دانشگاه ایرانی؛ از مهجوریت مفهوم تربیت تا ناکارآمدی در تحقق انتظارات فردی و اجتماعی

پژوهش نامه مبانی تعلیم و تربیت

مقاله 3، دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 23، شهریور 1401، صفحه 56-76   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/fedu.2023.78680.1199

نویسنده

محمد امینی^*

دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

چکیده

نقش و جایگاه نهاد دانشگاه در عرصه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی مورد توجه و تأکید همه صاحب‌نظران مربوطه بوده و شواهد تجربی و پژوهشی فراوان نیز این واقعیت را تایید می­کنند. با این همه به نظر می‌رسد که این نهاد مهم در ایران با مشکلات فراوانی مواجه است. آنچه در این مقاله به عنوان یکی از اصلی‌ترین عوامل معرفتی یا فکری مشکلات موجود آموزش عالی ایران مورد تبیین و مفهوم‌پردازی قرار گرفته غفلت از ماهیت، مفهوم و مضمون محوری فرآیند تربیت انسان در دانشگاه ایرانی و تقلیل آن به روندی ایدئولوژیک و دولت‌محور بوده است که در نتیجه آن نیازها و علایق دانشجویان و نیز انتظارات اجتماعی از دانشگاه (در سطوح محلی، منطقه‌ای و ملی) مورد غفلت قرار گرفته است. این مقاله در حکم تلاشی آغازین برای توجه دادن سیاست‌گذاران و برنامه ریزان آموزش­‌عالی کشور به فهم عمیق‌­تر فرآیندهای آموزشی و تربیتی و فراهم کردن زمینه­‌ها، الزامات و اقتضائات گوناگون آن در محیط­‌های دانشگاهی است. یافته­ های حاصل از این مطالعه توصیفی و تحلیلی، نشان می­دهد که تربیت در مراکز دانشگاهی کشور به دلایل مختلف به ویژه اتخاذ سیاست­های کمیت­‌محور و غفلت از ابعاد کیفی آموزش به روندی کم تأثیر بر روی دانشجویان تبدیل شده و در عمل نتوانسته است در معنا و مفهوم اصلی خود که ناظر بر رشد و کمال همه­جانبه، فهم و پذیرش آزادانه، آگاهانه و نقادانه مفاهیم و ارزش­ها و به‌کارگیری آن‌ها در سلوک فردی و اجتماعی دانشجویان است، تجلی و عینیت یافته و در نتیجه از تحقق انتظارت فردی و اجتماعی خود قاصر است.
 

کلیدواژه‌ها

دانشگاه ایرانی؛ تربیت؛ دانشجویان؛ سیاست‌گذاری آموزش عالی؛ یادگیری

مراجع

Abbasi, M., & Shirehpaz Arani, A. A. (2012). Higher Education Quality Policy: Challenges and Prospects Fifth Conference on Quality Evaluation in the University System, University of Tehran. (In Persian).

Abdi, H., Mirshah Ja’fari, S. E., Nili, M. R., & Rajaeipour, S. (2018). An Explanation of the Future Curricula toward Realizing the Visions and Missions of Iranian Higher Education in Horizon of 2025. Journal of higher education curriculum studies, 8(16), 59-88. (In Persian)

Aghazadeh, A. (2010). Iran Education Issues. Tehran: Samt. (In Persian)

Alam, K., & Halder, U. K. (2016). The emergence and impact of privatization of higher education: Indian overview. EMERGENCE, 6(12).

Ali Beigi, A. H., & Qambar Ali, R. (2010). Presenting a Conceptual Model for Sustainable Higher Education. Journal of Research in Educational Science, 4(9), 145-163. (In Persian)

Althusser, L. (2010). Ideology and ideological systems of government, translated (R. Sadra, Trans.). Tehran: Cheshmeh Publishing. (In Persian)

Apple, M. (2015). Ideology and curriculum, translated (A. S. e. al., Trans.). Isfahan: Neveshte Publications. (In Persian)

Attarzadeh, M. (2008). University and Innovation; Function and Pathology. 12(4), 23-42. (In Persian)

Azizi, N. (2009). Investigating the Challenges and Insufficiency of University Education in the Field of Humanities Reflecting on Students' Opinions [Research]. Iranian Higher Education, 1(2), 1-29. (In Persian)

Bagheri, A., & Karimov, M. (2013). A Critical Analysis on Historical Process of Higher Education in Iran. Sociological Cultural Studies, 4(1), 23-57. (In Persian)

Bagheri, K. (2011). An Introduction to the Philosophy of Education of the Islamic Republic of Iran (2 ed., Vol. 1). Tehran: Scientific and Cultural Publications. (In Persian)

Beheshty, S., & Nikoei, R. (2010). Analysis and critique of Kant's educational philosophy with emphasis on his moral theory. Journal of Educational Scinces, 5(3), 5-27. (In Persian)

Dehnoalian, A., Orooji, A., Alaviani, M., & Ghodousi Moghadam, S. (2018). Studying the Status of Accepted Students of Neyshabur University of Medical Sciences 2016- 2017 [Original Article]. Journal of Birjand University of Medical Sciences, 25(0), 83-92. (In Persian)

Farasatkhah, M. (2008). A Study of the Existing and the Desired State of the “Scientific Evaluation System” in Iran;Emphasizing the Higher Education Sector. Journal of Science and Technology Policy, 1(2), 43-58. (In Persian)

Farasatkhah, M. (2010 ). History and accidents of universities in Iran, . Tehran: Rasa. (In Persian)

Farasatkhah, M. (2021). The university has rolled from the city to the government [Interview]. https://www.ibna.ir/vdcdkx0s9yt0fn6.2a2y.html . (In Persian)

Fazeli, N. (2020). Ideology in Education is Detrimental to learning. Lecture at the scientific-specialized meeting of ideology and curriculum. https://sedayemoallem.ir/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4-%DA%AF%D9%81%D8%AA-%DA%AF%D9%88/item/17314. (In Persian)

Fereidouni, S. (2018). Higher education expansion with emphasis on social impact: a grounded theory approach [Original]. Quarterly Journal of Research and Planning in Higher Education, 23(4), 69-96. (In Persian)

Gutek, G. (2020). Philosophical Schools and Educational Ideas (M. J. Paksrasht, Trans.). Tehran: Samt. (In Persian)

Hoshyar, M. B. (1957). Principles of Education. Tehran: University of Tehran Press. (In Persian)

Kabal, A. B. (2011). University; Today's Institution (A. Sharifi, Trans.). Tehran: Institute for Cultural and Social Studies. (In Persian)

Kant, E. (1984). Education, (G. H. Shokouhi, Trans.). University of Tehran Press. (In Persian)

Keshavarzi, M. (2006). The History of Education in Iran. Rozbahan Publications. (In Persian)

Khosravi, G., Farasatkhah, M., Khaniki, H., Fazeli, M., Ghafari, G., & Pasapur, Z. (2020). Iranian University; Necessities of Today and Future Horizons. University of Today, 3(4), 6-24. (In Persian)

Maleki, H. (2010). Indicators of education. Tehran: Ayeezh. (In Persian)

Maleki, H. (2017). Curriculum planning (Practice Guide). Mashhad: Payame Andishe. (In Persian)

Mohammadi Chaboki, R. (2019). The Philosophy of Higher Education: Nature and Scope. Culture Strategy Quarterly, 12(47), 7-32. (In Persian)

Musaipur, N. (2004). Fundamentals of Secondary Education Planning. Mashhad: Astan Quds Razavi Publications. (In Persian)

Naqibzadeh, M. A. H. (2018). A Look at the Philosophy of Education. Tehran: Tahoori. (In Persian)

Pakseresht, M. J. (2006). Educational theories and theory-making challenges in Iranian education system. Educational Innovations, 6(6), 125-148. (In Persian)

Pourezat, A. A., Khastar, H., Taheri Attar, G., Farahi, M. M., & Nargesian, A. (2008). Ideal Model of Iranian Universities and Higher Education Institutions in the Era of Globalization. Iranian Journal of the Knowledge studies in the Islamic University, 12(4), 3-22. (In Persian)

Sadeghzadeh Ghamsari, A. (2012). Development of a Community Education Philosophy Compatible with Islamic-Iranian Cul-ture; a Prerequisite for fundamental Change in Modern Education Systems. 5(Issue 17-18), 51-91. (In Persian)

Shokohi, G. H. (2000). Foundations and Principles of Education. Mashhad: Astan Quds Razavi Publications. (In Persian)

Tanzi, V. (1998). Corruption around the world: Causes, consequences, scope, and cures. Staff papers, 45(4), 559-594.

Tasnimi, A., & Sajadi, S. M. (2001). A theoretical critique of the privatization of higher education centers [Original]. Quarterly Journal of Research and Planning in Higher Education, 7(2), 15-42. (In Persian)

Tavassoli, T. (2007). The Concept of Education from the Perspective of Poets, Writers and Thinkers of Persian language. The Journal of New Thoughts on Education, 3(3), 137-155. (In Persian)

Tüysüz, M., Yıldıran, D., & Demirci, N. (2010). What is the motivation difference between university students and high school students? Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 1543-1548.

Vaziri, M. (2000). Curriculum Planning System in Iranian Higher Education: Characteristics and Orientations [PhD Thesis, Tarbiat Modares University]. Tehran. (In Persian)

Zakersalehi, g. (2017). Iranian University and the Function & Identity Conflict: Seeking the Lost Model. Foundations of Education, 7(1), 27-46. (In Persian)