بررسی تأثیر عملیات بازار باز بر ثبات متغیر‌های اقتصاد کلان در ایران با تأکید شرایط تحریم

اقتصاد پولی مالی

مقاله 3، دوره 30، بهار و تابستان 1402 - شماره پیاپی 25، تیر 1402

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/mfe.2023.79341.1245

نویسندگان

مهدی خلوصی صادق^{* 1}؛ پرویز داودی²؛ محمدرضا سزاوار³

¹دانشگاه شهید بهشتی تهران

²استاد دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی

³مدرس دانشگاه شهید بهشتی تهران

چکیده

ثبات اقتصاد کلان یکی از مهم‌ترین مسئله‌های اصلی سیاست‌گذاران کشور‌های درحال‌توسعه به‌ویژه کشور ایران است. در راستای ایجاد ثبات در اقتصاد، یکی از ابزارهای مهم و کارآمد سیاست‌های پولی هستند که به شکل‌های مستقیم و غیر‌مستقیم توسط بانک مرکزی مورداستفاده قرار می‌گیرند. عملیات بازار باز یکی از ابزار‌های غیرمستقیم بانک مرکزی است که در راستای برقراری تعادل در نظام پولی مورد کاربرد بانک مرکزی طی دوره 1398 تابه‌حال قرارگرفته است. از سوی دیگر، شرایط اقتصادی در ایران متفاوت از سایر کشور‌ها بوده، چراکه ایران با انواع تحریم‌های اقتصادی و غیر‌اقتصادی توسط کشور‌های غربی مواجه بوده است. ازاین‌جهت یکی از متغیرهای متأثر در بررسی تأثیر عملیات بازار باز بر متغیرهای کلان اقتصادی، شاخص تحریم است که در مطالعه حاضر به‌صورت یک شاخص کمی در نظر گرفته‌شده و تأثیر آن در مدل سنجیده شده است. در این تحقیق به بررسی تأثیر عملیات بازار باز بر متغیر‌های کلیدی اقتصاد همچون تولید ناخالص داخلی، نرخ بهره، تورم و نرخ ارز با لحاظ نمودن شرایط تحریم در ایران طی بازه زمانی 1392 تا 1400 با تواتر فصلی و استفاده از رویکرد ARDL پرداخته‌شده است. نتایج حاکی از آن است که با در نظر گرفتن شرایط تحریمی، تأثیر متغیر عملیات بازار باز بر متغیر‌های تولید ناخالص داخلی، نرخ بهره، تورم و نرخ ارز در رابطه بلند‌مدت به ترتیب 0.03-، 0.2، 0.26 و 0.75 است. طبق محاسبات مشخص شد که عملیات بازار باز با توجه به وجود شرایط تحریم در ایران، تأثیر مورد انتظار تئوریک را در ایران نداشته است.

کلیدواژه‌ها

ثبات اقتصادی؛ سیاست‌ پولی؛ عملیات بازار باز؛ رویکرد ARDL

مراجع