بررسی مسیرهای علّی شکنندگی دولت‌ها در آسیای مرکزی بر‌اساس «منطق فازی»

پژوهش ‎های جغرافیای سیاسی

دوره 8، شماره 3 - شماره پیاپی 31، آذر 1402، صفحه 111-130   

نوع مقاله: مقالات علمی -پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/pg.2023.27206.0

نویسندگان

ابوالقاسم شهریاری^{* 1}؛ سارا اکبری¹؛ محدثه جزائی²

¹دانشجوی دکتری علوم سیاسی و استاد مدعو دانشگاه فردوسی مشهد. مشهد. ایران

²دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد. مشهد. ایران

چکیده

مفهوم شکنندگی دولت ازجمله کلیدواژه‌هایی است که در دوران پس از جنگ جهانی دوم و به­ویژه پس از پایان جنگ سرد، در علوم سیاسی مورد توجه قرار گرفت. آسیای مرکزی نیز از جمله مناطق جغرافیایی بوده است که دیدگاه­ها و تحلیل‌های فراوانی را درباره دولت‌های موجود در این منطقه و شکنندگی آنها برانگیخته است. اما بایست توجه نمود که مسیرهایی که منجر به شکننده شدن دولت‌ها می‌شوند،یکتا نبوده و می‌توان الگوهای متفاوتی را از مسیرهایی که به شکنندگی دولت‌ها منتهی می‌شوند، متصور شد. سؤال اصلی تحقیق حاضر، اول این است که «وضعیت شکنندگی دولت‌های آسیای مرکزی چگونه است؟» و دو دیگر اینکه، «ویژگی مسیرهای علّی‌ای که به شکنندگی دولت‌های آسیای مرکزی منتهی می‌شوند، چیست؟». با توجه به ماهیت اکتشافی سؤال اصلی تحقیق نیز، فرضیه‌ای ارائه نشده و به تفسیر نتایج پرداخته شده است. برای پاسخ به سؤال‌های مورد نظر، با سود جستن از منطق فازی، مسیرهای علّی‌ای که از ترکیب چندین عامل ایجاد می‌شوند، مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه بررسی نیز نشان می‌دهد که 5 دولت در کشورهای آسیای مرکزی جزء دولت‌های شکننده هستند و 5 مسیر علّی را در میان آنها می‌توان مورد شناسایی قرار داد. همچنین در میان عوامل موجود در میان این مسیرهای علّی، عدم مشروعیت دولت و وجود گروه‌های متعارض را می‌توان به‌ عنوان شروط ناکازم شکنندگی دولت‌های آسیای مرکزی، شناسایی نمود.

کلیدواژه‌ها

آسیای مرکزی؛ شکنندگی دولت؛ منطق فازی

مراجع

1. Ahmadian Shalchi, N., (1999). Familiar Land Geographical Characteristics of Asian Countries. Iran, Mashhad: Astan Quds, [In Persian].
2. Alley, A.L., (2010). Yemen's Multiple Crises. Journal of Democracy, 2(4),72-86.
3. Azami, H., & Dabiri, A.A., (2013). Assessing Iran's Geopolitical Opportunities and Challenges in Central Asia. Geographical space, 12(40), 25-47 [In Persian].
4. Collier, P., (2003). Breaking the Conflict Trap. World Bank Policy Research Report, Washington Oxford University Press.

5. Cowan, P.J., (2006). Geographic usage of the terms Middle Asia and central Asia. journal of the Arid Environments, 23(69), 359-363.

1. Fatemi Nejad, A., & Hashemi, M.R., (2017). Regionalism of Iran and Central Asia in the light of globalization: A plan for the regional international community. Strategic studies of public policy, 6(21), 123-144 [In Persian].
2. Fragil States Index (2017). Found for Peac (FFP), Foundforpeac.org/ library/-fragilstatesindex-2015.pdf
3. Kolaei, E., & Akbari, Z., (2016). Fragile Government in Iraq and Women's Security. Politics, 47(1),177-159[In Persian].
4. Lacroix, S., (2014). Saudi Islamists and the Arab Spring. the London School of Economics and Political Science.
5. Lewis, B., (2001). The Multiple Identities of the Middle East Shocked. NewYork: Praeger.
6. Lewis, B., (2002). What Went Wrong? Western Impact and Middle Eastern Response. Oxford University press.
7. Merzlyakova, I., (2002). The Mountains of Central Asia and Kazakhstan. In: Shahgedanova, M. (Ed.), The Physical Geography of Northern Eurasia. (pp: 377–402) Oxford, Oxford University Press.
8. Saei, A., & Kabiri, A., (2012). Comparative Analysis of Governance Quality: An Inter-Country Study with a Fuzzy Approach from 2008-2000. Social Sciences, No. 58: 108-59[In Persian].
9. Saei, A., Kabiri, A., Kasraei, M.S., & Sadeghi, H., (2011). Social Capital and Good Governance: Fuzzy Comparative Analysis between the Country from 2000 to 2008. Social Issues in Iran, No. 10: 94-63[In Persian].
10. Selvik, K., & Stig S., (2011). Stability and Change in the Modern Middle-
    East. I.B. Tauris.
11. Simbar, R., & Rezapour, D., (2019). Analysis of Russia's geopolitical policies towards Central Asia with emphasis on the Chinese factor. Politics and International Relations, No. 6: 137- 165 [In Persian].
12. Tibi, B., (1990). the simultaneity of the unsimultaneous: old tribes and imposed- nation-states in the modern middle east.in: Khoury, Philip. Joseph Kostiner (eds) Tribes and State Formation in the Middle East. University of California Press.
13. -UNDP, HDR, (2000). Human Rights and Human Development. vailable at: http://hdr.undp.org/en/reports/global/hdr2000.
14. Yazdan Fam, M., (2009). Fragile Governments and Human Security. Strategic Studies, No.46: 5-36 [In Persian].