بررسی مبانی قرآنی اعتقاد به چشم زخم

علوم قرآن و حدیث

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 شهریور 1402

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jquran.2023.82212.1515

نویسنده

اسماعیل اثباتی^*

علامه طباطبائی

چکیده

یکی از باورهای رایج در بین مردم، اعتقاد به تاثیر چشم زخم است. از دیر باز برخی این باور را در زمره باورهای خرافی دانسته اند که مبنای عقلی و شرعی ندارد و برخی دیگر آن را باوری برخاسته از شرع دانسته اند که مخالفتی با مبانی عقلی ندارد و از این رو وجهی برای مخالفت با آن نیست. گروه دوم برای اثبات ادعای خود به برخی از آیات قرآن تمسک جسته اند. در این نوشتار تلاش شده دلایل قرآنی باور به چشم زخم از لابلای متون تفسیر، تاریخ و کلام اسلامی استخراج شده و دلالت آنها بر مقصود بررسی شود تا مشخص شود آیا بر پایه آیات قرآنی می توان به حقانیت این باور استدلال کرد یا خیر. بر اساس تلاشهای صورت گرفته هیچیک از آیات مورد ادعا دلالتی بر صحت باور به چشم زخم ندارند بلکه باور پیشین مفسران درباره تاثیر چشم زخم بر تفسیر آنها از آیات قرآنی سایه افکنده است. از سویی هیچ روایت تفسیری معتبری در باره شان نزول آیات مورد ادعا یا تفسیر این آیات به نحوی که مرتبط به چشم زخم باشد نیز یافت نشد. همچنین روایت یا دلیل معتبری که نشان دهد خواندن یا همراه داشتن برخی از آیات ادعا شده باعث جلوگیری از چشم زخم می شود یافت نشد.

کلیدواژه‌ها

چشم زخم؛ مبانی قرآنی؛ روایات تفسیری