تحلیل فضایی تناسب اراضی در ارتباط با توسعه پیوسته و ناپیوسته شهری ( مطالعه موردی: شهر ارومیه)

جغرافیا و توسعه فضای شهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 بهمن 1402   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgusd.2024.82811.1319

نویسندگان

عطا غفاری^{* 1}؛ سمیرا سعیدی زارنجی²؛ گیتی شکوری³

¹گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی،اردبیل،ایران

²گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی،اردبیل،ایران

³دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری ،دانشگاه محقق اردبیلی،اردبیل،ایران

چکیده

یکی از ضرورت‌های آمایش شهری کنترل گسترش شتابان شهر در نواحی حاشیه‌ای آن است که به صورت نامتعادل و نامتوازن، اراضی حاصلخیز و خاک‌های صنعتی و معدنی را به زیر ساخت و سازهای شهری می‌برد و این مسئله مخاطرات متعددی را در زمینه‌های اقتصادی و زیست محیطی به دنبال آورده است. از این رو در پژوهش حاضر سعی شده است با انتخاب شهر ارومیه به عنوان مطالعه موردی و در فاصله پیرامونی مشخص شده نسبت به شهر ارومیه، به مقوله تحلیل فضایی تناسب اراضی در ارتباط با توسعه پیوسته و ناپیوسته شهری پرداخته شود. نرم افزارهای مورد استفاده در این پژوهش، نرم افزار IDRISI Selva و ArcGIS می‌باشد. در تحقیق حاضر، در تعیین تناسب اراضی در ارتباط با توسعه پیوسته و ناپیوسته شهری و در چهارچوب ماژول MCE (Muiti-Criteria eveluation) به اجرای عملیات ترکیب خطی وزن‌دار (WLC) در محیط Idrisi selva پرداخته شده است. نتایج حاصل از اجرای روش WLC، یک نقشه اولویت‌بندی شده از تناسب اراضی برای توسعه پیوسته و ناپیوسته شهری است. بررسی وضعیت پیکسل‌های اولویت‌دار مشخص شده در نقشه تناسب اراضی، به لحاظ تک تک معیارهای بکار گرفته شده در تعیین تناسب اراضی در ارتباط با توسعه پیوسته و ناپیوسته شهری نیز گویای مطلوبیت وضعیت پیکسل‌ها به لحاظ معیارهای یاد شده است. کنترل صورت وضعیت پیکسل‌های اولویت‌دار نشان می‌دهد که امتیاز استاندارد فازی این پیکسل‌ها در غالب معیارها، بیش از 170 می‌باشدکه به تناسب نیاز و همراه با لحاظ کردن قیود محدودیت و در نظر گرفتن ملاحظات استفاده چند منظوره از زمین و نیز در عین توجه به ظرفیتهای توسعه درونی و میان افزای شهری، می‌تواند جهت تخصیص به توسعه پیوسته و ناپیوسته شهری مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

تناسب اراضی؛ توسعه پیوسته و ناپیوسته؛ توسعه کالبدی- فضایی؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی؛ شهر ارومیه

مراجع