تعیین درصد زیست فراهمی فسفر خاکستر استخوان نسبت به مونو‌کلسیم فسفات و تاثیر آن بر عملکرد، کیفیت استخوان و قابلیت هضم فسفر در جوجه‌های گوشتی سویه‌ی آرین

پژوهشهای علوم دامی ایران

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 مهر 1402   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijasr.2023.83152.1156

نویسندگان

محمد صدقی^{* 1}؛ زهرا صرامی¹؛ راضیه قاسمی¹؛ مهدی زنقایی²

¹گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران

²شرکت خاکستر استخوان الماس نوین، ایران

چکیده

استخوان منبع سرشار از فسفر و کلسیم است که میتوان طی فرآیندهایی آن‌ را به خاکستر استخوان تبدیل کرد. هدف از این مطالعه استفاده از خاکستر استخوان به عنوان منبع فسفر و بررسی درصد زیست فراهمی فسفر موجود در آن بود. برای این منظور از 350 قطعه جوجه‌گوشتی در قالب طرح کاملا تصادفی با 7 تیمار و 5 تکرار استفاده شد. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از: 1) جیره پایه حاوی 11/0 درصد فسفر قابل دسترس؛ 4،3،2) مکمل کردن جیره پایه با 05/0 و 1/0 و 15/0 درصد فسفر از منبع مونوکلسیم فسفات؛ 7،6،5) مکمل کردن جیره پایه با 05/0 و 1/0 و 15/0 درصد فسفر از منبع خاکستر استخوان. درصد زیست فراهمی فسفر خاکستر استخوان بر اساس فسفر مصرفی نسبت به افزایش وزن روزانه و خاکستر استخوان با روش نسبت شیب خط به دست آمد. نتایج نشان داد که بر اساس افزایش وزن پرنده، فسفر خاکستر استخوان در دوره‌ی رشد و در دوره‌ی پایانی به ترتیب 37/82 درصد و 24/93 درصد اثر بخشی زیستی داشته است. بر اساس نتایج حاصل از عملکرد و افزایش درصد زیست‌فراهمی فسفر خاکستر استخوان در دور‌ه‌ی پایانی، می‌توان نتیجه گرفت که با افزایش زمان مصرف خاکستر استخوان، زیست فراهمی فسفر آن نیز افزایش یافته و توانسته است کمبود رشد اولیه را جبران کند. همچنین بر اساس درصد خاکستر و فسفر استخوان درشت‌نی، قابلیت زیست فراهمی فسفر خاکستر استخوان نسبت به مونوکلسیم-فسفات به ترتیب 86/92 و 39/96 درصد بود. آنالیز فاکتوریل نتایج قابلیت هضم نشان داد که با افزایش سطح فسفر خوراک و استفاده از مونوکلسیم‌فسفات، درصد قابلیت هضم ماده خشک خوراک به طور معناداری افزایش می‌یابد. به طورکلی می‌توان نتیجه گرفت که قابلیت زیست فراهمی فسفر خاکستر استخوان نسبت به مونوکلسیم فسفات 92 تا 96 درصد است. این نتیجه بیانگر قابلیت خوب خاکستر استخوان برای استفاده به عنوان منبع معدنی فسفر و کلسیم است.

کلیدواژه‌ها

خاکستر استخوان؛ قابلیت زیست فراهمی؛ فسفر؛ کیفیت استخوان؛ قابلیت هضم

مراجع