ارزیابی بر‏هم‏کنش نیتروژن با علف‏کش‏ برعملکرد و اجزای عملکرد گندم در رقابت با علف‏های هرز

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 مهر 1402   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.2023.81218.1131

نویسندگان

سعید سعیدی پور^{* 1}؛ فرزاد سلطانی²

¹دانشگاه آزاد اسلامی-واحد شوشتر

²دانشجو

چکیده

با هدف بررسی عملکرد گندم در رقابت با علف‏های هرز در سطوح مختلف نیتروژن و علف‏کش، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر در سال زراعی 1398-1397 با آرایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تیمارها شامل: چهار سطح علف‏کش مت‏سولفورون + سولفوسولفورون (صفر، 38، 40 و 48 گرم در هکتار) 30 روز پس از کاشت و پنج سطح نیتروژن (0، 60، 120، 180 و 240 کیلو‏گرم در هکتار) بودند. کنترل مکانیکی با دست به‏عنوان شاهد در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که اثر تیمار علف‏کش بر وزن هزار دانه معنی‏دار بود. به طوری که افزایش دوز علف‏کش تا 48 گرم در هکتار، افزایش وزن هزار دانه را به‏اندازه تیمار شاهد (وجین دستی) بالا برد. اثر نیتروژن و علف‏کش بر تعداد سنبله نیز معنی‏دار بود. با افزایش مقدار نیتروژن تا 120 کیلو‏گرم در هکتار تعداد سنبله افزایش یافت. این تغییرات در مقادیر نیتروژن بالاتر از 120 کیلو‏گرم در هکتار معنی‏دار نبود. اثر متقابل نیتروژن و علف‏کش بر عملکرد دانه و ماده خشک گندم و علف هرز معنی‏دار بود. با افزایش نیتروژن، عملکرد و ماده خشک گندم در دوزهای بالاتر علف‏کش افزایش و در دوزهای پایین، کاهش یافت. در سطوح پایین نیتروژن، بین سطوح علف‏کش به لحاظ عملکرد دانه تفاوت معنی‏داری مشاهده نشد. بیش‏ترین عملکرد دانه و کم‏ترین ماده خشک علف هرز به‏ترتیب با 3/5026 و 178 کیلوگرم در هکتار در تیمار 240 کیلوگرم نیتروژن و 48 گرم علف‏کش در هکتار به‏دست آمد. همبستگی منفی و معنی‏دار ماده خشک گندم و علف‏های هرز، وجود ارتباط نزدیک در برهم‏کنش تیمارها را نشان داد. از این رو می‏توان از طریق اعمال ترکیب مناسب نیتروژن و علف‏کش در مدیریت تلفیقی علف‏های هرز گندم بهره جست.

کلیدواژه‌ها

عملکرد دانه؛ کارایی کنترل علف&rlm؛ هرز؛ ماده خشک علف هرز؛ مت&rlm؛ سولفورون + سولفوسولفورون؛ نیتروژن

مراجع