تأثیرپذیری ساختار مالی شرکت‌های فعال در بورس از ابزارهای نوین تأمین مالی اسلامی

اقتصاد پولی مالی

مقاله 7، دوره 30، بهار و تابستان 1402 - شماره پیاپی 25، مرداد 1402، صفحه 201-232   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/mfe.2023.77948.1219

نویسندگان

احمد عاقلی¹؛ سید علی پایتختی اسکوئی^{* 2}؛ نادر مهرگان³؛ منیره دیزجی²

¹دانشجوی دکتری، گروه اقتصاد، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

²دانشیار، گروه اقتصاد، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

³استاد، گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

چکیده

هنگامی ﻧﻘﺶ بازار سرمایه ﭘﺮرﻧﮓ و ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ می‌شود ﻛﻪ اﻣﻜﺎن ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ ﺑـﺎ ﻧـﺮخ ﻣﻨﺎﺳـﺐ از ﻃﺮﻳـﻖ اﺑﺰارﻫـﺎی ﻣﺘﻨﻮع و ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﻮد. در این بین، ﺻﻜﻮک ﻧﻮﻋﻲ اﺑﺰار ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ اﺳﻼﻣﻲ ﺑﺮای ﺑﻨﮕﺎه‌ها اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺷـﺎﻳﺪ ﺑﺘـﻮان آن را ازجملۀ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ و مهم‌ترین راﻫﻜﺎرﻫﺎی ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﺮﺷﻤﺮد. در مقاله حاضر به بررسی تأثیرپذیری ساختار مالی شرکت‌های فعال در بورس از ابزارهای نوین تأمین مالی اسلامی (صکوک)، با استفاده از تکنیک پانل دیتا با رویکرد هم انباشتگی (همجمعی) جوهانسون جوسیلیوس پرداخته شده است. بدین منظور از اطلاعات سالانه 83 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌های 1389 تا 1398 استفاده شده است. براساس نتایج حاصله، کلیه ابزارهای نوین تأمین مالی اسلامی تأثیر مثبتی بر شاخص ساختار مالی (نسبت سرمایه به دارایی) داشتند؛ به‌طوری‌که در بلندمدت، تأثیر صکوک اجاره، صکوک مرابحه، صکوک منفعت، صکوک استصناع و صکوک مشارکت، معنادار بوده و با توجه به ضرایب، این متغیرها به ترتیب معادل 06/7، 32/20، 07/0، 32/3 و 84/0 درصد از تغییرات شاخص ساختار مالی را توضیح می‌دهند. بر این اساس، انتشار اوراق صکوک به طرز قابل‌توجهی می‌تواند ساختار مالی شرکت‌ها را بهبود بخشد.

کلیدواژه‌ها

ساختار مالی؛ تأمین مالی اسلامی؛ بورس اوراق بهادار تهران؛ پانل دیتا

مراجع

Abd Rahim, S., & Nursilah, A. (2016). Investigating Stock Market Reactions on Sukuk Issuance in Malaysia Based on Tenures, Journal of Economics and Finance, 3(7), 29-35.

Abedifar, P.; Molyneux, P., & Tarazi, A. (2013). Risk in Islamic banking, Review of Finance, 6(17), 2035-2096.

Akhand Akhtar, H. (2016). Inflationary shocks and real output growth in nine Muslim-majority countries: Implications for Islamic banking and finance, Journal of Asian Economics, 1(45), 56-73.

Baltagi, Badi H., (2013). Econometric analysis of panel data, John Wiley and Sons, New York.

Bekhradi Nasab, V., & Zholanezhad, F. (2017). The Investigating Relationship Islamic Securities Financing and Profitability in the Iranian Capital Market, Quarterly Journal of Islamic Finance and Banking Studies, 3(5), 135-168. (In Persian)

Bradfield, J. (2014). Introduction to the economics of financial market, by: E., Kardgar, M., Sabzi, & A., Daghighi Asl, Tehran: Industrial Management Institute Publicaion. (In Persian)

Cenral Bank of Iran (2021). Economic Time Series Database, available in http://www.tsd.cbi.ir. (In Persian)

Codal (2021). available in https://www.codal.ir. (In Persian)

Eskandar Bayati, F.; Sadeghi, E., & Ramezani, A. (2014). Sukuk issuance capacity in private banks compared to state-owned banks, Auditor Quarterly, 1(72) 60-70. (In Persian)

Hisham Hanifa, M.; Masih, M., & Obiyathulla, I. B. (2015). Why do issuers issue Sukuk or conventional bond? Evidence frome Malaysian listed firms using partial adjustment model, Pacific-Basin Finance Journal, 3(34), 233-252.

Jiang, Ch., & Zhang, P. (2017). Threshold Effects of Capital Account Liberalization on Productivity: Bootstrap Method in Non-dynamic Panels. Wireless Personal Communications, 1, (102), 713-723.

Jude, E. (2010). Financial Development and Growth: A Panel Smooth Regression Approach". Journal of Economic Development, 1(35), 15-33.

Lashkari, M., & Behzad Arjmandi, M. (2012). The Study of Financing Methods in Islamic System with an emphasis on Sukuk, Islamic Economics & Banking, 1(1), pp. 33-56. (In Persian)

Mimouni, K.; Smaoui, H.; Temimi, A., & Al-Azzam, M. (2019). The impact of Sukuk on the performance of conventional and Islamic banks". Pacific-Basin Finance Journal, 1(54), 42-54.

Mousavian, S. A.; Vosough, B., & Farhadian Arani, A. (2013). Recognizing and Ranking Islamic Financial Instruments (SUKUK), Strategic Management Thought, 7(1), 187-212. (In Persian)

Muharam, H.; Junita Anwar, R., & Robiyanto, R. (2020). Islamic stock market and sukuk market development, economic growth, and trade openness (the case of Indonesia and Malaysia). Indonesia: central Java.

Olaide, K. M., & AbdulKareem, I. A. (2021). Islamic Financing as Mechanism for Socio-Economic Development: A Conceptual Approach, The Journal of Management Theory and Practice (JMTP), 1(1), 94-98.

Rajaei Bagsiaei, M.; Moharram Ogli, O., & Alirezaei, M. (2018). The Impact of Islamic Financing Instruments (Participatory and Exchange) on Profitability of Iranian Private Banks, Ma'rifat-e Eghtesad-e Islami, 9(2), 105-120. (In Persian)

Rossazana, A. R.; Norlina, K., & Farhana, I. (2013). Efficiency performance of Malaysian Islamic banks, MPRA Paper, 46238, 1-10.

Sabri, M. A. J., & Zakaria, F. F. (2011). Performance of islamic banking contracts in Malaysia Banking industry, International Islamic Banking, Finance and Investment Conference.

Sadat Jamal, Sh., & Najafizadeh, S. A. (2019). The effect of using sukuk on financial performance of companies listed on Tehran Stock Exchange", Applied Research in Management and Accounting, 4(13) 1-14. (In Persian)

Salehabadi, A.; Fadaienejad, M. E., & Joshan, E. (2018). The Effect of Sokuk Issuance on Risk-adjusted Return and Stock Trading Value, Financial Research Journal, 20(4), 427-444. (In Persian)

Sukuk Issuances in Iran Capital Market (2021). available in https://sukuk.ir, (In Persian).

Talebi, M., & Hosseini Asl, M. (2021). The effect of Sukuk on trading & Islamic banking accepted in Tehran Stock Exchange. Recent Researchs at Managemen & Accounting knowledges, 8, 50-61. (In Persian)

Tehran Stock Exchange (2021). available in https://tse.ir, (In Persian).

Thomi, D. K. (2014). The effect of Islamic banking products on financial performance of commercial banks in Kenya, Phd Thesis, University of Nairobi.

Ul Abideen, Z. (2019). Financial Performance Analysis of Islamic Bank and Conventional Bank in Pakistan 2015- 2017: a Comparative study, Department of Islamic studies, GIFT University, Gujranwala.