بررسی جایگاه پردیس های تاریخی برای تحریک توسعه در بازآفرینی شهری ( مورد مطالعه: مجموعه مفخم بجنورد)

جغرافیا و توسعه فضای شهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 بهمن 1402   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgusd.2024.81946.1311

نویسندگان

حسن پارسی پور^{* 1}؛ صابر محمدپور²؛ فروغ خزاعی نژاد³

¹استادیار، جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیاو برنامه ریزی شهری،دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کوثر بجنورد، بجنورد،ایران

²استادیار، جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

³استادیار، جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیاو برنامه ریزی شهری،دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کوثر بجنورد، بجنورد، ایران

چکیده

آنچه که در اثر رشد شتابان شهرنشینی و تغییرات فضایی کالبدی قسمت عمده ای از محلات بافتهای تاریخی به خوبی مشهود است ناکارآمدی کارکردی آنهاست که علی رغم این افت جایگاه، هنوز ارزش‌هایی را در درون خود نهفته دارد که نیازمند بازآفرینی است. بافت قدیم شهر بجنورد دارای مشکلات و پتانسیل هایی در سیستم های مختلف مدیریتی، اجتماعی، اقتصادی و کالبدی است. برخی از مشکلات و پتانسیل های مذکور نشأت گرفته ازحوزه فراگیر بافت قدیم و سیستم کلی حاکم بر شهر می باشد که غالب مشکلات مدیریت شهری از این نوع می باشند وجود دو اثر باقیمانده عمارت و آیینه خانه مفخم از مجموعه دارالحکومه مفخم پتانسیلی است که می تواند به عنوان محرک توسعه در بازآفرینی محله ، بافت قدیم و کل شهر اثربخش باشد. این پژوهش ار نوع تحقیقات کاربردی می باشد که با روش توصیفی – تحلیلی انجام می گردد. نتایج حاصل از تحقیق بر مبنای مدل SWOTو QSPMنشان می دهد که با توجه به پیشینه تاریخی و فرهنگی عناصر مجموعه و پتانسیل گردشگری شهرستان بجنورد، احیاء پردیس تاریخی می تواند نقطه آغازی برای بازآفرینی بافت قدیمی باشد و اقدامات مدیریتی همچون توجه و نگاه کلان نگر و سیستمی در برنامه ریزی و توجه به مدیریت یکپارچه و همکاری سازمانهای مختلف و دخیل در اجرای اقدامات، اقدامات اجتماعی همچون جلوگیری از بوجود آمدن فضاهای ناامن و فضاهای پنهان به منظور افزایش امنیت اجتماعی محله و ضرورت برگزاری رویدادهای ملی و منطقه ای با بستر فرهنگی در عرصه فضای باز مجموعه و اقدامات کالبدی همچون ایجاد یک عرصه یا میدان عمومی و فضای باز برای اجرای رویدادهاو تعریف محور پیاده در خیابان شریعتی شمالی واقع بین دو اثر تاریخی عمارت و آیینه خانه در بازآفرینی محله و بافت می تواند بسیار موثر و اثربخش باشد.

کلیدواژه‌ها

پردیس تاریخی؛ محرک توسعه؛ بازآفرینی شهری؛ دارالحکومه مفخم؛ بجنورد

مراجع