بررسی کارایی مدل SWMM در شبیه سازی و ارزیابی ظرفیت کانالهای شهری کلات نادری جهت عبور جریانهای سیلابی

جغرافیا و مخاطرات محیطی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 آبان 1402

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geoeh.2023.82144.1357

نویسندگان

زینت حصامی¹؛ محمدتقی دستورانی^{* 2}؛ فاطمه رضایی³

¹دانشگاه فردوسی مشهد. دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست

²دانشگاه فردوسی مشهد- دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست

³شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی

چکیده

این تحقیق درمنطقه ای از شهر کلات انجام شد، ابتدا مشخصات فیزیکی حوزه برآورد و پس از تعیین سرعت متوسط آب، زمان تمرکز منطقه تعیین گردید. سپس با استفاده از خصوصیات بارندگی و توزیع زمانی و مکانی بارش مدل SWMM برای دوره بازگشت های مختلف شبیه سازی، آنالیز حساسیت و ارزیابی گردید. با انجام آنالیز حساسیت مشخص شد بیشترین تاثیر را درصد مناطق نفوذناپذیر روی میزان دبی اوج دارد. برای واسنجی و ارزیابی نتایج مدل از 5 واقعه اندازه گیری شده استفاده شد. سه واقعه برای واسنجی مدل استفاده شد و جهت تجزیه و تحلیل نتایج از معیارهای Nash،RMSE ،BIAS% و KGE استفاده شد. نتایج واسنجی مدل نشان داد که در شبیه سازی سه واقعه انتخاب شده انطباق نسبتا خوبی بین رواناب شبیه سازی شده و مشاهده ای دارد که مقدار NS برای وقایع بیشتر از 0.5 می باشد. دو واقعه نیز برای ارزیابی مدل استفاده شد و جهت تجزیه و تحلیل نتایج از معیارهای ذکر شده در مرحله واسنجی استفاده شد. نتایج ارزیابی مدل SWMM کارایی و دقت مدل را با مقدار NS بالاتر از 5/0 تایید می کند. همچنین مقادیر RMSE برای وقایع شبیه سازی حاصل از واسنجی مدل SWMM به ترتیب برابر 01/0، 003/0 و 01/0 متر مکعب بر ثانیه و برای وقایع مورد استفاده از ارزیابی مدل 04/0 و 04/0 متر مکعب بر ثانیه بدست آمد که نشان دهنده ی نتایج قابل قبول مدل است. نتیجه نشان می دهد که مدل SWMM دقت مورد نیاز برای شبیه سازی رواناب شهری در منطقه مورد مطالعه را دارد.

کلیدواژه‌ها

رواناب شهری؛ مدل SWMM؛ کانال های شهری؛ سیلاب

مراجع