بررسی تأثیر جو سازمانی بر اشتراک دانش و رفتار کار نوآورانه (موردمطالعه: شرکت‌های دانش‌بنیان استان فارس)

پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی

مقاله 10، دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 26، آذر 1402، صفحه 197-216   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/infosci.2023.77844.1126

نویسندگان

پروین نجف پور مقدم¹؛ علی بیرانوند^{* 2}؛ عرفانه راسخ جهرمی³

¹عضو هیأت‌علمی گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

²دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

³مربی، گروه اقتصاد دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

مقدمه: این پژوهش با هدف بررسی تأثیر جو سازمانی بر اشتراک دانش و رفتار کار نوآورانه کارکنان شرکت­های دانش‌بنیان و انجام شده است.
روش­شناسی: پژوهش حاضر بر اساس هدف، کاربردی و ازنظر روش گردآوری اطلاعات، آزمایشی است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی کارکنان رسمی شرکت­های دانش‌بنیان استان فارس در سال 1400 است. بر اساس فرمول کوکران، حجم نمونه آماری 190 نفر است. به‌منظور گردآوری داده­ها از پرسشنامه­ استاندارد جو سازمانی جین و همکاران (2015)، پرسشنامه اشتراک دانش جین و همکاران (2015) و پرسشنامه رفتار کار نوآورانه جانسن (2004) استفاده شد. برای تحلیل داده از آزمون­های تحلیل عامل تأییدی و مدل‌یابی معادلات ساختاری در نرم­افزار اسمارت پی­ال­اس استفاده شد. مقدار پایایی پرسشنامه به کمک آلفای کرونباخ محاسبه گردید.
یافته­ها: نتایج نشان داد جو سازمانی بر رفتار کار نوآورانه تأثیر مستقیم و مثبت دارد (160/4t=). همچنین جو سازمانی بر اشتراک­گذاری دانش تأثیر مستقیم و مثبت دارد (522/9t=). از طرفی اشتراک­گذاری دانش نیز به‌صورت مستقیم تأثیر معنادار و مثبتی بر رفتار کار نوآورانه دارد (575/2t=). جو سازمانی به‌واسطه اشتراک­گذاری دانش بر رفتار نوآورانه تأثیر غیرمستقیم دارد (516/3z=). تأثیر مثبت غیرمستقیم جو سازمانی بر رفتار کار نوآورانه به‌واسطه اشتراک دانش افزایش یافته است.
نتیجه­گیری: نقش مثبت اشتراک دانش در ارتباط بین جو سازمانی و رفتار کار نوآورانه نشان‌دهنده جایگاه و اهمیت فرایند به اشتراک­گذاری دانش در شرکت­های دانش­بنیان است. بر این اساس شرکت‌های دانش‌بنیان، به‌منظور استفاده بیشینه از رفتار کار نوآورانه کارکنان خود می‌بایست جو سازمانی مناسبی را جهت اشتراک­گذاری دانش در بین کارکنان خود فراهم نمایند.

کلیدواژه‌ها

جو سازمانی؛ رفتار کار نوآورانه؛ اشتراک ­دانش؛ شرکت­های دانش‌بنیان؛ استان فارس

مراجع

 Abukhait, R. M., Bani-Melhem, S., & Zeffane, R. (2019). Empowerment, knowledge sharing and innovative behaviours: Exploring gender differences. International Journal of Innovation Management, 23(01), 1950006. https://doi.org/10.1142/S1363919619500063

Afsar, B., & Badir, Y. (2017). Workplace spirituality, perceived organizational support and innovative work behavior: The mediating effects of person-organization fit. Journal of workplace Learning, 29(2), 95-109. https://doi.org/10.1108/JWL-11-2015-0086

Akram, T., Lei, S., Haider, M. J., & Hussain, S. T. (2018). Exploring the impact of knowledge sharing on the innovative work behavior of employees: A study in China. International Business Research, 11(3), 186-194. https://ideas.repec.org/a/ibn/ibrjnl/v11y2018i3p186-194.html

Akram, T., Lei, S., Haider, M. J., & Hussain, S. T. (2020). The impact of organizational justice on employee innovative work behavior: Mediating role of knowledge sharing. Journal of Innovation & Knowledge, 5(2), 117-129. https://doi.org/10.1016/j.jik.2019.10.001

Anser, M. K., Yousaf, Z., Khan, A., & Usman, M. (2020). Towards innovative work behavior through knowledge management infrastructure capabilities: mediating role of functional flexibility and knowledge sharing. European Journal of Innovation Management, 24(2), 461-480. https://doi.org/10.1108/EJIM-09-2019-0250

Astor, R. A., & Benbenishty, R. (2018). Bullying, School Violence, and Climate in Evolving Contexts: Culture, Organization, and Time. Oxford University Press. https://psycnet.apa.org/record/2019-31288-000

Battistelli, A., Odoardi, C., Vandenberghe, C., Di Napoli, G., & Piccione, L. (2019). Information sharing and innovative work behavior: The role of work-based learning, challenging tasks, and organizational commitment. Human Resource Development Quarterly, 30(3), 361–381. https://doi.org/10.1002/hrdq.21344

Carmeli, A.; & Azeroual, B. (2009). How relational capital and knowledge combination capability enhance the performance of work units in a high technology industry. Strategic entrepreneurship journal, 3(1), 85–103.

Davenport, T. H., & Prusak, L. (1998). Working knowledge: How organizations manage what they know. Harvard Business Press. https://doi.org/10.1002/sej.63

De Clercq, D., Dimov, D., & Belausteguigoitia, I. (2016). Perceptions of adverse work conditions and innovative behavior: The buffering roles of relational resources. Entrepreneurship Theory and Practice, 40(3), 515–542. https://doi.org/10.1111/etap.12121

Dong, Y., Bartol, K. M., Zhang, Z. X., & Li, C. (2017). Enhancing employee creativity via individual skill development and team knowledge sharing: Influences of dual‐focused transformational leadership. Journal of Organizational Behavior, 3(38), 439-458. https://doi.org/10.1002/job.2134‏

Fatemi, S. Z., Sadeghian, S., Ganji, S. F. G., & Johnson, L. W. (2022). Do different genders’ knowledge sharing behaviors drive different innovative behavior? The moderating effect of social capital. European Journal of Innovation Management, 25(2), 592-606. https://doi.org/10.1108/EJIM-07-2020-0305

Janes, A. C., Farmer, S., Peechatka, A. L., Frederick, B. D. B., & Lukas, S. E. (2015). Insula–dorsal anterior cingulate cortex coupling is associated with enhanced brain reactivity to smoking cues. Neuropsychopharmacology, 40(7), 1561-1568. https://www.nature.com/articles/npp20159

Janssen, O. (2004). How fairness perceptions make innovative behavior more or less stressful. Journal of organizational behavior, 25(2), 201-215. https://doi.org/10.1002/job.238

Kaffashan Kakhki, M., Hadadian, A., Joyame, E. N., & Asl, N. M. (2020). Understanding librarians’ knowledge sharing behavior: The role of organizational climate, motivational drives and leadership empowerment. Library & Information Science Research, 42(1), 100998. https://doi.org/10.1016/j.lisr.2019.100998

Kuo, Y. K., Kuo, T. H., & Ho, L. A. (2014). Enabling innovative ability: knowledge sharing as a mediator. Industrial Management & Data Systems. https://doi.org/10.1108/IMDS-10-2013-0434

Lam, W., Huo, Y., & Chen, Z. (2018). Who is fit to serve? Person–job/organization fit, emotional labor, and customer service performance. Human Resource Management, 57(2), 483–497. https://doi.org/10.1002/hrm.21871

Le, P. B., & Lei, H. (2019). Determinants of innovation capability: the roles of transformational leadership, knowledge sharing and perceived organizational support. Journal of Knowledge Management. https://doi.org/10.1108/JKM-09-2018-0568

Lin, H. F. (2007). Knowledge sharing and firm innovation capability: an empirical study. International Journal of manpower. https://doi.org/10.1108/01437720710755272

Mbandi, E. M. (2020). Understanding the Relationship Between Perceived Organizational Support, Attitudinal Differences, and Knowledge Transfer Amongst Teleworkers at a US Federal Government Agency. Trevecca Nazarene University.

https://www.proquest.com/openview/c18fb2a8f44cecee03dfdd6d8f539abe/1?pq-origsite=gscholar&cbl=18750&diss=y

McMurray, A. J., Islam, M., Sarros, J. C., & Pirola‐Merlo, A. (2012). The impact of leadership on workgroup climate and performance in a non‐profit organization. Leadership & Organization Development Journal. https://doi.org/10.1108/01437731211253000

Mollazehi, A., & Karimi, F. (2019). Identification and validating factors affecting teachers’ knowledge sharing through ICT. Science and techniques of information Management, 4(4), 103–131. https://doi.org/10.22091/stim.2019.3626.1256

Momeni, M., Ebrahimpour, H., & Ajirloo, M. B. (2014). Surveying the impact of inferential organizational justice on innovative work behavior. Singaporean Journal of Business, Economics and Management Studies, 51(1123), 1–8. https://doi.org/10.12816/0003900

Nonaka, I., & Takeuchi, H. (1995). The knowledge-creating company: How Japanese companies create the dynamics of innovation. New York, NY. https://www.elibrary.ru/item.asp?id=500795

Pian, Q. Y., Jin, H., & Li, H. (2019). Linking knowledge sharing to innovative behavior: the moderating role of collectivism. Journal of Knowledge Management, 23(8), 1652-1672. doi.org/10.1108/JKM-12-2018-0753

Raykov, M. (2014). Employer support for innovative work and employees’ job satisfaction and job-related stress. Journal of occupational health, 12–192. https://doi.org/10.1539/joh.12-0192-OA

Tenenhaus, M., Amato, S., & Esposito Vinzi, V. (2004, June). A global goodness-of-fit index for PLS structural equation modelling. In Proceedings of the XLII SIS scientific meeting (Vol. 1, No. 2, pp. 739-742). researchgate.net

Theurer, C. P., Tumasjan, A., & Welpe, I. M. (2018). Contextual work design and employee innovative work behavior: When does autonomy matter? PloS one, 13(10), e0204089. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0204089

Usmanova, N., Yang, J., Sumarliah, E., Khan, S. U., & Khan, S. Z. (2020). Impact of knowledge sharing on job satisfaction and innovative work behavior: the moderating role of motivating language. VINE Journal of Information and Knowledge Management Systems, 51(3), 515–532. https://doi.org/10.1108/VJIKMS-11-2019-0177

Vandavasi, R. K. K., McConville, D. C., Uen, J. F., & Yepuru, P. (2020). Knowledge sharing, shared leadership and innovative behaviour: a cross-level analysis. International Journal of Manpower, 41(8), 1221–1233. https://doi.org/10.1108/IJM-04-2019-0180

Wahyudi, S. (2019). Person-Organization Fit, Knowledge Sharing Behaviour, and Innovative Work Behaviour: A Selfdetermination Perspective. International Journal of Innovation, Creativity and Change., 4(4). https://eprints2.undip.ac.id/id/eprint/2615/1/Wahyudi_et_al_2019.pdf

Wetzels, M., Odekerken-Schröder, G., & Van Oppen, C. (2009). Using PLS path modeling for assessing hierarchical construct models: Guidelines and empirical illustration. MIS quarterly, 177-195. https://www.jstor.org/stable/20650284

Yan, Z., Wang, T., Chen, Y., & Zhang, H. (2016). Knowledge sharing in online health communities: A social exchange theory perspective. Information & Management, 53(5), 643-653. https://doi.org/10.1016/j.im.2016.02.001