تحلیل مقایسه ای وضع موجود و مطلوب شاخص های حکمروایی خوب شهری در شهر جدید گلبهار از دیدگاه شهروندان و مدیران

جغرافیا و توسعه فضای شهری

مقاله 8، دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 24، اردیبهشت 1403، صفحه 153-170   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgusd.2024.47320.0

نویسندگان

حامد روشنایی¹؛ محمد علی احمدیان^{* 2}؛ امیدعلی خوارزمی³

¹دانشجوی دکتری، گروه جغرافیا، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

²دانشیار گروه جغرافیا، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران، نویسنده مسئول

³استادیار گروه جغرافیا ،دانشگاه فردوسی مشهد،مشهد،ایران

چکیده

حکمروایی خوب شهری همواره رفاه عمومی شهروندان و سلامت اجتماعی آنها را در نظر گرفته  که سیاست‌ها و برنامه ‌های آن در چارچوب شاخص‌های خاصی قرار می‌گیرند. تحقیق پیش رو  به تحلیل مقایسه ای شاخص ها و ابعاد حکمروایی خوب شهری از دیدگاه شهروندان، کارشناسان و مدیران در وضع موجود و مطلوب می پردازد. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است که به بررسی نقطه نظرات شهروندان، کارشناسان و مدیران شهری در خصوص وضعیت ابعاد حکمروایی خوب شهری و همچنین وجوه تشابه و افتراق آنها و دامنه اختلافات و  همسانی های آنها پرداخته است. منابع گردآوری داده ها کتابخانه ای- اسنادی و استفاده از ابزار پرسشنامه بوده است که  تعداد 385 پرسشنامه برای شهروندان و تعداد 48 پرسشنامه برای کارشناسان و مدیران شهرداری و شورای شهر توزیع گردید. آزمون های مورد استفاده در این تحقیق  با نرم افزار SPSS شامل تی تست زوجی،  فریدمن می باشد. نتایج بدست آمده از تحلیل  مقایسه ای شاخص ها نشان می دهد از نظر شهروندان پیرامون وضعیت متغیرهای تحقیق جهت گیری توافقی، مسئولیت پذیری و از نظر مدیران مسئولیت پذیری و عدالت همه جانبه مهم ترین عوامل می باشند. در نهایت نمودارهای راداری حاصل از تحلیل زوجی داده ها نشان می­دهد که از نظر شهروندان و مدیران، شکاف معناداری بین وضع موجود و مطلوب وجود دارد. با این توضیح که از نظر شهروندان شفافیت و مسئولیت پذیری با عدد2.47 در وضعیت موجود و عدد 99/3 و 02/4 در وضعیت مطلوب بیشترین اختلاف میانگین را در بین شهروندان دارد.

کلیدواژه‌ها

تحلیل مقایسه‌ای؛ حکمروایی خوب شهری؛ شهرهای جدید؛ گلبهار

مراجع

1. ابراهیم زاده، ع.، رهنما، م.، و نگهبان مروی، م. (1384). تحلیلی بر ضرورت شکل­گیری و نقش شهر جدیدگلبهار درتمرکززدایی از مادر شهر مشهد. مجله علمی- پژوهشی صفه، 1(2)، 31-47.
2. اکبرزاده، ف.، موسی زاده، ح.، خداداد، م.، و موسی زاده، ح. (1397). بررسی عملکرد مدیریت شهری گرگان با رویکرد حکمروایی خوب شهری. مجله جغرافیا و روابط انسانی، 1(2)، 139-153.
3. برک‌پور، ن.، و اسدی، ا. ( 1388). مدیریت و حکمروایی شهری. تهران: انتشارات دانشگاه هنر.
4. پرهیزکار، ا. (1384). تحلیل چگونگی تحقق اهداف شهرهای جدید در ایران ( نمونه موردی شهر جدید پردیس). پایان­نامه­کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
5. پوراحمد، ا.، پیری، ا.، محمدی، ی.، پارسا، ش.، و حیدری، س. (1397). حکمروایی خوب شهری در محله های شهری (مورد مطالعه شهر مریوان). فصلنامه علمی-پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری، 6(4(پیاپی 24))، 98-81.
6. پیله وران، ا. (1393). بررسی عوامل تأثیرگذار در جمعیت پذیری شهر جدید گلبهار. پایان نامه کارشناسی ارشد، مشهد: پردیس بین الملل دانشگاه فردوسی مشهد.
7. تقوایی، ع.، و تاجدار، ر. (1388). درآمدی بر حکمروائی خوب شهری در رویکردی تحلیلی. فصلنامه مدیریت شهری، 23(1)، 32-24.
8. حسینی، ه. (1395). تحلیل شاخص های حکمروایی خوب شهری با تأکید بر نظرات شهروندان و مدیران، مطالعه موردی: شهر تربت حیدریه. فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات شهری، 20(1)، 24-54.
9. رهنمایی، م.ت.، و کشاورز، م. (1389). بررسی الگوی حکمروایی خوب و نقش دولت در مدیریت و اداره امور شهرها در ایران. مجله پژوهش های بوم شناسی شهری، 1(1)، 23-55.
10. رمضانی فرخد، ا. (1393). مطالعه مروری مقالات مدیریت یکپارچه شهری. مشهد: ششمین کنفرانس مدیریت و برنامه­ریزی شهری با تأکید شهر اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد.21-22 آبان- مشهد مقدس.
11. سعیدی رضوانی، ن.، و کاظمیان، غ. (1380). امکان­سنجی واگذاری وظائف جدید به شهرداری ها، جلد اول( بررسی تحولات نظری و تجارب جهانی). تهران: انتشارات سازمان شهرداری ها.
12. صفایی پور، م.، امانپور، س.، و نادری چگنی، ز. (1392). ارزیابی و تحلیل میزان تحقق پذیری حکمرانی خوب شهری در شهر خرم آباد. فصلنامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس، 5(17)، 32-47.
13. علوی تبار، ع. (1379). الگوی مشارکت شهروندان در اداره امور شهرها (تجارب جهانی و ایران). جلد اول، تهران: انتشارات سازمان شهرداری ها.
14. قدمی، م. (1390). ارزیابی و تدوین استراتژی مقصد در چارچوب توسعه پایدار گردشگری نمونه مورد مطالعه: کلانشهر مشهد. مطالعات و پژوهش های شهری و منطقه ای، 3(9)، 82-59.
15. کاظمیان، غ. (1373). طراحى سیستم مدیریت شهرى مناسب شهرهاى ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری و منطقه ای، تهران: دانشگا ه شهید بهشتی.
16. کلانتر،ع و رسولی، ب(1394) امکان سنجی مشارکت شهروندان در مدیریت توسعه پارک های محله ای شهر تهران، نشریه مدیریت شهری، دوره 14 شماره 38، 425-448.
17. مرکز آمار ایران. (1385). سرشماری عمومی نفوس و مسکن. تهران: مرکز آمار ایران.
18. مرکز آمار ایران. (1390). گزیده نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن. تهران: مرکز آمار ایران.
19. مرکز آمار ایران. (1395). سرشماری عمومی نفوس و مسکن. تهران: مرکز آمار ایران.
20. مهندسین مشاور مهرازان. (1377). مطالعات طرح جامع شهر جدید گلبهار، مطالعات اقلیمی و جغرافیایی. جلد دوم، تهران: وزارت مسکن و شهرسازی.
21. میرعابدینى، ز. (1388). امکان سنجى تحقق مدیریت یکپارچه شهرى با تأکید بر سطح تصمیم­گیرى؛ نمونه موردىشهر تهران. پایان نامه کارشناسى ارشد، تهران: دانشکده مدیریت و حسابدارى دانشگاه علامه طباطبایى.
22. الوانی، م. (1382). چالش­های مدیریت دولتی در عصر جهانی شده. فصلنامه مدیریت و توسعه، 19(1)، 21-35.
23. یاور، ب. (1380). شهرسازی مشارکتی و جایگاه مشارکت مردم در شهر ایرانی؛ واقعیات، اهداف و استراتژی ها. پایان نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه علم و صنعت ایران.

 

24. Pierre, J. (2005). Comparative Urban Governance: Uncovering Complex Causalities. Urban Affairs Review, 4(4), 446.
25. Sheng, Y. (2010). Good Urban Governance in Southeast Asia. Environment and Urbanization Asia, 1(2), 131-147.
26. UN- HABITAT. (2004). Urban governance index, (UGI): A tool to measure progress in achieving good urban governance. UN-HABITAT. www.un habitat.org.