قاعده فقهی لزوم تصویب قوانین خانواده بر پایه «معروف»

فقه و اصول

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 اسفند 1401   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jfiqh.2023.78371.1428

نویسنده

رحیمه ابراهیمی^*

دانشگاه شهید مطهری، واحد خواهران مشهد

چکیده

در راستای تلاش برای تبیین احکام و حقوق و تکالیف زوجین، بهترین مسیر، تعیین اصل و قاعده است. چه اینکه در این صورت حل بسیاری از مسائل اختلافی و صدور احکام برای مسائل جدید بر پایه قاعده ممکن خواهد شد. بر اساس آیات قرآن، به ویژه آیه شریفه «لهن مثل الذی علیهن بالمعروف» خداوند متعال معیار «معروف» را در اختیار قرار داده است تا مسلمانان با این ملاک قوانین مورد نیاز را تصویب کنند. معنای اصطلاحی معروف در حوزه خانواده مطابقت مسأله با چهار عنصر «عقل»، «شرع»، «اخلاق» و «عرف» است. وجود عنصر «عرف» به تنهایی، چنانچه با مخالفت جدی سایر عناصر مواجه نباشد،‌ کافی خواهد بود. این نوشته پس از بررسی دقیق معنای معروف و کشف معنای اصطلاحی آن در حوزه خانواده،‌ به تبیین مفاد قاعده، مستندات قاعده، گستره موضوع و بیان معیار نوعی و شخصی معروف پرداخته است. تحقیق حاضر به روش توصیفی-تحلیلی و به شیوه اسنادی انجام شده است

کلیدواژه‌ها

قاعده فقهی؛ ‌ معنای معروف؛ معیار معروف؛ قوانین خانواده

مراجع