تحلیل جامعه‌شناختی رابطه بین سواد رسانه‌ای و تمایل به رفتار بزهکارانه (مورد مطالعه: دانش‌آموزان دوره متوسطه شهر تبریز)

علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 آذر 1402   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/social.2023.84031.1409

نویسندگان

پدرام رنجبر^{* 1}؛ دکتر حبیب احمدی²؛ ماهرخ رجبی³

¹کارشناسی ارشد جامعه شناسی، دانشگاه شیراز

²استاد بخش جامعه شناسی دانشگاه شیراز

³استادیار جمعیت‌شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

در سال‌های اخیر ما در فضایی به سر می‌بریم که رسانه‏های نوین نقش اصلی را در شکل‌دهی کنش‌های نوجوانان بازی می‏کنند؛ به طوری که این رسانه‌های عاملی موثر در حفظ نظم اجتماعی و یا ایجاد رفتارهای بزهکارانه هستند. در این بین، همراه با افزایش استفاده از رسانه‌های نوین، بحث سواد رسانه‌ای نیز اهمیت خاصی پیدا کرده است. بنابراین، هدف پژوهش حاضر مطالعه رابطه بین سواد رسانه‌ای و تمایل به رفتارهای بزهکارانه در بین دانش‌آموزان دوره متوسطه است. برای این منظور تعداد 390 نفر از دانش‌آموزان شهر تبریز با استفاده از پرسش‌نامه محقق‌ ساخته و روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای پیمایش شدند. یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که بین میزان تمایل به رفتارهای بزهکارانه بر اساس جنسیت و نوع مدرسه تفاوت معناداری وجود ندارد. اما بین میزان تمایل به رفتارهای بزهکارانه در بین دانش‌آموزان دوره متوسطه بر حسب محل یا منطقه سکونت آنها تفاوت معناداری وجود دارد. به طوری‌که میزان تمایل به رفتارهای بزرهکارانه در بین پاسخگویان ساکن مناطق کم‌برخودار بیشتر از افراد ساکن مناطق نیمه‌برخودار و برخوردار است. بین پایگاه اقتصادی- اجتماعی خانواده دانش‌آموزان و سواد رسانه‌ای دانش‌آموزان با تمایل به رفتارهای بزهکارانه به ترتیب (27/0-) و (33/0-) همبستگی معنادار معکوسی وجود دارد. علاوه بر این، با استفاده از مدل‌سازی معادله ساختاری با بهره‌گیری از نرم‌افزار Amos مشخص شد که پایگاه اقتصادی- اجتماعی خانواده (30/0-) و سواد رسانه‌ای (33/0-) بر تمایل به رفتارهای بزهکارانه دانش‌آموزان تاثیر دارند.

کلیدواژه‌ها

سواد رسانه‌ای؛ رفتار بزهکارانه؛ بزهکاری؛ دانش‌آموزان؛ شهر تبریز

مراجع