تأثیر اطلاع‌درمانی بر نوموفوبیا در دانشجویان

پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی

مقاله 6، دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 26، آذر 1402، صفحه 114-134   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/infosci.2023.82679.1165

نویسندگان

اورانوس تاج الدینی^{* 1}؛ طاهره طغرلی²

¹دانشیار، علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران،

²کارشناس ارشد، علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران

چکیده

مقدمه: هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی تأثیر اطلاع‌درمانی بر نوموفوبیا (بی‌موبایلی ‌هراسی) در دانشجویان است.
روش‌شناسی: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و با طرح پیش‌آزمون پس‌آزمون است. جامعۀ آماری این پژوهش شامل دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال تحصیلی 1402-1401 است. 40 نفر از این دانشجویان که براساس فهرست موجود بیشتر از بیست ساعت در کتابخانه مرکزی حضور فیزیکی داشته و بعد از پاسخ به پرسشنامۀ کوتاهی که براساس معیارهای نوموفوبیا طراحی شده بود، حائز شرایط برای ورود به آزمودنی‌ها شدند؛ به‌عنوان نمونه این پژوهش مورد آزمون قرار گرفتند که به‌صورت تصادفی در 3 گروه آزمایش (با دریافت اطلاعات درمانی از راه‌های مختلف) و 1 گروه گواه تقسیم شدند. اطلاع‌درمانی طی شش جلسۀ دوساعتی روی گروه‌های آزمایش انجام شد. هر 4 گروه در پیش‌آزمون و پس‌آزمون با پرسشنامۀ نوموفوبیای یلدریم و کوریا (2015) مورد سنجش قرار گرفتند.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که اطلاع‌درمانی در کاهش بی‌موبایلی ‌هراسی دانشجویان مؤثر بوده و این تأثیر در گروه آزمایشی مطالعۀ متون و مشاهدۀ فیلم بیشتر دیده ‌شده است. اختلاف بین گروه آزمایش دیدن فیلم، گروه‌های مطالعۀ متون و جلسات مشاوره با گروه کنترل به‌ترتیب 30/0، 90/1 و 50/1 بوده است.
نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که سطح بی‌موبایلی ‌هراسی دانشجویان پس از اطلاع‌درمانی به‌صورت معنی‌داری کاهش یافته و تأثیر دیدن فیلم و مطالعۀ متون در کاهش بی‌موبایلی ‌هراسی به یک اندازه ولی بیشتر از روش جلسات مشاوره بوده است؛ بنابراین می‌توان گفت اطلاع‌درمانی می‌تواند باعث افزایش سطح سواد سلامت افراد و ضامنی برای دسترسی افراد به اطلاعات هدفمند بوده و بر کاهش نوموفوبیا دانشجویان اثربخش باشد.

کلیدواژه‌ها

بی‌موبایلی ‌هراسی؛ نوموفوبیا؛ اطلاع‌درمانی؛ دانشجویان تحصیلات تکمیلی

مراجع

Anderson, J. C., & Gerbing, D. W. (1988). Structural equation modeling in practice: A review and recommended two-step approach. Psychological Bulletin, 103(3), 411. https%3A%2F%2Fwww3.nd.edu%2F~kyuan%2Fcourses%2Fsem%2Freadpapers%2

Azadmanesh, h., ahadi, h., & Manshaee, G. (2016). Developing and standardization of the mobile concept of semantic differentiation scale means. Quarterly of Educational Measurement, 7(25), 187-211. https://doi.org/10.22054/jem.2017.23524.1583

Baker, T. L. (1988). Doing social research. McGraw-Hill Companies.

Bebbington, A. (2007). Social capital and development studies II:Can Bourdieu travel to policy? Progress in Development Studies, 7(2), 155-162. https://doi.org/10.1177/146499340600700205

Catone, G., Senese, V. P., Pisano, S., Siciliano, M., Russo, K., Muratori, P., Marotta, R., Pascotto, A., & Broome, M. R. (2020). The drawbacks of Information and Communication Technologies: Interplay and psychopathological risk of nomophobia and cyber-bullying, results from the bullying and youth mental health Naples study (BYMHNS). Computers in Human Behavior, 113, 106496.

Chen, B., Liu, F., Ding, S., Ying, X., Wang, L., & Wen, Y. (2017). Gender differences in factors associated with smartphone addiction: a cross-sectional study among medical college students. BMC Psychiatry, 17(1), 1-9. https://doi.org/10.1186/s12888-017-1503-z

Dasgupta, P., Bhattacherjee, S., Dasgupta, S., Roy, J. K., Mukherjee, A., & Biswas, R. (2017). Nomophobic behaviors among smartphone using medical and engineering students in two colleges of West Bengal. Indian Journal of Public Health, 61(3), 199-204. https://doi.org/10.4103/ijph.IJPH_81_16

Delavar, A. (2016). Research methods in psychology and educational sciences. Tehran: Roshd, 100-199. (In Persian)

Diggins, K. (2023). Information Therapy: The Power of Clear Communication In Improving Patient Care. Journal of Christian Nursing, 40(3), 146. https://doi.org/10.1097/CNJ.0000000000001067

Divband, F. (2012). Relationships between sensation seeking, leisure boredom, and self-esteem, with addiction to cellphone. Psychol Res, 15, 30-47. https://elmnet.ir/vslg?url=https%3A%2F%2Fwww.magiran.com%2Fpaper%2F1119570&type=0&id=1020567 (In Persian)

Enez Darcin, A., Kose, S., Noyan, C. O., Nurmedov, S., Yılmaz, O., & Dilbaz, N. (2016). Smartphone addiction and its relationship with social anxiety and loneliness. Behaviour & Information Technology, 35(7), 520-525.

Gezgin, D. M., Hamutoglu, N. B., Sezen-Gultekin, G., & Gemikonakli, O. (2018). Relationship between Nomophobia and Fear of Missing out among Turkish University Students. Cypriot Journal of Educational Sciences, 13(4), 549-561. https://doi.org/10.18844/cjes.v13i4.3464

González-Cabrera, J., León-Mejía, A., Pérez-Sancho, C., & Calvete, E. (2017). Adaptation of the Nomophobia Questionnaire (NMP-Q) to Spanish in a sample of adolescents. Actas Españolas de Psiquiatría, 45(4), 137-144. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28745386

Huh, S., & Bowman, N. (2008). Perception and addiction of online games as a function of personality traits. https://www.researchgate.net/publication291693855

Jokar, M., Baghban, I., & Ahmadi, A. (2006). Comparison of the Effect of Face to Face Counseling and Cognitive Bibliotherapy in Reducing Depressive Symptoms [Original Research]. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, 12(3), 270-276. http://ijpcp.iums.ac.ir/article-1-13-en.html

Kara, M., Baytemir, K., & Inceman-Kara, F. (2021). Duration of daily smartphone usage as an antecedent of nomophobia: Exploring multiple mediation of loneliness and anxiety. Behaviour & Information Technology, 40(1), 85-98. https://doi.org/10.1080/0144929X.2019.1673485

Kemper, D. W., Lorig, K., & Mettler, M. (1993). The effectiveness of medical self-care interventions: A focus on self-initiated responses to symptoms. Patient Education and Counseling, 21(1-2), 29-39. https://doi.org/10.1016/j.pec.2007.03.023

Kemper, D. W., & Mettler, M. (2002). Information therapy: prescribing the right information to the right person at the right time. Managed Care Quarterly, 10(4), 43-46. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12561393/

Khosravi, Z., Javadzade, H., Mahmoodi, M., & Basirian-Jahromi, R. (2021). The Effectiveness web-based Educational Program on Optimal Use of Smartphones among Students with Nomophobia based on Self-Efficacy Theory: The Role of the Medical Librarian. Iranian Journal of Health Education and Health Promotion, 9(3), 246-257. https://doi.org/10.52547/ijhehp.9.3.246 (In Persian)

King, A. L., Valenca, A. M., & Nardi, A. E. (2010). Nomophobia: the mobile phone in panic disorder with agoraphobia: reducing phobias or worsening of dependence? Cogn Behav Neurol, 23(1), 52-54. https://doi.org/10.1097/WNN.0b013e3181b7eabc

King, A. L. S., Valenca, A.-M., Silva, A.-C. O., Baczynski, T., Carvalho, M. R., & Nardi, A. E. (2013). Nomophobia: Dependency on virtual environments or social phobia? Computers in Human Behavior, 29(1), 140-144. https://doi.org/10.1016/j.chb.2012.07.025

Lee, S.-J., Jin, S.-H., & Choi, B.-J. (2012). The influence of technostress and antismart on continuous use of smartphones. Proceedings of the world congress on engineering and computer science,

León-Mejía, A. C., Gutiérrez-Ortega, M., Serrano-Pintado, I., & González-Cabrera, J. (2021). A systematic review on nomophobia prevalence: Surfacing results and standard guidelines for future research. PLoS One, 16(5), e0250509. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0250509

Lin, C.-Y., Potenza, M. N., Ulander, M., Broström, A., Ohayon, M. M., Chattu, V. K., & Pakpour, A. H. (2021). Longitudinal relationships between nomophobia, addictive use of social media, and insomnia in adolescents. Healthcare,

Mendoza, J. S., Pody, B. C., Lee, S., Kim, M., & McDonough, I. M. (2018). The effect of cellphones on attention and learning: The influences of time, distraction, and nomophobia. Computers in Human Behavior, 86, 52-60. https://doi.org/10.1016/j.chb.2018.04.027

Sahin, M., & Bulbuloglu, S. (2021). The Effects of Nomophobic Behavior of University Students on Their Intellectual Thinking Tendency. African Educational Research journal, 9(1), 197-204. https://doi.org/10.30918/AERJ.91.21.032

Schwaiger, E., & Tahir, R. (2022). The impact of nomophobia and smartphone presence on fluid intelligence and attention. Cyberpsychology: Journal of Psychosocial Research on Cyberspace, 16(1).: https://doi.org/1-9. 10.5817/CP2022-1-5

Sedighi arfaee, F., & Tabesh, R. (2021). The effectiveness of life skills training on loneliness and social competence of girl adolescents with symptoms of nomophobia [Research]. Rooyesh-e-Ravanshenasi Journal(RRJ), 9(12), 33-42. https://doi.org/‎ 20.1001.1.2383353.1399.9.12.9.4

Siyami, m., & Rostami, s. (2017). Path Analysis of the Effect of mobile phone usage on academic engagement: the Mediating Role of attention [Research Paper]. Journal title, 4(35), 72-92. https://doi.org/10.52547/erj.4.35.72

Tams, S., Legoux, R., & Léger, P.-M. (2018). Smartphone withdrawal creates stress: A moderated mediation model of nomophobia, social threat, and phone withdrawal context. Computers in Human Behavior, 81, 1-9. https://doi.org/10.1016/j.chb.2017.11.026

Yildirim, C., & Correia, A.-P. (2015). Exploring the dimensions of nomophobia: Development and validation of a self-reported questionnaire. Computers in Human Behavior, 49, 130-137.  https://doi.org/10.1016/j.chb.2015.02.059

Zare_ Farashbandi, F., & Yarahmadi, A. (2015). Information therapy: A new approach with old concept in improvement of chronic diseases. Health Information Management, 12(1), 125-135. https://him.mui.ac.ir/article_11385.html (In Persain)