تبیین ضرورت راهبرد ژئواکونومیک در توسعه سواحل مکران

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 دی 1402

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgrd.2024.81544.1258

نویسنده

هادی ویسی^*

دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

سواحل مکران متشکل از شهرستان های دشتیاری، چابهار، کنارک، زرآباد، جاسک و سیریک به عنوان تنها منطقه ساحلی با دسترسی اقیانوسی در ایران است که از ظرفیت های بی شماری برای توسعه برخوردار است. اما شوربختانه این منطقه راهبردی و منحصر به فرد یکی از مناطق کمتر توسعه یافته ایران است که تا کنون نه تنها از ظرفیت های عظیم آن استفاده نشده بلکه به دلیل غفلت از آن عقب مانده و در حاشیه است. ظرفیت پذیرش جمعیت و احداث سکونتگاه های بزرگ شهری، توان بندرگاهی، بازرگانی و ترانزیتی، استقرار صنایع مادر و آب بر، پتانسیل های بالای پرورش، صید و صنعت آبزیان، ظرفیت های عظیم گردشگری، کریدور ارتباطی و دروازه ورود به اوراسیا و اتصال جمهوری های آسیای مرکزی و افغانستان به کشورهای ساحلی جهان و نزدیک به بازارهای جهانی بزرگ شبه قاره هند و آسیای شرقی بخش های مهمی از استعدادهای این منطقه است. پرسش اصلی پژوهش این است که چرا تا کنون ایران نتوانسته از ظرفیت ها منحصر به فرد این منطقه به درستی استفاده کند و برای بالفعل شدن آنها نیازمند چه استراتژی است. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از داده های کتابخانه ای انجام شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که جمهوری اسلامی ایران پیش از هر اقدامی برای ورود به فرایندهای زمینه سازی توسعه مکران و بالفعل کردن ظرفیت های عظیم منطقه مکران نیازمند اتخاذ راهبرد و گفتمان ژئواکونومیک است. با گفتمان ژئوپلیتیک ایدئولوژیک نمی توان انتظار توسعه داشت در حالی که در بتن گفتمان ژئواکونومیک، صلح، توسعه و امید نهفته است.

کلیدواژه‌ها

ژئواکونومیک؛ مکران؛ چابهار؛ جاسک؛ توسعه