضمن کاهش اثرات ناشی از کمبود رطوبت موجب افزایش صفات مذکور نسبت به تیمار عدم محلول‌پاشی گردید. به‌طورکلی عملکرد و صفات مرتبط با آن در شرایط تنش شدید کاهش یافت. به نظر می‌رسد مصرف سایکوسل در شرایط تنش خشکی باعث تطابق پذیری بهتر ماش می‌شود.

کلیدواژه‌ها

تعداد غلاف در بوته؛ خشکی؛ حبوبات؛ کلرمکوات‌کلراید؛ وزن هزار دانه

مراجع